آمار

تعداد نشریات48
تعداد شماره‌ها2,293
تعداد مقالات33,216
تعداد مشاهده مقاله11,846,387
تعداد دریافت فایل اصل مقاله5,028,849
شاکرنژاد, احمد. (1394). رواج «معنویت»؛ روی‌گردانی از دین یا بازگشت به دین؟. اسلام و مطالعات اجتماعی, 3(شماره 1 (پیاپی 9)), 95-122.
احمد شاکرنژاد. "رواج «معنویت»؛ روی‌گردانی از دین یا بازگشت به دین؟". اسلام و مطالعات اجتماعی, 3, شماره 1 (پیاپی 9), 1394, 95-122.
شاکرنژاد, احمد. (1394). 'رواج «معنویت»؛ روی‌گردانی از دین یا بازگشت به دین؟', اسلام و مطالعات اجتماعی, 3(شماره 1 (پیاپی 9)), pp. 95-122.
شاکرنژاد, احمد. رواج «معنویت»؛ روی‌گردانی از دین یا بازگشت به دین؟. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1394; 3(شماره 1 (پیاپی 9)): 95-122.

رواج «معنویت»؛ روی‌گردانی از دین یا بازگشت به دین؟

اسلام و مطالعات اجتماعی
مقاله 4، دوره 3، شماره 1 (پیاپی 9)، تیر 1394، صفحه 95-122    اصل مقاله (426.22 K)
نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی
نویسنده
احمد شاکرنژاد
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
تاریخ دریافت: 24 تیر 1395،  تاریخ پذیرش: 24 تیر 1395 
چکیده
 





عصر حاضر، آیا عصر بازگشت به دین است؟ آیا رواج سخن‌گفتن از معنویت، حکایت از چرخشی به سمت دینداری دارد؟ چرا امروزه معنویت که در جهان سنت در چارچوب دین فهمیده می‌شد، فارغ از دین هم قابل تصور است و حتی برای برخی، معنویت منهای دین، مترقیانه‌تر نیز جلوه می‌کند؟ مسئله‌ی محوری در مقاله حاضر این است که چه عوامل و زمینه‌هایی در عصر حاضر باعث شده است چرخشی از دین به سمت «معنویت» انجام گیرد و دینداری چه دلالت‌هایی دارد که فهم انسان جدید از آن دلالت‌ها گریخته و برای نامیدن دغدغه‌های تعالی‌جویانه خود به واژه معنویت روی آورده است؟ به عبارت دیگر سؤال اصلی مقاله این است که اولاً، چه زمینه‌هایی (به‌ویژه زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی) باعث شده است که برخی معنویت را بدون دین بخواهند و در صدد داشتن معنویتی فارغ از دین برآیند. ثانیاً، معنویت در این چرخش جدید دینداری، چه ویژگی‌هایی می‌یابد. این مقاله با کمک‌گیری از نظریه‌هایی در حوزه جامعه‌شناسی دین و فرهنگ از جمله نظریه انفسی‌گرایی، خودابرازگرایی، پساماده‌گرایی و نظریه خودشیفتگی فرهنگی سعی خواهد کرد عمده عوامل و زمینه‌های پیدایش معنویت فارغ از دین را شناسایی کند و با تحلیل نظریه‌ها نشان دهد که چگونه با تأکید بسیار زیاد بر نفس انسان در فرآیند معنویت‌یابی، دین وارد مرحله‌ای جدید می‌شود و تحت نام معنویت، به جای دینداری نهادینه و وحی‌محور، نوعی دینداری شخصی و خودمحور مقبولیت می‌یابد.
کلیدواژه‌ها
معنویت پست مدرن؛ خودابرازگرایی؛ خودشیفتگی فرهنگی؛ انفسی‌گرایی
عنوان مقاله [English]
Popularity of ‘Spirituality’: Ditching Religion or Turning to it?
نویسندگان [English]
Ahmad Shakernezhad
Faculty, Islamic Sciences and Culture Academy
چکیده [English]
Do we live the age of turning to religion? Is the popularity of spirituality means a turn to religiosity? While spirituality has been traditionally defined as part of religion, it is currently imagined apart from religion so that spirituality minus religion is thought to be more fashionable. The main problem of this study is what factors in our age has led to a kind of turn from religion to spirituality? What are the meanings of religiosity from which modern human is fleeing in a way that he names all his elevating concerns as spirituality? In other words, the main question of this paper is what grounds (esp. sociocultural) has made some seek spirituality without religion? Secondly, what are the characteristics of spirituality in the current turn of religion? Weuse some theories of sociology of religion and culture- including subjectivism, self-assertivism, post-materialism, and the theory of cultural narcissism- to figure out some major reasons of the emergence of non-religious spirituality; Through the analysis of the theories, we try to know how much emphasis on human soul in the process of spirituality-seeking makes religion enter a new phase in which under the name of spirituality, a kind of individual and selfish religiosity becomes popular, instead of the known revelation-oriented religiosity.
کلیدواژه‌ها [English]
post-modern spirituality, self-assertivism, cultural narcissism, Subjectivism
مراجع
  1. اسمارت‌، باری (۱۳۸۳)‌، شرایط مدرن‌ مناقشه‌های‌ پست‌مدرن‌، ترجمه: حسن چاوشیان، تهران‌: اختران‌.
  2. جریمی‌کارت، ریچارد‌کینگ (1391)، «تاریخ انتقادی معنویت»، ترجمه: طاهره شاکر‌نژاد، در: سیاحت غرب، ش 105.
  3. حقیقت‌، صادق (۱۳۹۱)، روش‌شناسی علوم سیاسی، ‏‫[ویراست ۳]، قم: دانشگاه علوم انسانی مفید.
  4. حمیدیه، بهزاد (۱۳۹۱)، معنویت در سبد مصرف، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  5. کینگ، اورسلا (1392)، «معنویت‌گرایی در عصری پسا‌مدرن/ ایمان و عمل در بسترهایی جدید»، مترجم: وحید سهرابی‌فر، در: کتاب ماه دین ۸، ش ۱۷ .
  6. گریفین‌، دیویدری (1388)‌، خدا و دین در جهان پسا‌مدرن، مترجم: حمیدرضا آیت‌اللهی‌، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  7. گیدنز، آنتونی (1388)، با همکاری کارن بردسال، جامعه‌شناسی، مترجم: حسن چاوشیان، ویراست چهارم، تهران: نشر نی.
  8. ملکیان‌، مصطفی (1381)‌، راهی‌ به‌ رهایی‌: جستارهایی‌ در باب‌ عقلانیت‌ و معنویت‌، (بینش‌ معنوی‌ ۱)، تهران‌: موسسه‌ نگاه‌ معاصر.
  9. Barker, Eileen, Here, There, and EveryWhere? who Cares and How, 18 Nov. 2014, YouTube, London school of Economics.
  10. Carrette, Jeremy R, and Richard King(2005) , Selling Spirituality: The Silent Takeover of Religion. Psychology Press.
  11. Chandler, Siobhan(2010), Private Religion in the Public Sphere, in: Religions of Modernity, brill.
  12. Chandler, Siobhan(2011), The Social Ethic of Religiously Unaffiliated Spirituality. ProQuest Dissertations Publishing.
  13. Griffin, David Ray(1988), Spirituality and Society: Postmodern Visions. Sunny Press.
  14. Heelas, Paul, Linda Woodhead, Benjamin Seel, Karin Tusting, and Bronislaw Szerszynski(2005), The Spiritual Revolution: Why Religion is Giving Way to Spirituality. Blackwell.
  15. Huss, Boaz. “The New Age of Kabbalah: Contemporary Kabbalah, the New Age and Postmodern Spirituality.” Journal of Modern Jewish Studies 6, no. 2 (2007), 107–25.
  16. Lynch, Gordon(2007), New Spirituality: An Introduction to Progressive Religion, Touris.
  17. Spickard, James V. “What Is Happening to Religion? Six Sociological Narratives.” Nordic Journal of Religion and Society 19, no. 1 (2006), 13–29.
  18. Wiseman, James A(2006), Spirituality and Mysticism: A Global View. Orbis Books.
  19. Woodhead, Linda(2013), Four Reasons Why Religion Has Changed and Will Never Be the Same Again, Critial thinker –port `1, YouTube, nov. university of Ottawa.
  20. Woodhead, Linda(1993), “Post‐Christian Spiritualities.” Religion 23, no. 2,
    167–81.
  21. Wuthnow, Robert(1998) , “The New Spiritual Freedom.” In: Cults and New Religious Movements, wiley – Blackwell.
  22. Wuthnow, Robert(2010), After the Baby Boomers: How Twenty-and Thirty-Somethings Are Shaping the Future of American Religion?, Princeton University Press. 
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 973
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 507