انقلاب به زنان ورزشکار فرصتی دوباره داد

گفت‌وگو با «طاهره طاهریان»، مشاور معاون رئیس‌جمهور در امور ورزش دختران و زنان

خانم طاهره طاهریان فارغ‌التحصیل مدرسه‌ی عالی ورزش، طی حکمی از سوی معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده (خانم شهیندخت مولاوردی)، به سمت مشاور ایشان منصوب شده است. گفت‌وگوی ما با ایشان درباره‌ی برنامه‌های وی و مسیری است که ورزش بانوان از آغاز انقلاب تاکنون طی کرده است.

* ورزش بانوان بعد از انقلاب و جداشدن از ورزش آقایان چه سیری را طی کرد تا به این‌جا برسد؟

بعد از پیروزی انقلاب کمیته‌ی دفتر مشترک انجمن‌های امور ورزشی با مدیریت خانم «کبری خلیقی» تشکیل شد. قبلاً اداره‌ی کلیه‌ی امور بر عهده‌ی آقایان بود و انقلاب اسلامی فرصت مغتنمی برای زنان ایجاد کرد. در دنیا هم اغلب مربی‌گری، داوری و مدیریت ورزش زنان بر عهده‌ی مردان است؛ واقعاً انقلاب اسلامی برای شکوفایی ورزش زنان فرصت ایجاد کرد. اوایل مشکلات فرهنگی در داخل بسیار زیاد بود. خانواده‌ها به فضای سالم ورزش و عدم حضور نامحرم اعتماد نمی‌کردند. سال 59 تا 65 من مسئولیت کمیته‌ی ورزش را داشتم و با تلاش و کار فرهنگی طاقت‌فرسا برای حل معضلات ورزش بانوان قدم برداشتم. نگاه روشن آیت‌الله هاشمی در جایگاه رئیس‌مجلس و بعد رئیس‌جمهور و یک روحانی بسیار حمایت‌کننده و راه‌گشا بود و مسیر با توجهات ایشان هموار می‌شد. رفتن پیش ائمه‌ی جمعه در تهران و شهرستان‌ها و گفت‌وگو با مسئولان و مدیران برای اطمینان این‌که به اصول و موازین شرعی توجه داریم، توانست گامی برای باور و اعتماد به ورزش بانوان باشد. خاطرم هست همان سال اول مسئولیتم به مقر بسیج، در خیابان فلسطین رفتم و با چه جدیتی توضیح دادم مدیر و مربی زن هست و فضای ورزش سالم و پاک است؛ البته خیلی استقبال نشد. مدام در تجمع‌های پشتیبانی جبهه شرکت کرده و سلامت ورزش را تبلیغ می‌کردم.

* چه مظلومانه!

بله، تا این‌که در برنامه‌ی 5ساله اول و دوم تمام وزرا و مسئولان مؤظف به ایجاد سالن ورزش مخصوص بانوان شدند. آن زمان کمیسیون تربیت‌بدنی در مجلس نداشتیم به کیمسیون‌های مختلف می‌رفتم تا دیدگاه نمایندگان را به ورزش تغییر دهم. برای این کار در صحن علنی مجلس سخن‌رانی هم کردم و...

* و نتیجه چه شد؟

با پست اداری مدیرکل و معاون‌وزیر و ساختار تشکیلاتی ورزش بانوان موافقت شد. ردیف بودجه تعیین شد و توانستیم در هشت استان از کارشناسان ورزشی استفاده کنیم. برای این‌که نگاه مسئولان را تغییر دهیم، امکاناتی فراهم شد تا به خانواده‌های آن‌ها آموزش شنا بدهیم. من مسئول بودم؛ اما مربی‌گری را خودم انجام دادم. باور داشتم و دارم که تغییر از خانه شروع می‌شود. اگر آن مسئول اثر و محیط سالم ورزش را ببیند، حتماً برای کارمندان زن در وزارت‌خانه و اداره‌اش امکانات فراهم خواهد کرد. این کار نتیجه داد و در همان سال‌ها وزارت نیرو و نفت و آموزش و پرورش در این زمینه امکانات فراهم کردند. حتی میان کارمندان‌شان مسابقات ورزشی برگزار شد و شورونشاطی در سال‌های جنگ و آن وضعیت روحی بین عده‌ای ایجاد شد. همان سال‌ها متداول شد که تابستان دختربچه‌ها را به استخر بفرستند. انقلاب اسلامی به زنان ما فرصت داد تا داور و مربی بین‌المللی بشوند. حضور بانوان قهرمان ما باعث شد نگاه دنیا به انقلاب و اعتقادات ما تغییر کند.

* افتتاح بازی‌های المپیک زنان کشورهای مسلمان در سال 71 هم محصول همان تلاش‌ها بود؟

دقیقاً. تغییر ایجاد شد. نگاه دنیا به ما عوض شد. حتی باور دارم برخی از پیام‌های ارزش‌مند انقلاب اسلامی از این طریق صادر شد. خیلی از ورزشکاران مسلمان زن در سراسر دنیا برای رقابت و عرضه‌ی توانایی‌شان ایران را مناسب و سالم دیدند. آمدند و در تعامل با ورزشکاران ما، راه‌های پیش‌رفت در زمینه‌ی مربی‌گری که قبلاً بر عهده‌ی آقایان بود برای زنان فراهم شد. امکان حضور ورزشکاران ایرانی در آن کشورها مهیا شد. تجربیات ما با دنیا عامل توسعه‌ی ورزش بانوان شد. مهم‌تر از همه، به جای این‌که خودمان را مثل دنیای ورزشی که با اعتقادات ما همگون نبود بکنیم، دنیایی برای خودمان ایجاد کردیم با قوانین، اعتقادات و باورهای خودمان. جاافتاد که مربی آقا نمی‌تواند به زن مسلمان آموزش ورزشی بدهد. جاافتاد که آقا نمی‌تواند رقابت زنان مسلمان را برای شنا داوری کند. دنیا ما را پذیرفت و ریاست فدراسیون جهانی برای افتتاحیه‌ی مسابقات ورزشی ما پیام داد. شورای المپیک قهرمانان ما را در رشته‌های ورزشی به رسمیت شناخت. کمیته‌های بین‌المللی و کنوانسیون‌های معتبر ـ همان‌ها که محکومان می‌کردند ـ حقانیت ما را قبول کردند و ما قانون‌مند شدیم و صاحب تشکیلات، اعتبار و....

* اما اتفاقات چند سال اخیر ورزش بانوان خیلی با دورنمایی که گفتید هماهنگ نیست!

ادغام انجمن‌های ورزشی با فدراسیون‌ها، نابجا و غیرکارشناسی بود و باعث پس‌رفت ورزش بانوان شد. اهمیت موضوع درک نشد و این حرکت بدون در نظرگرفتن آئین‌نامه‌ها مصوب شد. معتقدم حضور زنان تحصیل‌کرده و دانشگاهی و حتماً آشنا به مسائل زنان می‌تواند به رشد و توسعه‌ی ورزش بانوان کمک کند. نگاه مدیریتی عمیق می‌تواند ضرورت پرداختن به ورزش و حفظ جایگاه جهانی زنان ما را در داخل این همه با نوسان روبه‌رو نکند. ببینید در همین سال‌ها بود که فدراسیون‌های جهانی دوباره بر سر پوشش در برخی از رشته با ما ناسازگاری کردند! از همان چیزی که با منطق و دلیل به آن‌ها تفهیم شده بود و پذیرفته بودند، ایراد گرفتند. باید با بررسی مجدد و پژوهش و ارزش‌گذاری در اقدامات به عمل آمده در دوره‌ی هشت‌ساله‌ی اخیر اصلاحاتی صورت گیرد. تصمیم‌گیری‌ها آگاهانه و با توجه به جایگاه جهانی و بین‌المللی ورزش بانوان نبود. در دوره‌ی قبل وقتی دو تن از بانوان قهرمان ما از المپیک لندن برگشتند به جای این‌که از آن‌ها درباره‌ی مشکلات و کمبودهای امکانات‌شان در زمینه‌ی ورزش سؤال و جواب شود، درباره‌ی مسائل غیرمرتبط و غیرفنی آنان را بازخواست کردند. با محول‌کردن مدیریت غیرمتخصص و بی‌تعهد در زمینه‌ی ورزش بانوان، باید گامی بلندتر از آن‌چه در ابتدای انقلاب برداشتیم برداریم.

* این گام در دوره‌ی جدید برداشته شده است؟

با حمایتی که رهبری از ورزش بانوان دارند و حساسیتی که مجلس در تأیید وزیر داشت، ان‌شاءالله که این‌طور است. روحانیون خوش‌فکر و زنان تحصیل‌‎کرده‌ی ورزشی و توا‌نمند، این راه را باید هموار کنند. اولین ابلاغ و حکم مشاور و معاون امور زنان ریاست‌جمهور، انتخاب بنده به عنوان مشاور در زمینه‌ی ورزش بانوان بود.

* اولین مشاور معاون رئیس‌جمهور برای ورزش بانوان چه خواهد کرد؟

بدون شک در کنار تدریس تربیت‌بدنی در دانشگاه، تجربیات مدیریتی بیست‌ساله‌ام را در زمینه‌ی ورزش بانوان به دست‌اندرکاران عرضه خواهم کرد. عضویت‌هایم در شوراها و کمسیون‌های ورزشی، تألیفات و تحقیقاتم و تمامی مقالاتی که در اثر تجربه و مطالعه در زمینه‌ی ورزش به دست آورده‌ام، متعلق به مردم و زنان کشورم است. سابقه‌ی تدریس در دبیرستان‌های دخترانه از سال 55 این اندیشه را در ذهنم ایجاد کرده است که دختران و زنان سرزمین اسلامی‌ام شایسته‌ی خوب و سالم زیستن هستند. با مطالبه از خانم «مولاوردی» تلاش خواهم کرد ورزش دانش‌آموزی و دانشگاهی دختران را رونق بدهم. برنامه داریم که در سال 93 از خادمان و زمینه‌سازان ورزش بانوان قدردانی کنیم. از مربیان، داوران و قهرمانان زن از ابتدای انقلاب تاکنون برای الگوسازی بین دختران تجلیل کنیم. تلاش کنیم در هیأت مدیره‌ی باشگاه‌ها از زنان تحصیل‌کرده و توانا استفاده شود. ورزش بانوان معلول را که در حد قهرمانی آسیا مطرح شده است رونق بیش‌تری بدهیم. به اصلاح نگرش و طرح شدن ورزش بانوان در رسانه اقدام کنیم. اگر دقت کرده باشید، در هیچ‌یک از برنامه‌های ورزشی و میزگردهای تخصصی در رادیو و تلویزیون کارشناس زن ورزش حضور ندارد. از صفحات متعدد روزنامه‌ها چند صفحه یا چند ستون یا چند خط به ورزش بانوان اختصاص دارد؟ کدام برنامه از برنامه‌های متعدد ورزشی در تلویزیون و رادیو به بانوان اختصاص دارد؟ تلاش می‌کنم با ارائه‌ی راه‌کارها و پیشنهادها برای اصلاح ساختارهای قانونی، از حاکمیت سلیقه بر سرنوشت ورزش بانوان کم شود. باید راهی برای مشکلات بودجه‌ای توسعه‌ی ورزش پیدا کنیم و در تعامل با دستگاه‌های اجرایی نهادهای مختلف شرایط گسترش و توسعه را فراهم کنیم. فعال‌سازی بخش غیردولتی هم می‌تواند برخی از مشکلات ورزش بانوان را برطرف کند.

 * خودتان هم ورزش می‌کنید؟

با توجه به شرایط کاری و سنم، کم‌تر وقت دارم؛ اما حتماً زمانی را به ورزش اختصاص می‌دهم. شنا و پیاده‌روی را به ضرورت و نیازی که دارم در هر فرصتی انجام می‌دهم؛ چون برای سلامتی‌ام اهمیت قائلم.

* ان‌شاءالله بتوانید با توجه به علاقه و دغدغه‌ی دیرینه‌ای که به ورزش دارید، گامی مؤثر در رونق ورزش بانوان کشور بردارید.