آمار
| تعداد نشریات | 49 |
| تعداد شماره‌ها | 2,304 |
| تعداد مقالات | 33,393 |
| تعداد مشاهده مقاله | 11,908,365 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,083,940 |
معنا و ماهیت عمل بر اساس حد وسط اخلاقی نزد ابن سینا | ||
| نقد و نظر | ||
| مقاله 4، دوره 21، شماره 81، فروردین 1395، صفحه 78-91 اصل مقاله (268.11 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| محمدهانی جعفریان* 1؛ میرسعید موسوی کریمی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری فلسفه (نویسنده مسئول) | ||
| 2دانشیار دانشگاه مفید | ||
| تاریخ دریافت: 14 شهریور 1395، تاریخ پذیرش: 14 شهریور 1395 | ||
| چکیده | ||
| مسئلۀ اصلی این مقاله پرسش از چیستی معنا و ماهیت عمل اخلاقی نزد ابن سیناست. اینکه عمل اخلاقی که نزد بوعلی با رعایت حد وسط دو خُلق متضاد برابر است، چه اقتضائاتی دارد و با چه شرایطی می‌توان عملی را حد وسط اخلاقی به شمار آورد. همچنین عمل اخلاقی با چه مقدمات معرفتی به وجود می‌آید و به لحاظ هستی‌شناختی چه خصوصیاتی دارد. برای پاسخ به این پرسش‌ها، نخست جایگاه اقتضائات فرهنگی و قومی را در معنابخشیدن به عمل بر اساس حد وسط اخلاقی از منظر ابن سینا بررسی می‌کنیم. سپس به مفهوم حد وسط در منظومۀ اخلاقی بوعلی می‌پردازیم و تبدیل عمل بر اساس آن به عادت و خُلق و خو را تحلیل می‌کنیم. در ادامه، نشان می‌دهیم ماهیت عمل اخلاقی برای آحاد جامعه به لحاظ معرفت‌شناختی در اعتماد به اقوال عارفان و در نتیجه، عمل بر اساس قانون شریعت شکل می‌گیرد. ماهیت هستی‌شناختی عمل اخلاقی نیز ذیل افزودن صورتی خاص به مجموع صورت‌های موجود در عالم بررسی خواهد شد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ابن‌سینا؛ اخلاق؛ حد وسط؛ شریعت؛ صورت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Meaning and the Nature of Action according to Ibn Sina’s Moral Middle Term | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Hani Jafarian1؛ Mir Saeid Mousavi Karimi2 | ||
| 1MA, Philosophy (Corresponding Author). | ||
| 2Associate Professor, Mofid University. | ||
| چکیده [English] | ||
| The main question in this paper is the meaning and the nature of moral actions for Ibn Sina. What are the requirements of a moral action that is, for Ibn Sina, the result of observing the middle path between two opposing temperaments? And under what conditions can an action count as a moral middle term? What are the epistemic prerequisites of a moral action? And what are its ontological features? In order to answer these questions, we should first discuss the significance of cultural and ethnical requirements in providing a meaning for an action as a middle term in Ibn Sina’s moral system, and we will then analyze how the action can turn into a habit or a temperament. We then go on to show that the epistemic nature of a moral action is formed for individuals in the society as a matter of reliance on what mystics and the rulings of sharia say. The ontological nature of a moral action will be elucidated in terms of the addition of a certain form to the forms already existing in the world. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ibn Sina, Ethics, Middle Term, sharia, Form | ||
| مراجع | ||
|
1. ابن‌سینا. حسین بن عبدالله (1361)، سماء طبیعی، ترجمه و شرح محمد علی فروغی، تهران: امیر کبیر. 2. ـــــــــــــــ (۱۳۷۵)، اشارات و تنبیهات، ترجمه و شرح حسن ملکشاهی، تهران: سروش. 3. ـــــــــــــــ (1383)، طبیعیات دانشنامۀ علائی، مقدمه، حواشی و تصحیح سید محمد مشکوة، همدان: دانشگاه بوعلی سینا. 4. ـــــــــــــــ (1385)، الهیات نجات، ترجمۀ سید یحیی یثربی، قم: بوستان کتاب. 5. ـــــــــــــــ (1388)، نفس شفا، ترجمه و شرح از حسین ناییجی، قم: مؤسسۀ امام خمینی;. 6. ـــــــــــــــ (1390)، الهیات از کتاب شفا، ترجمۀ ابراهیم دادجو، تهران: امیرکبیر. 7. ـــــــــــــــ (1391الف)، تحفه، ترجمۀ ضیاء الدین درّی، در: مجموعه رسائل شیخ الرئیس ابن سینا، تصحیح و توضیحات سید محمود طاهری، قم: آیت اشراق. 8. ـــــــــــــــ (1391ب)، مبدأ و معاد، مجموعه رسائل شیخ الرئیس ابن سینا، ترجمۀ محمود شهابی خراسانی، تصحیح و توضیحات سید محمود طاهری، قم: آیت اشراق. 9. ـــــــــــــــ (1391ج)، حدود یا تعریفات، مجموعه رسائل شیخ الرئیس ابن سینا، ترجمۀ محمد مهدی فولادوند، تصحیح و توضیحات سید محمود طاهری، قم: آیت اشراق. 10. ـــــــــــــــ (1391د)، اضحویه، مجموعه رسائل شیخ الرئیس ابن سینا، ترجمۀ بی‌نا، تصحیح حسین خدیو جم، قم: آیت اشراق. 11. ـــــــــــــــ (1393)، فن شعر شفا، رساله‌های شعری فیلسوفان مسلمان، ترجمۀ سید مهدی زرقانی و محمدحسن حسن‌زادۀ نیری، تهران: سخن. 12. ـــــــــــــــ (1980)، عیون الحکمة، بیروت: دارالقلم. 13. ـــــــــــــــ (بی‌تا)، فی أقسام العلوم العقلیة، تسع رسائل فی الحکمة و‌الطبیعیات، مصر: دار الکتاب المصری. 14. جوزجانی (۱۳۸۹)، شرح بر حی‌ابن یقظان، ابن سینا و تمثیل عرفانی، تدوین هانری کربن، تهران: سوفیا. 15. جعفریان، محمدهانی و میرسعید موسوی کریمی (1393)، اعتمادگرایی اخلاقی در رسائل مشرقی ابن‌سینا، اخلاق وحیانی، ش 7. 16. ـــــــــــــــ (1394)، «بررسی کارکرد اخلاقی صورت داستانی در رسائل مشرقی ابن سینا»، هستی و شناخت، ج2، ش 1. 17. ساوی، سهلان (1370)، شرح رسالة الطیر ابن‌سینا، به‌اهتمام محمدحسین اکبری، تهران: الزهراء.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,236 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 795 |
||