آمار
| تعداد نشریات | 48 |
| تعداد شماره‌ها | 2,293 |
| تعداد مقالات | 33,216 |
| تعداد مشاهده مقاله | 11,833,618 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,017,749 |
تبیین علل ضعفهای اخلاقی در اندیشۀ علامه طباطبایی و مکناتن | ||
| پژوهش‌های عقلی نوین | ||
| دوره 5، شماره 10، اسفند 1399، صفحه 171-190 اصل مقاله (661.06 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/nir.2020.57051.1199 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد مهدی شمسی* 1؛ محمد رضا ضمیری2؛ علی سعیدی3؛ حسین اسماعیلی3 | ||
| 1معارف، دانشگاه مراغه | ||
| 2مدیر گزوه معارف دانشگاه پیام نور | ||
| 3استادیار پیام نور | ||
| تاریخ دریافت: 12 اسفند 1398، تاریخ بازنگری: 02 مهر 1399، تاریخ پذیرش: 15 آبان 1399 | ||
| چکیده | ||
| مکناتن براساس دیدگاه خاصگرایی و همچنین وظیفه‌گرایی (در معنای موردنظر خویش) معتقد است تبیین انگیزش اخلاقی و همچنین تبیین علل ضعفهای اخلاقی باید براساس موقعیتی سنجیده شود که فعل در آن رخ می‌‌دهد. وی اعتقاد دارد زمانی‌‌که شخص در موقعیت انجام فعل قرار می‌‌گیرد، می‌‌تواند از موقعیت خود، دو نوع درک یعنی درک عام و درک محدود داشته باشد. وی درک عام از موقعیت را به افراد بافضیلت نسبت داده و معتقد است اگر شخص به درک عام دست یابد هرگز دچار ضعف اخلاقی نخواهد شد. مکناتن ضعف اخلاقی را در حوزۀ درک محدود بررسی کرده و عواملی همچون جذابیت فعل غیراخلاقی، غلبۀ احساس بر عقل و قوی بودن ملاحظات غیراخلاقی از ملاحظات اخلاقی را سبب درک محدود از موقعیت و ضعف اخلاقی برمی‌‌شمارد. از سوی دیگر علامه طباطبایی نیز در شکل‌گیری مفاهیم اخلاقی، درک شخص از موقعیت را مدنظر قرار داده و همین امر زمینۀ مقایسۀ اندیشۀ دو متفکر را در حوزۀ تبیین علل ضعفهای اخلاقی فراهم آورده است. علامه نیز به دو نوع درک عام و محدود از موقعیت اشاره می‌‌کند. ایشان درک عام را به افراد دارای ایمان قوی اختصاص داده و علت درک محدود را ضعف ایمان، جهالت اختیاری، برتر دانستن لذتهای قوای شهوی و غضبی و ضعف اراده (ناشی از عواطف، ملکات اخلاقی، جو اجتماعی) می‌‌داند. درنتیجه هر دو متفکر در حوزۀ تبیین علل ضعفهای اخلاقی به دو نوع درک عام و محدود از موقعیت اشاره نموده و درک عام را به افراد بافضیلت اختصاص داده‌اند و همچنین مسئلۀ ضعف اخلاقی را در حوزۀ درک محدود بررسی نموده‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| علامه طباطبایی؛ دیوید مکناتن؛ انگیزش اخلاقی؛ ضعف اخلاقی؛ ضعف اراده | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Elucidating the Reasons for Moral Weakness in the Thoughts of Allama Tabataba’i and McNaughton | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mohammad mahdi shamsi1؛ mohammadreza zamiri2؛ ali saeedi3؛ hosein esmaeli3 | ||
| 1education. University of Maragheh | ||
| 2Director of Education Department of Payame Noor University | ||
| 3Assistant Professor of Light Message | ||
| چکیده [English] | ||
| Based on his viewpoint of particularism as well as functionalism (in his own sense of the word), McNaughton believes that the elucidation of moral motivation as well as stating the reasons for moral weakness must be assessed on the basis of the situation in which the action takes place. He believes that when the person gets into a situation to act, he can have two kinds of perception of his situation: i.e., the general and the limited. He attributes the general perception of a situation to pious people and believes that if the person achieves a general perception, he would never get entangled in moral weakness. McNaughton has studied moral weakness in the field of limited perception and viewed such factors as the attractiveness of immoral acts, domination of sensation over reasoning and the immoral consideration being stronger as the causes for limited perception of the situation and moral weakness. On the other hand, Allama Tababtaba'i has also taken into consideration the person's perception of a situation in the formation of moral concepts and this very issue has provided the ground for a comparison of the two thinkers' opinions on elucidation of the reasons for moral weakness. Allama points out two types of general and limited perception, too. He attributes the general perception to the strongly faithful people and considers weakness of faith, voluntary ignorance, prioritizing pleasures of faculties of lust and anger, and weakness of determination (resulting from emotions, moral dispositions, and social atmosphere) as the reasons for weakness of faith. Consequently, both thinkers have pointed out two types of general and limited perception of situation concerning elucidation of moral weakness and have attributed general perception to pious people. They have also examined moral weakness concerning limited perception | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Allama Tababtaba'i, David McNaughton, moral motivation, moral weakness, will-power weakness | ||
| مراجع | ||
|
1. امید، مسعود (1375)، «رابطۀ دین و اخلاق از نظر علامه طباطبایی»، کیهان اندیشه، شمارۀ 66. 2. برنجکار، رضا (1375)، «حضور اراده در مبادی عمل (نقدی بر مقالۀ پیش‌فرض‌های روان‌شناسی اسلامی)»، فصلنامه حوزه و دانشگاه، سال دوم، شمارۀ ششم، صص 36-26. 3. صدرالدین شیرازی، محمد بن‌ابراهیم (1360)، الشواهد‌الربوبیه فی المناهج‌السلوکیه، تصحیح و تعلیق سید جلال آشتیانی، مشهد: المرکز الجامعی للنشر. 4. طباطبایی، محمدحسین (1369)، انسان از آغاز تا انجام، ترجمه و تعلیقات صادق لاریجانی آملی، تهران: انتشارات الزهرا. 5. طباطبایی، محمدحسین (1374)، تفسیر المیزان، جلدهای 1-20، ترجمۀ سید محمد باقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 6. ___________، (1388)، بررسی‌‌های اسلامی، به کوشش سیدهادی خسروشاهی، قم: بوستان کتاب. 7. ___________،(1389؛الف)، بدایة‌الحکه، ترجمه و شرح علی شیروانی، قم: بوستان کتاب. 8. ___________،(1389؛ب)، نهایةالحکه. ترجمه و شرح علی شیروانی، قم: بوستان کتاب. 9. ___________،[بی‌‌تا]، اصول فلسفه و روش رئالیسم. قم: انتشارات صدرا. 10. مکناتن، دیوید (1383)، نگاه اخلاقی: درآمدی به فلسفۀ اخلاق، ترجمۀ حسن میانداری، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت). 11. وجدانی، فاطمه و دیگران (1391)، «تحلیل شکاف میان نظر و عمل اخلاقی از دیدگاه علامه طباطبایی»، فصلنامه پژوهشنامه اخلاق، سال پنجم، شمارۀ 18، صص 26-7. 12. McNaughton, David (1988), Moral vision: An introduction to ethics, Blackwell Publishing. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 306 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 147 |
||