آمار

تعداد نشریات49
تعداد شماره‌ها2,304
تعداد مقالات33,405
تعداد مشاهده مقاله11,921,672
تعداد دریافت فایل اصل مقاله5,093,340
کاجی, قاسم, رضوی, رسول. (1395). بتریه و اندیشه تقصیر. اسلام و مطالعات اجتماعی, 21(82), 143-166.
قاسم کاجی; رسول رضوی. "بتریه و اندیشه تقصیر". اسلام و مطالعات اجتماعی, 21, 82, 1395, 143-166.
کاجی, قاسم, رضوی, رسول. (1395). 'بتریه و اندیشه تقصیر', اسلام و مطالعات اجتماعی, 21(82), pp. 143-166.
کاجی, قاسم, رضوی, رسول. بتریه و اندیشه تقصیر. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1395; 21(82): 143-166.

بتریه و اندیشه تقصیر

نقد و نظر
مقاله 6، دوره 21، شماره 82، تیر 1395، صفحه 143-166    اصل مقاله (592.69 K)
نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی
نویسندگان
قاسم کاجی1؛ رسول رضوی2
1دانشجوی کارشناسی ارشد دارالحدیث
2استاد دانشگاه قرآن و حدیث
تاریخ دریافت: 22 آبان 1395،  تاریخ پذیرش: 22 آبان 1395 
چکیده
جریان اهل تقصیر بر گروهی از شیعه که در نیمه سده دوم و در کوفه فعالیت می‌کردند و با پیش‌آمدنِ شرایط اجتماعی و سیاسی از رجوع کامل به امام خودداری کردند اطلاق می‌شود. آنان که برخی اصحاب امام باقر و امام صادق8 نیز بودند، نگرشی متفاوت به مسئله امامت داشتند و به‌عنوان عقب‌ماندگان اعتقادی شیعه، قدرت امام برعلوم سماوی و عصمت امام را انکار می‌کردند. آنان پس از ظهور زیدیه با گرایش به این ائتلاف، با پذیرش نظریه امامت مفضول، در برخی از عقائد با آنان همسو شدند و بُتریه را که یکی از بزرگ‌ترین جریان‌های تقصیر است تشکیل دادند. در بررسی احادیث و روایت‌های بتریه و مُقصره و مقایسه بین آن دو، به نظر نمی‌رسد همه شخصیت‌های بُتریه از منظر احادیث دارای گرایش‌های همگون بوده و یک حلقۀ نظام‌مند مرتبط با اندیشۀ تَقصیر را تشکیل داده باشند؛ چون در میان بتریه افرادی مورد لعن امام قرار گرفته‌اند و تنها گروهی از دید امام توانایی شناخت و هدایت داشته‌اند.
کلیدواژه‌ها
بتریه؛ زیدیه؛ جریان تقصیر؛ امامت مَفضول
عنوان مقاله [English]
The Butrīyya and the Taqṣīr View
نویسندگان [English]
Ghasem Kaji1؛ Rasoul Razavi2
1MA student, Dar al-Hadith
2Professor, University of the Quran and Hadith
چکیده [English]
A group of Shi’as who were active in Kūfa in the middle of the second century (8th century) is called the people of Taqṣīr. They generally refrained from complete reliance on the Imams as a result of social and political conditions. They, some of whom were companions of Imam al-Bāqir and Imam al-Ṣādiq, had a special view about Imami issues. People of Taqṣīr are considered to be lagging in their beliefs among Shi’as, because they denied Imam’s knowledge about heavenly sciences and their infallibility. After Zaydīyya’s advert, they leaned towards them by accepting some of their beliefs, such as the theory of the leadership or imamate of inferior (or people of lower status). They formed one the biggest branches of Taqṣīr called Butrīyya. Investigating the traditions and hadiths about Butrīyya and the people of Taqṣīr and their comparison shows that not all the figures of Butrīyya had the same attitude, forming a systematic relation with the Taqṣīr thought. It is because there were some individuals among Butrīyya who were cursed by the Imams and some others who were considered by the Imams to be able to know the truth and be guided.
کلیدواژه‌ها [English]
Butrīyya, Zaydīyya, People Of Taqṣīr, The Imamate Of The Inferior
مراجع

قرآن کریم.

1. ابن اثیر، عزالدین أبی الحسن (1402)، الکامل فی التاریخ، بیروت: دار الصادر.

2. ابن غضائری، احمدبن حسین واسطی بغدادی (1364)، رجال، مصحح: محمدرضا حسینی، قم: دارا لحدیث.

3. ابن سعد، محمدبن سعد (1418)، الطبقات الکبری، محقق محمد عبدالقاهر عطا، بیروت: دار الکتب العلمیه.

4. ابن فارس، ابی الحسین احمدبن زکریا (1404)، مقاییس اللغه، تحقیق: عبدالسلام محمد هارون، قم: مکتب الاسلام الاسلامی.

5. ابن منظور، أبی الفضل جمال الدین محمدبن مکرم (1414)، لسان العرب، بیروت: دار صادر.

6. ابن ندیم، محمدبن اسحاق (1366)، فهرست، ترجمه و تحقیق: محمدرضا تجدد، تهران: بی‌تا.

7. ابوحاتم رازی، احمدبن حمدان (1389)، گرایش‌ها و مذاهب اسلامی در سه قرن نخست، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.

8. الاردبیلی، محمدبن علی الغروی الحائری (1331)، جامع الرواه، مکتبة محمدی.

9. اربلی، علی بن عیسی (1381)، کشف الغمه فی معرفه الائمه، مصحح: رسول محلاتی، تبریز: بنی هاشمی.

10. اشعری قمی، سعدبن عبدالله (1360)، المقالات والفرق، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

11. اشعری، ابوالحسن (1400)، مقالات الاسلامیین واختلاف المصلین، آلمان ـ ویسبادن: فرانس شتاینر.

12. اقوام کرباسی، اکبر (1391)، «مرجئه شیعه»، نقدونظر، ش67.

13. بغدادی، عبدالقاهر (1408)، الفرق بین الفرق، بیروت: دارالجیل ـ دار الآفاق.

14. برقی، احمدبن محمدبن خالد (1342)، رجال برقی، الطبقات، محقق: محمدبن حسن طوسی و حسن مصطفوی، تهران: دانشگاه تهران.

15. جعفریان، رسول (1387)، تاریخ تشیع در ایران، تهران: علم.

16. جوادی آملی، عبدالله (1358)، ادب فنای مقربان، تحقیق و تنظیم‌: محمد صفایی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.

17. جوزف، فان اس (2008م)، علم الکلام والمجتمع، بغداد، بیروت: منشورات الجمل.

18. خصیبی، حسین‌بن حمدان (1419 ق)، الهدایة الکبری، بیروت: البلاغ.

19. خویی، ابوالقاسم (1360)، معجم الرجال الحدیث، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

20. ذهبی، شمس الدین محمد (1413)، میزان الاعتدال فی نقد الرجال، تحقیق: علی محمد البجادی، بیروت: دار المعرفه.

21. راغب اصفهانی، حسین (1412)، مفردات الفاظ القرآن، دمشق، بیروت: دار العلم الدار الشامیه.

22. روحانی، مهدی و سیدحسن خمینی (1381)، فرهنگ جامع فرق اسلامی، تهران: اطلاعات.

23. زریاب، عباس (1375)، دانشنامه جهان اسلام، مدخل بتریه، تهران: بنیاد دایره المعارف اسلامی.

24. سبحانی، محمدتقی و دیگران (1388)، نقد و بررسی نظریه تطور تاریخی تشیع، قم: مجمع عالی حکمت اسلامی.

25. شریف مرتضی (1998م)، امالی المرتضی، قاهره: دار الفکر العربی.

26. شهرستانی، محمدبن عبدالکریم (1364)، ملل و نحل، قم: الشریف الرضی.

27. صدوق، محمدبن علی‌بن بابویه (1362)، الخصال، محقق: علی‌اکبر غفاری، قم: جامعه مدرسین.

28. ـــــــــــــــ (1413)، من لایحضره الفقیه، محقق: علی‌اکبر غفاری، قم: دفتر انتشارات اسلامی.

29. ـــــــــــــــ (1378)، عیون اخبار الرضا، مصحح: مهدی لاجوردی، تهران: نشر جهان.

30. ـــــــــــــــ (1385)، علل الشرایع، قم: کتاب‌فروشی داوری.

31. صفری فروشانی، نعمت الله (1388)، غالیان، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.

32. طبری، ابی‌جعفر محمدبن جریری (1358)، تاریخ طبری، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، لبنان: دار المعارف.

33. طوسی، محمدبن حسن (1409)، اختیار معرفة الرجال، مشهد: مؤسسه نشر دانشگاه.

34. ـــــــــــــــ (1407)، تهذیب الاحکام، مصحح: حسن موسوی خرسان، تهران: دار الکتاب الاسلامیه.

35. ـــــــــــــــ (1414)، امالی، قم: دارالثقافه.

36. ـــــــــــــــ (1373)، رجال، مصحح: قیومی، اصفهانی: نشر اسلامی.

37. علوی، محمدبن علی‌بن الحسین (1428ق)، المناقب، الکتاب العتیق، قم: دلیل ما.

38. فراهیدی، خلیل‌بن احمد بصری (1410 ق)، العین، قم: انتشارات هجرت.

39. قاضی عبد الجبار (1427)، تثبیت دلایل النبوه، قاهره: دار المصطفی.

40. کلینی، محمدبن یعقوب (1407)، الکافی، محقق: مصحح علی‌اکبر غفاری، محمد آخوندی، تهران: دار کتاب الاسلامیه.

41. کدیور، محسن (1358)، «بازخوانی نظریه علمای ابرار»، مدرسه، ش 3.

42. مادلونگ، ویلفرد (1381)، فرقه‌های اسلامی، ترجمه: ابوالقاسم سری، تهران: انتشارات اساطیر.

43. مجلسی، محمدباقر (1403)، بحار الانوار، محقق و مصحح: جمعی از محققان، بیروت: دار إحیا‌ی التراث العربی.

44. مدرسی طباطبایی، سیدحسین (1389)، مکتب در فرآیند تکامل، ترجمه: هاشم ایزد پناه، تهران: انتشارات کویر.

45. مسعودی، ابی الحسن علی‌بن الحسین (1385 ق)، مروج الذهب، تحقیق: یوسف اسعد داغر، بیروت: دار الاندلس.

46. مصطفوی، حسن (1393ق)، تحقیق فی کلمات قرآن کریم، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.

47. مفید، محمدبن محمد نعمانی (1413ق)، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، محقق مصحح: مؤسسه آل‌ البیت، قم: کنگره شیخ مفید.

48. ـــــــــــــــ (1414 ق)، تصحیح اعتقادات الإمامیه، محقق، مصحح: حسین درگاهی، قم: کنگره شیخ مفید.

49. ملطی، ابن عبدالرحمن (1419ق)، التنبیه والرد علی اهل الأهوا‌ی والبدع، بیروت: البلاغ.

50. ناشی اکبر، عبدالله‌بن محمد (1386ق)، مسائل الامامه، قم: مرکز مطالعات ادیان و مذاهب.

51. نجاشی، احمدبن علی (1365)، رجال نجاشی، قم: مؤسسه نشر اسلامی.

52. نوبختی، حسن‌بن موسی (1404ق)، فرق الشیعه، بیروت: دار الاضوا‌ی.

53. هاشمی تنکابنی، سیدموسی (1390)، عصمت ضرورت و آثار، قم: بوستان کتاب.

 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,724
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 639