آمار
| تعداد نشریات | 48 |
| تعداد شماره‌ها | 2,296 |
| تعداد مقالات | 33,248 |
| تعداد مشاهده مقاله | 11,853,581 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,038,179 |
گفتگوی توافقی عقل و دین در سه مسئلۀ حقیقت علم، حقیقت علیّت و حرکت جوهری از دیدگاه ملاصدرا | ||
| پژوهش‌های عقلی نوین | ||
| دوره 5، شماره 10، اسفند 1399، صفحه 29-44 اصل مقاله (365.5 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/nir.2020.56200.1177 | ||
| نویسندگان | ||
| جهانگیر مسعود1؛ محمد جواد اخگری* 2 | ||
| 1استاد دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 2دانشجو/ گروه آموزشی فلسفه و حکمت اسلامی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| تاریخ دریافت: 13 آذر 1398، تاریخ بازنگری: 14 بهمن 1398، تاریخ پذیرش: 16 اردیبهشت 1399 | ||
| چکیده | ||
| یکی از ویژگی‌های هرمنوتیک فلسفی گادامر، ارائۀ رویکردی جدید در قرائت متون با تکیه بر گفتگوی توافقی میان مفسّر و متن است. اگرچه این رویکرد به نام گادامر ثبت شده است، اما می‌توان چنین رویکردی را از قرآن و روایات نیز به دست آورد. بر اساس این رویکرد، نقش متن و مفسّر در فرآیند معنایابی و فهم، کاملاً برابر است به گونه‌ای که هر دو به یک اندازه در حصول آن نقش دارند. بر این اساس می‌توان از موضع برابر میان عقل و دین به تحلیل و تبیین آراء اندیشمندان مختلف از جمله ملاصدرا پرداخت و این پرسش را مطرح کرد که «آیا ملاصدرا در آراء ویژۀ خود، رویکرد گفتگوی توافقی میان عقل و دین را اتخاذ نموده است؟» با بررسی آراء ویژۀ ملاصدرا به ویژه در سه مسئلۀ «حقیقت علم»، «حقیقت علیّت» و «حرکت جوهری» می‌توان به این نتیجه دست یافت که وی چنین رویکردی داشته است، بنابراین فیلسوفی ترکیبی و گفتگویی به شمار می‌آید. نویسنده در این مقاله با روش پژوهشی «تحلیل عقلی» و همچنین روش «نقلی» به بررسی و اثبات این مسئله می‌پردازد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حقیقت علم؛ حقیقت علیّت؛ حرکت جوهری؛ گفتگوی توافقی؛ ملاصدرا | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Hermeneutical Dialectic of Reason and Religion Concerning three Issues of Reality of Science, Reality of Causality, and Substantial Motion from the Viewpoints of Mulla Sadra | ||
| نویسندگان [English] | ||
| jahangir masoudi1؛ mohammad javad Akhgari2 | ||
| 2student/ Department of Islamic philosophy and wisdom, faculty of theology and Islamic knowledge, Ferdowsi University of Mashhad | ||
| چکیده [English] | ||
| One of characteristics of Gadamer’s philosophical hermeneutics is provision of a new approach in reading texts with reliance on dialectics between the interpreter and the text. Although this method is registered in Gadamer’s name, such an approach can be implied from the Qur’an and traditions as well. According to this approach, the roles of the text and the interpreter are quite equal in the process of understanding and comprehension to the extent that both are equally effective in achieving it. Thus, analysis and explanation of the thinkers’ opinions can be equally dealt with by reason and religion. Accordingly, the question can be raised as to, “Has Mulla Sadra adopted the dialectic approach between reason and religion in his special opinions?” By examining Mulla Sadra’s special opinions, particularly in three issues of “reality of science”, “reality of causality”, and “substantial motion”, we can conclude that he has possessed such an approach, thus being regarded as a synthetic and dialectic philosopher. In this article, the writer undertakes to examine and establish this issue with the “rational analysis” research method as well as “narrative” method. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| reality of science, reality of causality, substantial motion, hermeneutical dialectic, Mulla Sadra | ||
| مراجع | ||
|
1. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1404ق)، الشفاء (طبیعیّات)، قم: منشورات مکتبة آیة الله المرعشی. 2. اکبریان، رضا (1386)، حکمت متعالیه و تفکر فلسفی معاصر، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا. 3. کلینى، محمد بن یعقوب (1429ق)، الکافی، چاپ اول، قم: دار الحدیث للطباعة و النشر. 4. گادامر، هانس گئورگ (1382)، آغاز فلسفه، ترجمۀ عزت‌الله فولادوند، تهران: نشر هرمس. 5. مازندرانى، محمد صالح بن احمد (1382ق)، شرح الکافی، چاپ اول، تهران: المکتبة الإسلامیة. 6. محمدی شیخی، قباد و اردوان ارژنگ (1393)، «علم پیشیءن خداوند و نقش آن در خلق اعمال و سرنوشت بندگان در حکمت متعالیه»، اندیشۀ نوین دینی، سال دهم، شمارۀ 37، صص 118-101. 7. مسعودی، جهانگیر (1389)، «تحلیلی از برخی مبانی و پیش‌فرض‌های معرفتی موافقان و مخالفان علم دینی»، روش‌شناسی علوم انسانی، شمارۀ 64-65، صص 66-43. 8. _______؛ هوشنگ استادی (1389)، «تأثیرات عقل فلسفی بر کلام شیعه»، شیعه‌شناسی، سال هشتم، شمارۀ 29، صص 61-33. 9. _______؛ محمد سهیلی (1389)، «روش‌شناسی مواجهۀ صدرالمتألهین با کلام شیعی»، پژوهشنامۀ فلسفۀ دین، سال هشتم، شمارۀ دوم، صص126-107. 10. _______، (1394)، «گفتگوی توافقی یا دیالکتیک هرمنوتیکال میان عقل و دین؛ دیدگاهی نو در نسبت میان عقل و دین»، پژوهشنامۀ فلسفۀ دین، شمارۀ 26، (صص198-177). 11. مطهری، مرتضی (1394)، انسان و سرنوشت، چاپ چهل و هفتم، تهران: انتشارات صدرا. 12. _______، (1385)، مجموعه آثار (درس‌های الهیّات شفاء)، ج 7، چاپ نهم، تهران: انتشارات صدرا. 13. _______، (1374)، مقالات فلسفی، چاپ دوم، تهران: انتشارات صدرا. 14. صدرالدین شیرازی (ملاصدرا)، محمدبن ابراهیم (1981م)، الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة، بیروت: دار احیاء التراث العربی. 15. _______، (1360)، الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. 16. _______، (1375)، مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتألهین، تهران: انتشارات حکمت. 17. _______، (1363)، المشاعر، تصحیح: هانری کربن، تهران: کتابخانۀ طهوری. 18. Gadamer, Hans-Georg (1975), Truth and Method, U. K., Sheed and Ward Ltd. 19. Wright, Kathleen, (1998) “Gadamer, Hans Georg”, Routledge Encyclopedia of philosophy, III, ed. Edward Craig, London and New York: Routledge, pp. 827-831. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 291 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 180 |
||