آمار
| تعداد نشریات | 49 |
| تعداد شماره‌ها | 2,304 |
| تعداد مقالات | 33,405 |
| تعداد مشاهده مقاله | 11,921,453 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,093,117 |
گفتمان مصلحت در فقه سیاسی شیعه و اهل سنت | ||
| علوم سیاسی | ||
| مقاله 2، دوره 21، شماره 81 - بهار 97، خرداد 1397، صفحه 33-58 اصل مقاله (687.2 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/psq.2018.65872 | ||
| نویسندگان | ||
| محمود شفیعی1؛ علی خالقی2 | ||
| 1دانشیار دانشگاه مفید | ||
| 2استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی | ||
| تاریخ دریافت: 11 بهمن 1395، تاریخ پذیرش: 05 خرداد 1397 | ||
| چکیده | ||
| مصلحت‌گرایی در نگاه اولیه با مبانی فقه شیعه ناسازگار است. مصلحت به مثابه تأملات ثانویه انسانی برای یافتن حکم کنش‌های مختلف در عرصه‌های گوناگون زندگی اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و همه حوزه‌های ریز و درشت دیگر، بدون تکیه بر ادله اربعه معروف در فقه شیعه بوده، استخراج آن با تکیه بر ادلهای چون استحسان، قیاس، سد ذرایع و فتح ذرایع، از مختصات فقه اهل سنت است. بنابراین، توجیه مصلحت‌گرایی در درون نظام فقهی شیعه، نیازمند استدلال مبنایی دیگری است. نوشته حاضر درصدد است با برگشت به مباحث کلامی به عنوان یکی از دانش‌های مبناساز برای فقه شیعه، امکان ایفای نقش را برای «مصلحت» در فقه سیاسی شیعه در عرصه عمل اجتماعی با ابعاد پیچیده آن در جهان جدید تسهیل نماید. بدین منظور ایده «اباحه» در کلام شیعه در برابر ایده «حظر» در کلام معتزله مورد توجه قرار گرفته است. بر اساس این آموزه که بیشتر متکلمان شیعه بدان گرایش یافته‌اند، حوزه وسیعی وجود دارد که حوادث و رویدادها در آن، حوزه خالی از احکام الزامآور قبلی است و رتق و فتق این امور به عقل تاریخی ـ تجربی بشر واگذار شده است. در این حیطه، مصلحت متغیر تاریخی ـ اجتماعی، بدون نسبت دادن آن به یک حکم مصرح و معیّن ثبتشده در شرع، رقمزننده حکم این حوزه‌های زندگی خواهد بود. چنین احکامی هرچند شرعی نیستند، به حکم شرع معتبرند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مصلحت؛ قیاس؛ استحسان؛ مصالح مرسله؛ سد ذرایع؛ اباحه کلامی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Discourse of Expediency in the Political Jurisprudence of Shiites and Sunnites | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mahmood Shafi’ee1؛ Ali Khaleghi2 | ||
| 1Assistant Professor of Mofid University | ||
| 2Assistant Professor of Medical Sciences, Shahid Beheshti University | ||
| چکیده [English] | ||
| In the first view, pragmatism is not compatible with the foundations of Shiite jurisprudence. The expediency resembles the humane secondary reflection towards finding the regulation of various actions in different areas of social, economic, political and cultural life as well as in all the micro and macro domains without relying on the well-known tetrad reasons in Shiite jurisprudence and its derivation relying on the reasons such as approbation, reasoning, blocking and unblocking the means is considered as the properties of jurisprudence of Sunnites. Consequently, the justification of pragmatism in the jurisprudential system of Shi’ah is in need of a different foundational reasoning. The present writing is to facilitate the possibility of expediency taking role in the Shiite political jurisprudence within the domain of social action with its multifaceted dimensions in the new world by referring to the theological issues as one of the basic sciences intended for Shiite jurisprudence. In this regard, it has been attended to the idea of permissibility in the theology of Shi’ah against avoidance in Mu’tazilites’ theology. Based on this instruction that most of the Shiite theologians have tendency towards it, there exists a vast domain in which the events are empty of previous obligatory regulations and handling of these affairs has been assigned to the human’s historical and empirical wisdom. In this domain, the historical, social, variable expediency without its attribution to an explicit and approved regulation, registered in religion will determine the ruling of these domains of life. These very rules are not religious but they are valid according to the command of religion | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Expediency, reasoning, approbation, divine expediencies, blocking the means, theological permissibility | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,184 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 805 |
||