تابستانی گرم با شربت‌های خنک

با رسیدن فصل گرما مصرف نوشیدنی‌های خنک زیاد می‌‌شود؛ به‌خصوص وقتی که ماه مبارک رمضان هم در فصل تابستان باشد. در این فصل، تعریق بدن بالا می‌رود و آب بیش‌تری دفع می‌شود. تعریق به شرطی که طبیعی باشد، مفید است و باعث می‌شود تعادل آب و الکترولیت‌ها حفظ شود و بدن با مشکلی روبه‌رو نشود؛ پس باید با مصرف آب و میوه‌ها، مایعات از دست رفته را جبران کنیم. تجربه نشان داده است که مصرف برخی شربت‌ها یا عرقیات با تعادل در تعریق، می‌تواند آب کافی را به بدن برساند تا مشکل کم‌آبی به حداقل رسیده و فرد دچار گرمازدگی و عطش نشود.

جوان‌ترها برای رفع عطش معمولاً آب معدنی، نوشابه، ماءالشعیر و آب‌میوه‌‌های صنعتی امروزی را می‌پسندند؛ ولی قدیمی‌‌ترها مصرف انواع شربت‌‌های خانگی و گیاهی را به نوشیدنی‌های صنعتی ترجیح می‌دهند. شربت خاکشیر، تخم‌شربتی، سکنجبین و... از جمله نوشیدنی‌های سنتی و وطنی هستند که قدیمی‌ها نوشیدن آن‌ها را برای رفع عطش و خنک‌شدن مناسب‌ می‌دانند.

شربت خاکشیر

روی دانه‌های خاکشیر موادی به نام لعاب وجود دارد. لعاب می‌تواند چند برابر وزن خود آب جذب کند و متورم شود و به شکل ژله درآید؛ به این ترتیب، وقتی خاکشیر با آب و گلاب مخلوط و کمی شکر هم به آن اضافه ‌شود، هم خوش‌مزه خواهد بود و هم لعاب آن منبعی برای آب بدن است.

دانه‌های خاکشیر ضدعفونی‌کننده، ضدانگل و تب‌بر هستند و به رفع التهاب کلیه کمک می‌کنند. این دانه‌ها بسیار ملین و خنک بوده و از سرگیجه، تب، بی‌حالی، تهوع و بی‌‌اشتهایی ناشی از گرمازدگی می‌‎‌کاهند. شربت خاکشیر، هم‌چنین مقوی معده و هاضمه بوده، اشتها و میل جنسی را زیاد می‌کند و مصرف آن در دوران بارداری بسیار مفید است.

شربت تخم‍‌شربتی

علاوه بر خاکشیر، دانه‌‌های سیاه‌‌رنگی که مردم به آن تخم‌شربتی می‌گویند نیز وجود دارند که این دانه‌ها در مجاورت آب، چندین برابر وزن خود آب جذب کرده و متورم می‌شوند. در نتیجه، آب زیادی را در بدن نگه می‌دارند که هنگام تعریق، وقتی بدن با کمبود آب مواجه می‌شود از ذخیره‌ی آب آن‌ها استفاده می‌کند.

تخم‌شربتی دارای پروتئین، آهن، پتاسیم و کلسیم است و ماده‌ای معدنی به نام بورون در آن، باعث انتقال کلسیم به استخوان‌ها می‌شود.

شربت سکنجبین

برای تهیه‌ی این شربت، شکر را در آب می‌ریزیم و روی حرارت می‌گذاریم تا حل شود.  در همان حال، نعناع تمیز شده را با نخ می‌بندیم و در آن می‌گذاریم تا  شربت  قوام بیاید. سپس سرکه را در  شربت  می‌ریزیم. بعد از کمی جوشیدن،  شربت  را از روی حرارت برمی‌داریم تا سرد شود.

این شربت دارای طبیعت سرد و خنک بوده و تمام منافع سرکه را دارد و به صفرابر مشهور است. اگر شربت  سکنجبین به همراه خیار رنده‌شده میل شود، تشنگی را رفع و از التهاب ناشی از گرما می‌کاهد. هم‌چنین سکنجبین خنک‌کننده، پاک‌کننده‌ی بلغم و بازکننده‌ی انسدادهای کبدی است.

شربت آب‌لیمو

پایه‌ی اصلی این شربت، عصاره‌ی لیموترش است که با آب رقیق می‌شود و همراه مقدار کمی قند یا شکر مصرف می‌گردد. آب‌لیمو را به تنهایی نباید مصرف کرد؛ زیرا آب‌لیموی رقیق‌نشده، روی مینای دندان أثر می‌گذارد و باعث تخریب آن می‌شود. بهتر است چه در غذا و چه در سالاد، حتماً قبل از استفاده، آن را رقیق کنید. جالب است بدانید که شربت آب‌لیمو جلوی گرمازدگی و عطش را می‌گیرد و مصرف آن در ماه‌های گرم و در مسافرت‌ها، به‌خصوص مسافرت‌های دریایی، بسیار مناسب است. شربت آب‌لیمو زیانی ندارد و مصرف آن در هر سنی توصیه می‌شود.

آب‌لیمو خواص متعدد دیگری هم دارد که عبارت است از: ضدتصلب شرایین، کاهش‌دهنده‌ی کلسترول، ضدبرخی سموم، ضدتب و ضدکمبود ویتامین C .

  شربت بیدمشک

بیدمشک نوعی بید است؛ ولی این درخت در اول بهار و قبل از آن‌که برگ بدهد، گل‌های زیبا و خوش‌بویی دارد. عرق بیدمشک از گل‌های این نوع بید که در ارومیه بسیار زیاد است، تهیه می‌شود.

گاهی از عرق بیدمشک بدون رقیق‌کردن استفاده می‌شود که خواصی نظیر تقویت‌کننده، آرام‌بخش، ضدگرمازدگی و مقوی قلب دارد. گاهی نیز به صورت شربت، رقیق و مقداری شکر به آن اضافه می‌شود. عرق بیدمشک علاوه بر ضدعطش بودن، خاصیت آرام‌بخشی و تقویت قلب نیز دارد. 

شربت گلاب

گلاب در حقیقت نوعی عرق گیاهی است که از گلبرگ‌های چند نوع گل محمدی تهیه می‌شود. گلاب ایرانی که به‌ویژه در ناحیه‌ی قمصر کاشان تهیه می‌شود، بسیار معروف است. گلاب، خواص دارویی زیادی دارد که می‌توان به ضداسهال، ضدالتهاب، افزایش‌دهنده‌ی میل جنسی، ضدنفخ، مقوی قلب، خلط‌آور، مقوی معده و اشتهاآور بودن آن اشاره کرد.

گلاب به شکل رقیق به حالت شربت به مصرف می‌رسد که در پیش‌گیری از عطش و گرمازدگی هم مؤثر است. در ضمن، گلاب به برخی محصولات مثل فالوده، بستنی یا برخی شربت‌ها افزوده می‌شود.

نوشیدنی زردآلو و گردو

 این نوشیدنی دارای ویتامین C ، فیبر و بتاکاروتن است. بتاکاروتن موجود در زردآلو، علاوه بر این‌که یک آنتی‌اکسیدان است، پیش‌ساز ویتامین A  نیز هست. مغز گردو منبع خوبی از پروتئین، فیبر، اسیدهای چرب امگا3 و آنتی‌اکسیدان‌هاست. هم‌چنین تأمین‌کننده‌ی ویتامین B است که قسمتی از کار آن، آزاد کردن انرژی از غذاست و نیز در سلامت سیستم عصبی نقش دارد.

برای تهیه‌ی این شربت، هسته‌ی زردآلوها را جدا کنید. سپس زردآلوی رسیده، مغزگردو، آب یخ و ماست را در مخلوط‌کن بریزید و کاملاً با هم مخلوط کنید. می‌توان کمی عسل برای شیرین کردن نوشیدنی  به آن افزود. اگر از ماست کمی ترش و میوه‌ی کمی رسیده استفاده شود، بهتر است.

شربت لیمو و اسطوخودوس 

 اسطوخودوس را در کاسه‌ای ریخته، آب جوش را به آن اضافه کرده و به مدت ده دقیقه دم کنید. سپس آن را صاف کرده و شکر را به آبش اضافه کنید و پس از هم زدن در پارچ بریزید. کمی آب لیموترش اضافه کنید، روی آن آب سرد بریزید و هم بزنید.

اسطوخودوس از دیرباز به‌عنوان ضداسپاسم، ضدنفخ، مدر و تقویت‌کننده‌ی عمومی به‌کار می‌رفته است. هم چنین این گیاه، ضداضطراب، صفراآور و ضددیابت است.

شربت به لیمو

به را تمیز کرده و بعد از شستن، رنده کنید؛ یا این‌که آن را چهار قاچ کرده، از چرخ رد کنید، در صافی بریزید و آبش را بگیرید. شکر را با چهار لیوان آب کمی بجوشانید. بعد شربت  را از صافی رد کرده، با آب به مخلوط کنید، روی حرارت بگذارید تا کمی بجوشد و  شربت  قوام بیاید. بعد آب‌لیمو بریزید و از روی حرارت بردارید.

خواص بسیاری برای به شمرده است، هم‌چون: از بین برنده‌ی  افسردگی  ناشی از انواع  سردردها، تقویت‌کننده‌ی  قلب،  کبد  و معده، مفید برای  زخم معده، تحریک‌کننده‌ی  اشتها، ادرارآور، کمک به هضم غذا، کمک به پایین آوردن  کلسترول خون، کمک به پایین آوردن  فشار خون و کاهش خطرهای  بیماری‌های قلبی.

چای سرد با انبه و نعناع

تکه‌های انبه را با غذاساز به‌صورت پوره درآورید و پوره را در یخچال بگذارید. درون یک کاسه‌ی مقاوم به حرارت، آب‌جوش بریزید، چای‌‌ کیسه‌ای و شاخه‌ی نعناع را در آن قرار دهید و در ظرف را بگذارید تا دم بکشد. سپس چای‌ و شاخه‌ی نعناع را بیرون بیاورید. پس از این‌که مخلوط چای و نعنا خنک شد، آن را درون یخچال قرار دهید. بعد آن را درون یک پارچ بریزید و مخلوط انبه و شکر را اضافه کنید.

انبه دارای خواص پیش‌گیری از سرطان، کاهش کلسترول، پاک‌سازی پوست، سلامت چشم، قلیایی‌کردن کل بدن، تنظیم سطح انسولین در خون، افزایش قوای جنسی، تقویت گوارش، کمک به دفع گرما و تقویت سیستم ایمنی بدن است.

شربت خیار

خیار، آب و کمی نمک را با هم مخلوط کنید تا نرم و له شود. تکه‌های یخ و نعناع را بیفزایید و دوباره مخلوط کنید تا یخ‌ها خرد شوند. آب و شکر را با هم مخلوط کنید، داخل قابلمه بریزید و حرارت دهید تا شکر حل شود. پس از خنک‌شدن، کمی آب لیموترش در آن بریزید و به مخلوط اضافه کنید. هنگام سرو می‌توانید برش‌های باریک خیار را داخل هر لیوان بیندازید.

خیار برای رفع بی‌حوصلگی،  کم‌خوابی، تب‌های شدید، حرارت صفرا و خون، التهاب معده و  تشنگی مفید است. هم‌چنین برای پاک‌کردن کبد، زیادشدن ادرار، دفع  سنگ کلیه  و مثانه و بهبود یرقان سودمند است.

شربت هندوانه

هندوانه‌ها را مخلوط کنید تا له شود. آن را از صافی عبور دهید تا تفاله‌هایش گرفته شود. در یک کاسه‌ی بزرگ، شکر و نعناع را با هم مخلوط کنید. با پشت یک قاشق، برگ‌های نعناع را فشار دهید تا له شوند. آب انگور سفید، پوست رنده‌شده‌ی لیمو و آب‌لیمو را اضافه کنید. هم بزنید تا شکر حل شود و آب میوه را روی آن‌ها بریزید. در صورت تمایل با تکه‌های هندوانه و برگ نعناع تزئین کنید.

هنداونه خواص زیادی دارد از جمله: روشن‌کنندگی پوست، حفاظت در برابر اشعه‌یUV ، جلوگیری از بیماری‌های قلبی و سرطان، ضدکرم‌های سیستم گوارشی و کاهنده‌ی تشکیل سنگ کلیه.

منابع:

www.tebyan.net -

www.seemorgh.com -