آمار
| تعداد نشریات | 48 |
| تعداد شماره‌ها | 2,295 |
| تعداد مقالات | 33,243 |
| تعداد مشاهده مقاله | 11,853,194 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,038,003 |
جنسیّت نفس بر اساس دیدگاه‌های رایج در مورد پیدایش نفس انسانی در فلسفۀ اسلامی | ||
| پژوهشهای عقلی نوین | ||
| دوره 5، شماره 10، اسفند 1399، صفحه 45-60 اصل مقاله (251.9 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/nir.2020.55922.1172 | ||
| نویسندگان | ||
| ابراهیم رستمی* 1؛ سید محمد قادری2 | ||
| 1استادیار گروه معارف و مرکز پژوهشهای بین رشته ای معارف اسلامی و علوم سلامت، دانشگاه علوم پزشکی شیراز | ||
| 2دکترای تخصصی فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین | ||
| تاریخ دریافت: 06 آبان 1398، تاریخ بازنگری: 14 اردیبهشت 1399، تاریخ پذیرش: 26 تیر 1399 | ||
| چکیده | ||
| در این پژوهش پس از بیان تفاوت جنس و جنسیّت به تبیین نظریات فلاسفه در مورد چگونگی پیدایش نفس انسانی می‌پردازیم و در ادامه مسئلۀ جنسیّت نفس را با توجه به نظریۀ روحانیة‌الحدوث و جسمانیة‌الحدوث بودن نفس تحلیل می‌کنیم. بر اساس نظریۀ روحانیة الحدوث، خاستگاه جنسیّت فقط در جنس، مطرح بوده و در نفس، جایگاهی ندارد؛ از این رو نفس به لحاظ ذات مجرّد خود، فاقد ویژگی‌های جنسیّتی است و فقط در مقام فعل با توجه به وضعیت‌های مختلف بدنی، کارکردهای جنسیّتی خاص خود را دارد. اما بر اساس نظریۀ جسمانیة‌الحدوث بودن نفس و با عنایت به برخی از اصول فلسفی حکمت صدرایی می‌توان به این تحلیل دست یافت که نفس متشکل از بدن و ویژگی‌های جسمی زنانه، با نفس متشکل از بدن و ویژگی‌های جسمی مردانه، به لحاظ گرایش‌های جسمانی، روانی، عاطفی و شناختی متفاوت است و براین اساس، جنسیّت امری هویتی است و تفاوت جنسیّت زن و مرد به حاق وجود آنها باز‌می‌گردد. بنابراین همان‌گونه که از نظر پزشکان و روان‌شناسان، زن و مرد به لحاظ جسمانی و روانی و عاطفی متفاوت بوده و براساس متون دینی نیز زن ومرد حقوق متفاوتی دارند، به لحاظ فلسفی نیز نفس زن و مرد گرایش‌های نفسانی خاص خود و متناسب با بدن زنانه و مردانه را خواهند داشت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جنسیت؛ نفس؛ روحانیة الحدوث؛ جسمانیة الحدوث | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Gender of the Soul Based on Viewpoints Concerning the Emergence of Human Soul in Islamic Philosophy | ||
| نویسندگان [English] | ||
| ebrahim rostami1؛ seyyed mohammad ghaderi2 | ||
| 1departeman of islamic education | ||
| 2Qazvin International University, Qazvin, iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Upon stating the difference between sex and gender, this research would deal with the way in which human soul has come into existence and would go on to analyze the gender of the soul in respect to the theory of spiritual createdness (rowḥāniyat al-ḥudūth) and corporeal createdness (jismāniyat al-ḥudūth) of the soul. According to the theory of spiritual createdness, the origin of gender comes up only in sex and it has no place in the soul; therefore, the soul is immaterial in essence, lacks gender features and has its specific gender features only as per its various physical conditions. However, according to the theory of corporeal createdness of the soul and with regard to some of the philosophical principles of Mullah Sadra’s philosophy one can achieve conclusion that the soul consisting of body and female physical features is different from the soul consisting of body and male physical features in terms of physical, emotional, and cognitive tendencies and thus gender is an identity issue and the difference between the gender of man and woman is traced back to the very reality of their existence. Therefore, as from the viewpoints of the physicians and psychologists men and women are physically, psychologically, and emotionally different and also as according to religious texts men and women have different rights, so also in philosophical terms the soul of men and women would have their own specific psychic and sensual tendencies proportionate to their feminine and masculine bodies. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| gender, soul, spiritually created, corporeally created | ||
| مراجع | ||
|
1. قرآن کریم. 2. آسیموف، آیزاک (1372)، اسرار مغز آدمی،ترجمۀ محمود بهزاد، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. 3. ابن‌سینا، حسین‌بن عبدالله (1383)، الإشارات و التنبیهات، مع‌الشرح محمدبن محمدبن حسن الطوسی، جلد 2، قم: نشر‌البلاغه. 4. ________، (1404 ق)، الشفاء (الطبیعیات)،جلد 2 (النفس)، به تحقیق سعید زاید، قم: مکتبة آیة‌الله مرعشی. 5. ________، (1379)، النجاة من الغرق فی بحر الضلالات، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 6. ________، (1363)، المبدأ و المعاد، تهران: مؤسسۀ مطالعات اسلامی. 7. افلاطون (1367)، دورۀ کامل آثار افلاطون، ترجمۀ محمدحسن لطفی،جلد 1،تهران: انتشارات خوارزمی. 8. خدارحیمی، سیامک (1377)، روان‌شناسی زن، [بی‌جا]، انتشارات مردمک. 9. دشتی، محمد (1380)، ترجمۀ نهج البلاغه، قم: انتشارات مشهور. 10. رضانژاد (نوشین)، غلامحسین (1380)، حکمت‌نامه یا شرح کبیر بر متن و حواشی منظومۀ حکمت حاج ملاهادی سبزواری، جلد 2،تهران: انتشارات الزهراء. 11. صدرالدین شیرازی (ملاصدرا)، محمدبن ابراهیم ( 1428ق)، الحکمة‌المتعالیه فی الأسفار‌العقلیة الأربعه، جلد 3، 8، 9، چاپ دوم، قم: طلیعة النور. 12. ________، (1354)، المبدأ و المعاد، به تصحیح سید جلال‌الدین آشتیانی، تهران: انجمن حکمت و فلسفۀ ایران. 13. ________، (1382)، شواهد الربوبیة فی مناهج السلوکیة، با حواشی ملاهادی سبزواری، تصحیح و تعلیق سیدجلال‌الدین آشتیانی، چاپ چهارم، قم: مؤسسۀ بوستان کتاب. 14. غروی،سید محمد (1391 )، «جنسیّت و سنخیت»، در جنسیّت و نفس،هادی صادقی، قم: دفتر مطالعات زنان 15. فیاضی غلامرضا (1389)، علم‌النفس فلسفی،تحقیق و تدوین محمد‌تقی یوسفی، قم: انتشارات مؤسسۀ امام خمینی (ره). 16. گان کریستین (1375)، استخوان‌شناسی و مفصل‌شناسی،ترجمۀ صوفیا نقدی، تهران: انتشارات نخل. 17. مرتضوی سید ضیاء (1388)، پرسش‌گری و شبهه‌شناسی، قم: انتشارات میثم تمار. 18. مطهری مرتضی (1369)، نظام حقوق زن در اسلام، قم: انتشارات صدرا. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 642 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 322 |
||