آمار
| تعداد نشریات | 49 |
| تعداد شماره‌ها | 2,302 |
| تعداد مقالات | 33,357 |
| تعداد مشاهده مقاله | 11,889,215 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,072,177 |
بررسی فقهی قراردادهای بی.او.تی (Bot) | ||
| فقه | ||
| مقاله 60، دوره 25، شماره 95، مهر 1397، صفحه 5-28 اصل مقاله (622.5 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jf.2019.52067.1652 | ||
| نویسندگان | ||
| بلال شاکری* 1؛ حسین ناصری مقدم2 | ||
| 1پژوهشگر سطح چهار حوزه علمیه خراسان پژوهشگر مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی دانشجوی دکتری رشته فقه و مبانی حقوق دانشگاه فردوسی | ||
| 2دانشیار دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| تاریخ دریافت: 18 شهریور 1397، تاریخ بازنگری: 05 دی 1397، تاریخ پذیرش: 17 دی 1397 | ||
| چکیده | ||
| قراردادهای بی.او.تی عبارتند از: اعطای حق تأسیس و بهره‌برداری از یک پروژه مشخص برای یک دوره زمانی معیّن توسط طرف اول به طرف دوم، به شرط آن‌که طرف دوم، پروژه را به قصد بازگشت اصل سرمایه و سود منطقی و مناسب، اجرا و بهره‌برداری کند و در پایان مدت قراداد پروژه را بدون دریافت مبلغی، به صورت آماده فعالیت مطلوب به طرف اول تحویل نماید. در این نوشتار با توصیف و تحلیل منابع موجود و آثار مشابه، به بررسی فقهی چنین قراردادهایی پرداخته شده است. وجه تمایز این اثر نسبت به آثار مشابه در این است، که علاوه بر توجه به مبانی و پیش‌فرض‌های مؤثر در تحلیل فقهی این‌گونه قراردادها، بالغ بر پانزده احتمال مختلف در تحلیل فقهی چنین قراردادهایی مورد توجه قرار گرفته است و چگونگی تنظیم این قراردادها به صورت‌ها و انواع مختلفی از عقود شرعی (بالغ بر ده مدل فقهی) از جمله، عقود معهود (قباله، مصالحه، اجاره، استصناع، جعاله، وکالت)، عقود ترکیبی (اجاره و مصالحه، بیعه و مصالحه، وکالت و اجاره) یا عقود مستقل جایز دانسته شده است، که هر یک دارای آثار متفاوتی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بی.او.تی؛ ساخت؛ بهره‌برداری و انتقال؛ قراردادهای جدید؛ عقود ترکیبی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Jurisprudential review of B.O.T contracts | ||
| نویسندگان [English] | ||
| belal shakeri1؛ Hosein Naseri Moqaddam2 | ||
| 1PhD Student of jurisprudence and legal principles, Ferdowsi University, Mashhad (Correspond-ing author) | ||
| 2Associate professor, faculty of Theology and Islamic Studies, Ferdowsi University, Mashhad | ||
| چکیده [English] | ||
| B.O.T contracts are: granting the right of establish and utilization of a specific project for specified period of time by the first party to the second party, provided that the second party runs and uses the project to return its capital and reasonable profit and at the end of contract period, deliver the project, ready to use, to the first party free of charge. In this paper through describing and analyzing existing sources and similar works, jurisprudential survey is applied about these kind of contracts. The distinction aspect of this work of similar ones is that in addition to attention on basics and effective assumption in jurisprudential analysis of this kind of contract more than fifteen possibilities concerning jurisprudential analysis of these contracts are considered. How to set these contracts to different types of religious contracts (over ten jurisprudential models) such as common contracts (Qabala, musaliha, ijara, istisna’, ju’ala, and wikala), mixed contracts (ijara and musaliha, bay’ and musaliha, and wikala and ijara), or independent contracts are legal and each of which has different effects. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| B.O.T, stablish, utilizing and delivering, new contracts, mixed contracts | ||
| مراجع | ||
کتابنامه* قرآن کریم، ترجمۀ ناصر مکارم شیرازی. 1. ابن‌أبی‌جمهور، محمدبن‌زین‌الدین (1405ق)، عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة، به‌تحقیقِ مجتبی عراقی، قم: دار السید الشهداء للنشر. 2. ابن‌حیون (نعمان‌بن‌محمد مغربی) (1385ق)، دعائم الإسلام، به‌تصحیحِ آصف فیضی، چاپ دوم، قم: مؤسسۀ آل‌البیت:. 3. اردبیلی، احمدبن‌محمد (محقق اردبیلی) (1403ق)، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، به‌تحقیقِ آقامجتبی عراقی و دیگران، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. 4. امارتی موسوی، سیدمحمدمهدی (1394)، مقایسۀ قرارداد ساخت، بهره‌برداری و انتقال (B.O.T) در حقوق موضوعه و قرارداد استصناع در فقه، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق(ع). 5. انصاری، مرتضی (1415ق)، کتاب المکاسب، قم: کنگرۀ جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری. 6. آل‌عصفور، حسین‌بن‌محمد بحرانی (بی‌تا)، الأنوار اللوامع فی شرح مفاتیح الشرائع، به‌تصحیحِ محسن آل‌عصفور، قم: مجمع البحوث العملیة. 7. بحرانی، یوسف‌بن‌احمد (1405ق)، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، به‌تحقیقِ محمدتقی ایروانی و سیدعبدالرزاق مقرم، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. 8. بهبهانی، محمدباقر (1415ق)، الفوائد الحائریة، قم: مجمع الفکر الإسلامی. 9. __________ (1417ق)، حاشیة مجمع الفائدة و البرهان، به‌تحقیقِ گروه پژوهش مؤسسۀ علامه مجدد وحید بهبهانی، قم: مؤسسة العلامة المجدد الوحید البهبهانی. 10. __________ (1424ق)، مصابیح الظلام، به‌تحقیقِ گروه پژوهش مؤسسۀ علامه مجدد وحید بهبهانی، قم: مؤسسة العلامة المجدد الوحید البهبهانی. 11. پیره، مجید (1388)، امکان سنجی اجرای سیاست‌های BOT و BLOT با موازین فقه شیعه، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، دانشکدۀ معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق(ع). 12. ترابی، مرتضی (1389)، «قرارداد ساخت، بهره‌برداری و انتقال از نگاه فقهی»، ترجمۀ محمدرضا توکلی، فصلنامه تخصصی پژوهشنامه فقهی، سال نخست، ش1، ص31-84. 13. جعفرپور، جمشید (1378)، «بیع استصناع»، مجله متین، ش3 و 4، ص171-186. 14. جمعی از پژوهشگران (1423ق)، موسوعة الفقه الإسلامی طبقاً لمذهب أهل البیت:، قم: مؤسسۀ دائرةالمعارف اسلامی بر مذهب اهل‌بیت:. 15. حسینی عاملی، سیدمحمدجواد (1419ق)، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة، به‌تحقیقِ محمدباقر خالصی، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. 16. خبرگزاری صداوسیما (مشاهده: 28/06/96، بارگذاری: 10/02/96)، «طراحی اوراق تأمین مالی مبتنی بر جریانات نقدی پروژه»، http://yon.ir/FHTXN. 17. خمینی (امام)، روح‌الله (1421ق)، کتاب البیع، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). 18. خوئی، ابوالقاسم (بی‌تا)، مصباح الفقاهة، به‌تقریرِ محمدعلی توحیدی، بی‌جا: بی‌نا. 19. دهقان، وحیده (1391)، بررسی فقهی قراردادهای ساخت، بهره برداری، انتقال (BOT)، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه پیام نور تهران. 20. روحانی، سیدصادق حسینی (1412ق)، فقه الصادق(ع)، قم: دار الکتاب ـ مدرسۀ امام صادق(ع). 21. شهید اول (محمدبن‌مکی عاملی) (1417ق)، الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة، چاپ دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. 22. شهید ثانی (زین‌الدین بن علی عاملی) (1410ق)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، با حاشیۀ سیدمحمد کلانتر، قم: کتاب‌فروشی داوری. 23. _____________________ (1413ق)، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، به‌تحقیقِ گروه پژوهش مؤسسۀ معارف اسلامی، قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة. 24. _____________________ (1422ق)، حاشیة شرائع الإسلام، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم. 25. شیخ طوسی (محمدبن‌حسن) (1387ق)، المبسوط فی فقه الإمامیة، به‌تحقیقِ سیدمحمدتقی کشفی، چاپ سوم، تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة. 26. ________________ (1390ق)، الإستبصار فیما اختلف من الأخبار، به‌تحقیقِ حسن الموسوی الخِرسان، تهران: دار الکتب الإسلامیة. 27. ________________ (1407ق «الف»)، تهذیب الأحکام، به‌تحقیقِ حسن الموسوی الخِرسان، چاپ چهارم، تهران: دار الکتب الإسلامیة. 28. ________________ (1407ق «ب»)، الخلاف، به‌تحقیقِ علی خراسانی و دیگران، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. 29. شیروی، عبدالحسین (1380)، «پروژه‌های ساخت، بهره‌برداری و انتقال»، فصلنامه نامه مفید، ش26، ص31-50. 30. صادقی، محسن (1385)، «بررسی قراردادهای بین‌المللی ساخت، بهره‌برداری و واگذاری (BOT) و جایگاه آن در نظام حقوقی ایران»، پژوهشنامه بازرگانی، ش38، ص121-156. 31. صیمری، مفلح‌بن‌حسن (1420ق)، غایة المرام فی شرح شرائع الإسلام، به‌تحقیقِ جعفر کوثرانی عاملی، بیروت: دار الهادی. 32. طباطبائی حکیم، سیدمحسن (1416ق)، مستمسک العروة الوثقی، قم: مؤسسة دار التفسیر. 33. طباطبائی یزدی، سیدمحمدکاظم (1421ق)، حاشیة المکاسب، چاپ دوم، قم: اسماعیلیان. 34. علامه حلی (حسن‌بن‌یوسف) (1410ق)، إرشاد الأذهان إلی أحکام الإیمان، به‌تصحیحِ فارس حصون، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. 35. ________________ (1413ق)، قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، به‌تحقیقِ گروه پژوهش دفتر انتشارات اسلامی، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. 36. ________________ (1420ق)، تحریر الأحکام الشرعیة علی مذهب الإمامیة، به‌تصحیحِ ابراهیم بهادری، قم: مؤسسۀ امام صادق(ع). 37. ________________ (1982م)، نهج الحق و کشف الصدق، بیروت: دار الکتاب اللبنانی. 38. غلامی، جهانبخش (1391)، «پیمانکار، نهاد حقوق مدنی یا تجاری»، مجله تحقیقات حقوقی، ش60، ص405-440. 39. فاضل آبی (حسن‌بن‌ابی‌طالب یوسفی) (1417ق)، کشف الرموز فی شرح مختصر النافع، به‌تحقیقِ علی‌پناه اشتهاردی و آقاحسین یزدی، چاپ سوم، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. 40. فاضل مقداد (مقدادبن‌عبدالله سیوری حلی) (1404ق)، التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، به‌تصحیحِ سیدعبداللطیف حسینی کوه‌کمری، قم: انتشارات کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی(ره). 41. کاشف‌الغطاء، محمدحسین (1359ق)، تحریر المجلة، نجف: المکتبة المرتضویة. 42. کلینی، محمدبن‌یعقوب (1407ق)، کافی، به‌تصحیحِ علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، چاپ چهارم، تهران: دار الکتب الإسلامیة. 43. محقق حلی (نجم‌‌الدین) (1408ق)، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، به‌تحقیقِ محمدحسین محمدعلی بقال، چاپ دوم، قم: اسماعیلیان. 44. _____________ (1418ق)، المختصر النافع فی فقه الإمامیة، چاپ ششم، قم: مؤسسة المطبوعات الدینیة. 45. محقق کرکی (علی‌بن‌حسین عاملی کرکی) (1414ق)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، به‌تحقیقِ مؤسسۀ آل‌البیت:، چاپ دوم، قم: مؤسسۀ آل البیت:. 46. __________________________ (1409ق)، رسائل المحقق الکرکی، به‌تحقیقِ محمد حسون، قم: کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی(ره) و دفتر نشر اسلامی. 47. مظفر، محمود (1392ق)، إحیاء الأراضی الموات، قاهره: مطبعة العالمیة. 48. مؤمن قمی، محمد (1415ق)، کلمات سدیدة فی مسائل جدیدة، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 822 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 743 |
||