مادر جسم خود باشیم

تکاپویی از مسیر خود

توجه به اهمیت ورزش و نقش آن در سلامتی در سال‌های اخیر رو به افزایش است؛ با این حال، هنوز هم فعالیت ورزشی و بدنی در بیش‌تر افراد بسیار کم یا غیرمنظم است. برنامه‌ی دولت مبنی بر تجهیز پارک‌ها به وسایل ورزشی، اجرای برنامه‌های پیاده‌روی جمعی شهربه‌شهر، تشویق به شرکت خانوادگی در این برنامه‌ها، پوشش رسانه‌ای آن‌ها، الزامی شدن زنگ‌های ورزش و افزایش اهمیت ساعات درسی ورزش -به‌ویژه برای دختران- مجال مناسبی برای تجربه‌ی یک زندگی پرتحرک و شاداب به‌ وجود آورده است. داشتن تناسب اندام با ورزش، علاوه بر داشتن ماندگاری بیش‌تر نسبت به مصرف قرص‌ها و داروهای چاقی و لاغری که در برخی بانوان شایع است، آثار سوء و ضرر این‌گونه داروها را نیز به همراه ندارد.

جهش به آن سوی ایستایی

زنان که پرچم‌دار صفوف افسردگی و اضطراب هستند، برای مقابله با استرس‌های روزمره‌ی زندگی می‌توانند به ورزش بپردازند تا به کمک آن عزت نفس بیش‌تر و خلق و خوی آرام‌تری پیدا کنند. زنان مظهر آرامش و صبوری هستند؛ و علاوه بر فرزندان، باید سنگ صبور مادر پیر خود نیز باشند. در این حالت، ورزش بخشی از استرس حاصله از این گفت‌وگوها و رفتارها را تخلیه می‌کند و فشار روانی کم‌تری متحمل می‌شوند.

گاهی باورهای غلط اجتماعی باعث می‌شود تعابیری که از آموزه‌های دینی و مذهبی در جامعه حاکم می‌شود، دچار وارونگی شده و در نهایت به زیان افراد، به‌ویژه زنان تمام شود. این مسئله، به‌ویژه زمانی در زنان و دختران جوان نمود بیش‌تری پیدا می‌کند که دختر خوب و زن خوب بودن در سکون و کم‌تحرکی تعبیر و تصور می‌شود. مسئله‌ای که گاهی دور از نظر داشته می‌شود، این است که شیوه‌های رفتاری و زندگی در بعضی خانواده‌ها، می‌تواند به افزایش شیوع افسردگی در زنان و دختران منجر شود.

این در حالی است که دین اسلام با وجود تأکید بسیار بر حفظ متانت زنان و دختران در حضور مردان و در جامعه، هرگز آنان را از ورزش منع نکرده است. دین اسلام بر حفظ سلامت و ارزش‌مندی این نعمت تأکید بسیاری داشته و در توجه به تغذیه‌ی سالم و حلال، تحرک کافی و تلاش و فعالیت بدنی، احادیث زیادی دارد. دین اسلام با تشویق مسلمانان به یادگیری ورزش‌هایی مانند اسب‌سواری، شنا و تیراندازی علاوه بر آماده‌سازی مسلمانان برای جهاد و حفظ کشور اسلامی، برنامه‌ی فعالیت بدنی آنان را ترتیب داده است.

ورزش شنا به تمدد اعصاب و ایجاد آرامش و رهایی از تنش‌های زندگی روزمره کمک بسیاری می‌کند؛ اما اگر مسیر طولانی باشگاه و مشکلات رفت‌وآمد یا هزینه‌ی ثبت‌نام در چنین دوره‌هایی بسیاری از زنان را از پی‌گیری ورزش منصرف کرده، بهتر است یک برنامه‌ی منظم روزانه یا حداقل هفتگی با چند نفر از دوستان نزدیک خود برای تقویت روح و جسم‌شان داشته باشند. ورزش اگر گروهی انجام شود، علاوه بر آثار یاد شده به رشد مهارت‌های اجتماعی نیز کمک می‌کند.

فرصتی بازتر برای تنفس

به علت پنهان بودن فشارهای روانی حاصل از انجام به ‌موقع و تنظیم امور خانه‌داری، زنان آسیب‌پذیری بیش‌تری نسبت به مردان دارند و پی‌آمد این تنش‌ها، زمانی برای‌شان ملموس‌تر می‌شود که میان‌سالی برای بسیاری از آنان، شروع عادت به کمردردها و پادردهای مزمن می‌گردد. ورزش روزانه‌ی مادران، که ساعات بیش‌تری را با فرزندان خود، به‌ویژه در سنین اولیه‌ی کودکی سپری می‌کنند، می‌تواند راه‌کار بسیار کارآمدی برای التزام کودکان به ورزش باشد.

با در نظر داشتن این مسائل، روشن می‌شود که زنان هم مثل مردان و شاید بیش از آنان نیازمند داشتن برنامه‌ی ورزشی روزانه باشند! شاید این مسئله از چشم بسیاری از زنان دور داشته شده است که انجام چند دقیقه نرمش صبح‌گاهی به آنان در شروع یک روز عالی و انجام بسیار سریع‌تر و بهتر امور منزل کمک زیادی می‌کند! «با روزانه شش دقیقه بالارفتن از پله‌ها، می‌توان دو سال به طول عمر افزود» (الکین، 1388، 151).

کلید انجام ورزش‌های مفید، انتخاب ورزشی است که فرد علاقه‌مند به آن باشد؛ چون امکان ادامه‌ی ورزش به مراتب بیش‌تر خواهد شد. اگر برای این کار محیط خانه کوچک است، می‌توان از پارک‌هایی که مسیرشان به خانه نزدیک است استفاده کرد؛ اما در هر حال، باید در نظر داشت که هدف از ورزش حفظ شادابی، تحرک و هم‌چنین سلامت بدنی است؛ حتی اگر این ورزش، پیاده‌روی ده دقیقه‌ای منظم روزانه‌ی در پارک نزدیک خانه و پیش از بیدار شدن بچه‌ها باشد!

دویدنی آهسته و پیوسته

بار حفظ سلامت و شادابی، در زندگی مکانیزه‌ بیش از گذشته بر دوش ورزش است و داشتن فعالیت‌های منظم ورزشی ساده، می‌تواند آسیب جسمی واردشده را از سوی زندگی ماشینی تا حدودی جبران کند. داشتن تحرک جسمی، منافی دین و شأن اجتماعی‌ نخواهد شد، اگر در برنامه‌ای مدون و منظم در زندگی‌ گنجانده شود. در عین حال، اگر مکان مناسبی هم با برنامه‌ریزی مشخص برای آن  فراهم شود، این مهم به بهترین وجه صورت خواهد گرفت.

منبع:

1. الکین، آلن (1388)؛ آرامش در شهر، ترجمه‌ی سمیه موحدی‌فرد، نشر امیران.