آمار
| تعداد نشریات | 48 |
| تعداد شماره‌ها | 2,293 |
| تعداد مقالات | 33,216 |
| تعداد مشاهده مقاله | 11,846,785 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,029,183 |
اجتماع‌گرایی اخلاق عرفانی | ||
| نقد و نظر | ||
| مقاله 7، دوره 14، شماره 55، مهر 1388، صفحه 174-212 اصل مقاله (948.79 K) | ||
| نوع مقاله: تخصصی | ||
| نویسنده | ||
| علیرضا آل بویه | ||
| عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی | ||
| تاریخ دریافت: 29 آذر 1394، تاریخ پذیرش: 29 آذر 1394 | ||
| چکیده | ||
| در این مقاله با نگاهی به ادبیات و آموزههای عرفانی عارفان مسلمان در سده‌های پیشین، با اشارۀ اجمالی به دغدغه‌‌های اجتماعی عارفان، این مسئله مورد بررسی قرار گرفته است که آیا اخلاق عرفانی صرفاً یک اخلاق فردی فارغ و بی‌اعتنا به زندگی اجتماعی است، یا اینکه به زندگی اجتماعی و نهادهای اجتماعی توجه و اعتنا دارد. در این راستا، پس از تبیین مفهوم اخلاق اجتماعی و برشمردن معانی آن، به عوامل و آموزههای تحذیردهنده نسبت به ورود در شبکه‌های اجتماعی در ادبیات عرفانی اشاره شده و در ادامه پس از برشمردن و تبیین عوامل ترغیب‌کننده به ورود در شبکه‌های اجتماعی، به نقش اجتماعی عارفان مسلمان اشاره شده است. در پایان، ضمن تحلیل آموزههای عرفانی و صوفیانه، جمع‌بند‌ی و نتیجه‌گیری‌ای در باب نسبت اخلاق عرفانی و دغدغه‌مندی نسبت به اجتماع و اجتماع‌گرایی عارفان، ارائه شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اخلاق اجتماعی؛ عرفان اسلامی؛ عزلت‌گزینی؛ اجتماع‌گریزی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Sociability of Mystic Ethics | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Reza Alebouyeh | ||
| چکیده [English] | ||
| This article takes a glance at mystical literature and doctrines of Muslim mystics in earlier centuries with a brief survey of their social concerns and whether mystical ethics is simply an individual and indifferent ethics with no interest in social life or it is concerned about it and shows interest in social institutions. In addition to explaining the concept of social ethics and listing its various meanings, this article attempts to discuss briefly what is to be found in mystical literature as warning doctrines and elements toward entering social networks. It also considers encouraging elements in joining such networks, focusing on the social role the Islamic mystics have played in the course of history. Through analysis of the mystic and Sufi doctrines the author attempts to give an account of relation between mystic ethics and sociability of mystics and thus their concerns about society. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| social ethics, Islamic mysticism, pious retreat, associability | ||
| مراجع | ||
|
1. قرآن کریم. 2. نهج‌البلاغه. 3. آبراهموف، بنیامین (1388 ﻫ.ش)، عشق الهی در عرفان اسلامی (تعالیم غزالی و دباغ). ترجمة حمیرا ارسنجانی، ویراستة مصطفی ملکیان، تهران: نگاه معاصر. 4. ابن الجوزی(بی‌تا) ابی الفرج عبدالرحمن بن‌علی، تلبیس ابلیس، بی‌جا. 5. ـــــــــ ، (1412ﻫ.ق/ 1992م)صفوة الصفوة، الطبعة الاولی، بیروت: دارالجیل. 6. ـــــــــ ، (1419ﻫ.ق)صیدالخاطر، الطبعة الثانیة، بیروت: دارالیقین (فی مصر) و مؤسسة الربان. 7. ابن عربی، محی‌الدین، (بی‌تا) الفتوحات‌المکیة، المجلد الثانی، دار احیاءالتراث العربی، بیروت: دار صادر. 8. الاصفهانی، ابی‌نعیم (1416ﻫ.ق/ 1996م)حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، بیروت: انتشارات دارالفکر. 9. الطوسی، خواجه نصیرالدین(1384ﻫ.ش)شرح الاشارات و التنبیهات، الطبعۀ الاولی، قم: نشر بوستان کتاب. 10. القاسانی، عبدالرزاق(1372ﻫ.ش) شرح منازل السائرین، الطبعۀ الاولی، قم: انتشارات بیدار. 11. القشیری، ابوالقاسم(1374ﻫ.ش) الرسالة القشیریه، الطبعة الاولی، تدوین: عبدالحمید محمود و محمود بن‌الشریف، انتشارات بیدار. 12. المجلسی، محمد باقر(1403ﻫ.ق) بحار‌الانوار، چاپ دوم، بیروت: دار احیاء التراث العربی. 13. انصاری، خواجه عبدالله(1358ﻫ.ش)صد میدان، تهران: انتشارات کتابخانه طهوری. 14. انصاری، عبدالرحمن بن محمد (المعروف بابن الدباغ)،(بی‌تا) مشارق انوارالقلوب و مفاتیح اسرارالغیوب، تحقیق: ه . ریتر، بیروت: دارصادر. 15. بلک، آنتونی(1387ﻫ.ش)تاریخ اندیشه سیاسی اسلام از عصر پیامبر تا امروز، ترجمة محمد حسین وفادار، تهران: انتشارات اطلاعات. 16. ابن‌عثمان، محمود(1358ﻫ.ش)فردوس المرشدیة فی اسرار الصمدیة، تهران: انتشارات انجمن آثار ملی. 17. جامعی، عبدالرحمن بن‌احمد(1386ﻫ.ش)نفحات الانس من حضرات القدس، تدوین: مهدی توحیدی‌پور، تهران: انتشارات سخن. 18. خانقاهی، ابونصر طاهربن محمد(1374ﻫ.ش) گزیده در اخلاق و تصوف، دوم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. 19. خلیفه عبدالحکیم (1357 ﻫ.ش)، عرفان مولوی، ترجمة احمد محمدی و حمید میرعلایی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. 20. دهخدا، علی اکبر(1367ﻫ.ش)امثال و حکم، چاپ نهم، تهران: انتشارات امیر کبیر. 21. رازی، احمد(بی‌تا)هفت اقلیم، ج 3، تهران. 22. رازی، نجم‌الدین(1386ﻫ.ش) مرصاد العباد، چاپ دوازدهم، تدوین: محمدامین ریاحی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. 23. رجایی، احمد علی(1349ﻫ.ش)دوین، خلاصه شرح تعرف،تهران، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران. 24. روزبهان البقلی، محمد(1973م)مشرب الارواح، تدوین: محرّم خواجه، استانبول: مطعبة کلیه الاآدب. 25. زرین‌کوب، عبدالحسین(1362ﻫ.ش)دنبالۀ جستجو در تصوف ایران، چاپ اول، تهران: انتشارات امیرکبیر. 26. سراج، ابی نصر(1380ﻫ.ق)اللمع فی التصوف، بغداد: دارلکتب الحدیثه بمصر و مکتبة المثنی ببغداد. 27. سعدی شیرازی، (1381ﻫ.ش) بوستان، تدوین: غلامحسین یوسفی، تهران. 28. ـــــــــ ، (1382ﻫ.ش)گلستان، تهران: نشر سرایش. 29. سلمی، ابوعبدالرحمان(1369ﻫ.ش) مجموعه آثار، چاپ اول، تدوین: نصرالله پورجوادی، تهران: انتشارات مرکز نشر دانشگاهی. 30. سنایی، مجدود ابن آدم(1386ﻫ.ش) حدیقة الحقیقة و شریعة الطریقه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 31. سهروردی، شیخ شهاب‌الدین(1374ﻫ.ش)عوارف المعارف، چاپ دوم، ترجمة عبدالمؤمن اصفهانی(قرن هفتم) ابومنصور، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. 32. شیمل، آنه ماری(1387ﻫ.ش)ابعاد عرفانی اسلام، تدوین: عبدالرحیم گواهی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. 33. غزالی، ابوحامد(بی‌تا) احیاء علوم الدین، استانبول: دارالدعوة. 34. ـــــــــ ، (1374ﻫ.ش)کیمیای سعادت، ششم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. 35. فیض کاشانی، محسن،(بی‌تا) المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 36. کاپلستون، فردریک(1375ﻫ.ش) تاریخ فلسفه (از ولف تا کانت)، ترجمة اسماعیل سعادت و منوچهر بزرگمهر، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. 37. کاشانی، عبدالرزاق(بی‌تا) تحفة الاخوان فی خصایص الفتیان، تهران. 38. کاشانی، عزالدین محمود(1372ﻫ.ش)مصباح الهدایة و مفتاح الکفایة، چاپ چهارم، تدوین: جلال‌الدین همایی، تهران: مؤسسه نشر هما. 39. کانت، ایمانوئل(1369ﻫ.ش) بنیاد مابعدالطبیعه، ترجمة حمید عنایت و علی قیصری، تهران: انتشارات خوارزمی. 40. کبری، نجم‌الدین(1363ﻫ.ش) آداب الصوفیة، چاپ اول، تدوین: مسعود قاسمی، تهران: کتابفروشی زوار. 41. لاپیدوس، ایرا ام(1376ﻫ.ش)تاریخ جوامع اسلامی، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی. 42. محمودبن عثمان(1385ﻫ.ش) فردوسالمرشدیه فی اسرارالصمدی، تدوین: ایرج افشار، تهران: انجمن آثار ملی. 43. مصطفوی، حسن(1352ﻫ.ش) مترجم، مصباح‌الشریعه، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران. 44. مکی، ابوطالب(بی‌تا) قوت القلوب فی معاملة المحبوب، انتشارات دارالفکر. 45. موثقی، سید احمد(1386ﻫ.ش)جنبش‌های اسلامی معاصر، تهران: انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت). 46. مولوی، جلال‌الدین محمد(1384ﻫ.ش)مثنوی معنوی، تهران: انتشارات ققنوس. 47. واعظ کاشفی سبزواری(1349ﻫ.ش)، مولانا حسین، فتوت‌نامه سلطانی، چاپ دوم، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران. 48. هجویری، علی بن‌عثمان(1383ﻫ.ش)کشف المحجوب،چاپ اول، تهران: انتشارات سروش. 49. هدایت، رضا قلیخان(1303ﻫ.ش)ریاض العارفین و مجالس المؤمنین، تهران: بی‌چا. 50. Hare, R. M. (1990) Freedom And Reason, Oxford, Oxford University Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,063 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 675 |
||