آمار

تعداد نشریات49
تعداد شماره‌ها2,302
تعداد مقالات33,323
تعداد مشاهده مقاله11,868,870
تعداد دریافت فایل اصل مقاله5,049,854
خسروی, علیرضا, حسینی میرصفی, فاطمه. (1399). معناشناسی واژۀ «لقاء» در آیات مورد استناد قائلین به رؤیت خداوند. اسلام و مطالعات اجتماعی, 2(پاییز و زمستان (پیاپی 4)), 164-193. doi: 10.22081/jikm.2021.59627.1044
علیرضا خسروی; فاطمه حسینی میرصفی. "معناشناسی واژۀ «لقاء» در آیات مورد استناد قائلین به رؤیت خداوند". اسلام و مطالعات اجتماعی, 2, پاییز و زمستان (پیاپی 4), 1399, 164-193. doi: 10.22081/jikm.2021.59627.1044
خسروی, علیرضا, حسینی میرصفی, فاطمه. (1399). 'معناشناسی واژۀ «لقاء» در آیات مورد استناد قائلین به رؤیت خداوند', اسلام و مطالعات اجتماعی, 2(پاییز و زمستان (پیاپی 4)), pp. 164-193. doi: 10.22081/jikm.2021.59627.1044
خسروی, علیرضا, حسینی میرصفی, فاطمه. معناشناسی واژۀ «لقاء» در آیات مورد استناد قائلین به رؤیت خداوند. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1399; 2(پاییز و زمستان (پیاپی 4)): 164-193. doi: 10.22081/jikm.2021.59627.1044

معناشناسی واژۀ «لقاء» در آیات مورد استناد قائلین به رؤیت خداوند

مدیریت دانش اسلامی
مقاله 6، دوره 2، پاییز و زمستان (پیاپی 4)، مهر 1399، صفحه 164-193    اصل مقاله (2.24 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jikm.2021.59627.1044
نویسندگان
علیرضا خسروی* 1؛ فاطمه حسینی میرصفی2
1دانشجوی دکترای علوم قرآن و حدیث واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2استادیار گروه علوم قرآن و حدیث واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران (نویسنده مسئول).
تاریخ دریافت: 26 آذر 1399،  تاریخ بازنگری: 25 اردیبهشت 1400،  تاریخ پذیرش: 21 فروردین 1400 
چکیده
از موضوعات مورد بحث بین اشاعره و سلفیان از یک سو و شیعه و معتزله از سوی دیگر، رؤیت خداست. اشاعره و سلفیان که قائل به رویت خداوند در قیامت می باشند، برای اثبات نظر خود، به آیاتی از قرآن استناد می کنند که از جمله این آیات، آیاتی است که در آن واژۀ «لقاء» آمده است. معناشناسی و بررسی نظر مفسران پیرامون معانی این واژه در آیات مورد استناد، راه مناسبی برای دست یابی به معنای صحیح واژه و ارزیابی درستی یا نادرستی اعتقاد قائلان به رؤیت خداست. ریشه شناسی و بررسی معانی مختلف واژۀ «لقاء» در منابع لغت، آیات قرآن، احادیث، اشعار عرب، منابع لغت در سایر زبان ها و واکاوی نظر مفسران فریقین، روشن می سازد که این واژه دارای معانی متعددی است و نه تنها برداشت معنای رؤیت از این آیات صحیح نیست و نظر عده کمی از مفسران اهل سنت آن را تأیید نموده، بلکه علاوه بر مفسران شیعه، بسیاری از مفسران اهل سنت نیز نظری بر خلاف آن دارند.
کلیدواژه‌ها
معناشناسی؛ لقاء؛ آیات؛ قائلین؛ رؤیت؛ خداوند
عنوان مقاله [English]
The semantics of the word "meeting" in the verses cited by those who believe in seeing God
نویسندگان [English]
Alireza Khosravi1؛ fatemeh hossini mirsafy2
1PhD student in Qur'anic and Hadith Sciences, Imam Khomeini Memorial Branch & Shahr Rey, Islamic Azad University, Tehran, Iran. arkhosravi@bums.ac.ir.
2Assistant Professor, Department of Qur'anic and Hadith Sciences, Imam Khomeini Memorial Branch, Shahr Rey, Islamic Azad University, Tehran, Iran (Corresponding Author).
چکیده [English]
One of the topics discussed between the Ash'arites and the Salafis on the one hand and the Shiites and Mu'tazilites on the other is the vision of God. The Ash'arites and Salafis, who believe in the vision of God on the Day of Resurrection, cite verses from the Qur'an to prove their point, including the verses in which the word "meeting" is mentioned. Semantics and examining the opinions of commentators about the meanings of this word in the cited verses is a good way to achieve the correct meaning of the word and evaluate the correctness or incorrectness of those who believe in the vision of God. The etymology and study of different meanings of the word "meeting" in word sources, Quranic verses, hadiths, Arabic poems, word sources in other languages ​​and analysis of the views of the commentators of the sects, make it clear that this word has many meanings and not just understanding the meaning of seeing. These verses are not correct and the opinion of a few Sunni commentators has confirmed it, but in addition to Shiite commentators, many Sunni commentators also have the opposite view.
کلیدواژه‌ها [English]
Semantics, meeting, verses, believers, seeing, God
مراجع
* قرآن کریم.
1. ابن‌ابی‌جمهور، محمد بن زین‌الدین. (1405ق). عوالی اللئالی العزیزیه فی الأحادیث الدینیه (مصحح: مجتبی عراقی، چاپ اول) قم: دار سیدالشهداء للنشر.
2. ابن‌اثیر جزری، مبارک بن محمد. (1367). النهایه فی غریب الحدیث و الأثر (محقق: محمود محمد طناحى، چاپ چهارم). قم: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
3. ابن‌بابویه، محمد بن على. (1398ق). التوحید (محقق: هاشم حسینی). قم: انتشارات جامعه مدرسین.
4. ابن‌شهرآشوب مازندرانى، محمد بن على‏. (1379ق). مناقب آل أبی‌طالب (علیه السلام) (چاپ اول). قم: انتشارات علامه.
5. ابن‌طیفور، احمد بن ابی‌طاهر. (بی‌تا). بلاغات النساء (چاپ اول). قم: الشریف الرضی‏.
6. ابن‏عبدالسلام، عبدالعزیز بن عبدالسلام. (۱۴۲۹ق). تفسیر العزیز بن عبد السلام‏ (چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیه.
7. ابن‌فارس، احمد بن فارس. (۱۴۰۴ق). معجم مقاییس اللغه (محقق: عبدالسلام محمد هارون، چاپ اول). قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
8. ابن‏کثیر، اسماعیل بن عمر. (1419ق). تفسیر القرآن العظیم (محقق: محمدحسین شمس‏الدین، چاپ اول). ‏بیروت‏: دار الکتب العلمیه‏.
9. ابن‌مزاحم، نصر. (۱۳۷۰). پیکار صفین (مترجم: پرویز اتابکی، محقق: عبدالسلام محمد هارون، چاپ دوم). تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامى.
10. ابن‌منظور، محمد بن مکرم‏. (۱۴۱۴ق). لسان العرب (محقق: جمال‌الدین میردامادى، چاپ سوم). بیروت: دار الفکر - دار صادر.
11. ابوحیان، محمد بن یوسف‏. (۱۴۲۰ق). البحر المحیط فى التفسیر (محقق: صدقى محمد جمیل، چاپ اول). بیروت: دار الفکر.
12. ابوالفتوح رازى، حسین بن على. (1408ق). روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن‏ (مصحح: محمدمهدى ناصح و محمدجعفر یاحقى، چاپ اول). مشهد: انتشارات بنیاد پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس رضوى‏.
13. بستانى، فؤاد افرام. (۱۳۷۵). فرهنگ ابجدى‏ (مترجم: رضا مهیار، چاپ دوم). تهران: انتشارات اسلامی.
14. بغوى، حسین بن مسعود. (۱۴۲۰ق). تفسیر البغوى (معالم التنزیل) (محقق: عبد الرزاق مهدى، چاپ اول). ‏بیروت‏: دار إحیاء التراث العربی.
15. بیضاوی، عبدالله بن عمر. (۱۴۱۸ق). انوار التنزیل و اسرار التأویل (چاپ اول). بیروت: دار الکتب العربی.
16. ثعلبى، احمد بن محمد. (۱۴۲۲ق). تفسیر الکشف و البیان (محقق: ابى‌محمد ابن‌عاشور، چاپ اول). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
17. حسینی زبیدی، محمد مرتضى. (۱۴۱۴ق). تاج العروس من جواهر القاموس (مصحح: على هلالى و على سیرى، چاپ اول). بیروت: دارالفکر.
18. حقى برسوى، اسماعیل بن مصطفى. (بی‌تا). تفسیر روح البیان (چاپ اول). بیروت‏: دار الفکر.
19. خازن، علی بن محمد. (۱۴۱۵ق). تفسیر الخازن (محقق: عبدالسلام محمدعلی شاهین، چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیه.
20. راغب اصفهانى، حسین بن محمد. (۱۳۷۴). ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن‏ (مترجم: غلامرضا خسروى، محقق: غلامرضا خسروى حسینى، چاپ دوم). تهران: نشر مرتضوی.
21. راغب اصفهانى، حسین بن محمد. (۱۴۱۲ق). مفردات ألفاظ القرآن (محقق: صفوان عدنان داوودى، چاپ اول). بیروت: دار القلم.
22. روزبهان بقلى، روزبهان بن ابى‏نصر. (۲۰۰۸م). عرائس البیان فى حقائق القرآن‏ (محقق: احمد فرید مزیدى، چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیه.
23. زمخشرى، محمود بن عمر. (۱۴۰۷ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فى وجوه التأویل (مصحح: مصطفى حسین احمد، چاپ سوم). ‏بیروت: دار الکتاب العربی.
24. سبزوارى، محمد. (۱۴۰۶ق). الجدید فى تفسیر القرآن المجید (چاپ اول). بیروت: دار التعارف للمطبوعات.
25. سمرقندی، نصر بن محمد. (۱۴۱۶ق). تفسیر سمرقندی (محقق: عمر عمروی، چاپ اول). بیروت: دار الفکر.
26. سیواسی، احمد بن محمود. (۱۴۲۷ق). عیون التفاسیر (محقق: بهاء‌الدین دارتما، چاپ اول). بیروت: دار صادر.
27. سیوطى، عبدالرحمن بن ابى‏بکر. (۱۴۰۴ق). الدر المنثور فى التفسیر بالماثور (چاپ اول). قم: انتشارات کتابخانه عمومى حضرت آیت‌الله العظمى مرعشى نجف (ره).
28. شاه‌عبدالعظیمی، حسین. (۱۳۶۳). تفسیر إثنی عشری (چاپ اول). تهران: انتشارات میقات.
29. شنقیطى، محمدامین. (۱۴۲۷ق). أضواء البیان فى إیضاح القرآن بالقرآن‏ (چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیه.
30. شیخ حر عاملى، محمد بن حسن. (۱۴۲۵ق). إثبات الهداه بالنصوص و المعجزات‏ (چاپ اول). بیروت: انتشارات اعلمی.
31. صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد. (۱۴۱۴ق) المحیط فی اللغه. (محقق: محمدحسن‏ آل‌یاسین). بیروت: عالم الکتاب.
32. صافى، محمود. (۱۴۱۸ق). الجدول فی إعراب القرآن و صرفه و بیانه مع فوائد نحویه هامه (چاپ چهارم). دمشق: دار الرشید.
33. طباطبایى، سیدمحمدحسین. (۱۳۷۴). ترجمه تفسیر المیزان (مترجم: محمدباقر موسوى، چاپ پنجم). قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم دفتر انتشارات اسلامى.
34. طبرانی، سلیمان بن احمد. (۲۰۰۸م). تفسیر الکبیر (چاپ اول). اربد: دار الکتب الثقافی.
35. طبرسى، فضل بن حسن‏. (۱۳۷۲). مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مصحح: فضل‏الله یزدى طباطبایى و هاشم رسولی‏، چاپ سوم). تهران: ناصر خسرو.
36. طبرى، محمد بن جریر. (۱۴۱۲ق). جامع البیان فى تفسیر القرآن (چاپ اول). بیروت‏: دار المعرفه.
37. طریحی، فخرالدین بن محمد. (۱۳۷۵). مجمع البحرین (محقق: احمد حسینى اشکورى، چاپ سوم). تهران: نشر مرتضوى.
38. طوسى، محمد بن حسن. (بی‌تا). التبیان فی تفسیر القرآن‏ (مصحح: احمد حبیب عاملى، چاپ اول). بیروت:، دار إحیاء التراث العربی.
39. عسکرى، حسن بن عبدالله. (۱۴۰۰ق). الفروق فی اللغه (چاپ اول). بیروت: دار الآفاق الجدیده.
40. فخر رازى، محمد بن عمر. (۱۴۲۰ق). التفسیر الکبیر (چاپ سوم). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
41. فراهیدى، خلیل بن احمد. (۱۴۰۹ق). کتاب العین‏ (چاپ دوم). قم‏: نشر هجرت.
42. فیضی، ابوالفیض بن مبارک. (۱۴۱۷ق). تفسیر سواطع الافهام (چاپ اول). قم: دار المنار.
43. فیومى، احمد بن محمد. (۱۴۱۴ق). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر (چاپ دوم). قم: مؤسسه دار الهجره.
44. قاسمى، جمال‏الدین. (۱۴۱۸ق). تفسیر محاسن التأویل (محقق: محمد باسل‏عیون سود، چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیه.
45. قرشى بنایى، على‌اکبر. (۱۴۱۲ق). قاموس قرآن‏ (چاپ ششم). تهران: دار الکتب الاسلامیه.
46. قرطبى، محمد بن احمد. (۱۳۶۴). الجامع لأحکام القرآن (چاپ اول). تهران: انتشارات ناصر خسرو.
47. قشیرى، عبدالکریم بن هوازن. (۲۰۰۰م). تفسیر لطائف الاشارات‏ (محقق: ابراهیم بسیونى، چاپ سوم). ‏قاهره: الهیئه المصریه العامه للکتاب.
48. کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق. (۱۴۰۷ق). الکافی (مصحح: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، چاپ چهارم). تهران: دار الکتب الإسلامیه.
49. لیثى واسطى، على بن محمد. (۱۳۷۶). عیون الحکم و المواعظ (مصحح: حسین‏ حسنى بیرجندى، چاپ اول). قم‏: دار الحدیث.
50. مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى. (۱۴۰۳ق). بحار الأنوار (چاپ دوم). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
51. محلى، محمد بن احمد. (۱۴۱۶ق). تفسیر الجلالین‏ (محقق: عبدالرحمن بن ابى‏بکر سیوطى، چاپ اول). بیروت: مؤسسه النور للمطبوعات.
52. مصطفوى، حسن‏. (۱۳۶۸). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم‏ (چاپ اول). تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
53. مغنیه، محمدجواد. (۱۴۲۴ق). التفسیر الکاشف (چاپ اول). قم: دار الکتاب الإسلامی.
54. مفید، محمد بن محمد. (۱۳۷۷). دفاع از تشیع (مترجم: محمد بن حسین‏ آقاجمال خوانسارى، مصحح: صادق حسن‌زاده و على‌اکبر زمانى‌نژاد، چاپ اول). قم: انتشارات مؤمنین.
55. مکارم شیرازى، ناصر. (۱۳۷۱). تفسیر نمونه (چاپ دهم). تهران: دار الکتب الإسلامیه.
56. میبدى، احمد بن محمد. (۱۳۷۱). کشف الاسرار و عدة الابرار (چاپ پنجم). تهران: انتشارات امیرکبیر.
57. نسفى، عبدالله بن احمد. (۱۴۱۶ق). تفسیر مدارک التنزیل و حقایق التاویل‏ (چاپ اول). بیروت: دار النفائس.
58. نظام‌الاعرج، حسن بن محمد. (۱۴۱۶ق). تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان (محقق: زکریا عمیرات، چاپ اول). بیروت: دار الکتب العلمیه.
59. واحدى، على بن احمد. (۱۴۱۵ق). الوجیز فى تفسیر الکتاب العزیز (محقق: صفوان عدنان داوودى، چاپ اول). ‏بیروت: دار القلم.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 239
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 135