آمار

تعداد نشریات48
تعداد شماره‌ها2,293
تعداد مقالات33,215
تعداد مشاهده مقاله11,848,388
تعداد دریافت فایل اصل مقاله5,033,551
براتی, مریم, نوروزی, رضاعلی, سپاهی, مجتبی. (1402). عدالت اجتماعی مبتنی بر عقلانیت عملی از دیدگاه علامه طباطبایی ره. اسلام و مطالعات اجتماعی, 11(شماره2(پیاپی42)), 30-59. doi: 10.22081/jiss.2023.66483.2008
مریم براتی; رضاعلی نوروزی; مجتبی سپاهی. "عدالت اجتماعی مبتنی بر عقلانیت عملی از دیدگاه علامه طباطبایی ره". اسلام و مطالعات اجتماعی, 11, شماره2(پیاپی42), 1402, 30-59. doi: 10.22081/jiss.2023.66483.2008
براتی, مریم, نوروزی, رضاعلی, سپاهی, مجتبی. (1402). 'عدالت اجتماعی مبتنی بر عقلانیت عملی از دیدگاه علامه طباطبایی ره', اسلام و مطالعات اجتماعی, 11(شماره2(پیاپی42)), pp. 30-59. doi: 10.22081/jiss.2023.66483.2008
براتی, مریم, نوروزی, رضاعلی, سپاهی, مجتبی. عدالت اجتماعی مبتنی بر عقلانیت عملی از دیدگاه علامه طباطبایی ره. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1402; 11(شماره2(پیاپی42)): 30-59. doi: 10.22081/jiss.2023.66483.2008

عدالت اجتماعی مبتنی بر عقلانیت عملی از دیدگاه علامه طباطبایی ره

اسلام و مطالعات اجتماعی
مقاله 2، دوره 11، شماره2(پیاپی42)، مهر 1402، صفحه 30-59    اصل مقاله (472.16 K)
نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jiss.2023.66483.2008
نویسندگان
مریم براتی1؛ رضاعلی نوروزی* 2؛ مجتبی سپاهی3
1دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت گروه علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
2دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران (نویسنده مسئول).
3استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
تاریخ دریافت: 26 اردیبهشت 1402،  تاریخ بازنگری: 18 تیر 1402،  تاریخ پذیرش: 09 مهر 1402 
چکیده
هدف پژوهش حاضر استنتاج مبانی عدالت اجتماعی بر مبنای عقلانیت عملی از منظر علامه طباطبایی است. این پژوهش از نوع تحقیقات کیفی است که از روش استنتاج عملی فرانکنا برای تبیین بهره برده است. به همین منظور ابتدا مباحث مربوط به عقلانیت عملی در آثار علامه طباطبایی بررسی و سپس مبانی عدالت اجتماعی در دو دسته مبانی پیشا اجتماع و پسا اجتماع استنتاج گردید. مبانی پیشا اجتماع شامل: استخدام عالم هستی بر اساس قوانین حاکم بر آن و استخدام همنوعان با خدمت‌رسانی و خدمت‌گیری عادلانه، اعتبار حسن عدالت اجتماعی بر مبنای علوم عقلی در مجرای فطرت سلیم، عدالت اعتقادی با ایمان‌آوردن به حق و التزام عملی و عدالت فردی با کسب اخلاق فاضله از طریق تلقین علمی و تکرار عملی است. مبانی پسا اجتماع شامل: عدالت اجتماعی با قرارگیری هر یک از اعضای جامعه در جایگاه مناسب و برخورداری از حقوق برابر، عدالت سیاسی به معنای مشارکت اعضای جامعه در تأسیس حکومت، تعیین مسئولان و امر قانون‌گذاری در حیطۀ ضوابط الهی، ملکیت با تصرف مشروع انسان در ممالکش، عدالت اقتصادی با رشد و توسعه مال در دسترس به نحو احسن مطابق با احکام اسلام و مصالح جمعی و حقوق اجتماع با تشکیل خانواده برای قوام نسل است.
کلیدواژه‌ها
مبانی؛ عدالت اجتماعی؛ عقل عملی؛ ادراکات اعتباری
موضوعات
تمرکز محتوایی بر مباحث فرهنگی و اجتماعی معطوف به حوزه دین؛
عنوان مقاله [English]
Social Justice Based on Practical Rationality from Allameh Tabatabaei's Perspective
نویسندگان [English]
Maryam Barati1؛ Reza Alli Nowrozi2؛ Mojtaba Sepahi3
1Ph. D. student, Philosophy of Education, Department of Educational Sciences, University of Isfahan. Isfahan, Iran
2Associate Professor, Department of Educational Sciences, University of Isfahan. Isfahan, Iran
3Assistant Professor, Department of Islamic Studies, University of Isfahan. Isfahan, Iran
چکیده [English]
The aim of this research is to infer the foundations of social justice based on practical rationality from the perspective of Allameh Tabatabaei. This qualitative study utilizes the practical inference method of Frankena to elucidate the topic. To achieve this goal, the concepts related to practical rationality in the works of Allameh Tabatabaei are examined, and the foundations of social justice are inferred in two categories: pre-social foundations and post-social foundations. The pre-social foundations include the employment of knowledgeable individuals based on the governing laws and the fair service and interaction with peers, the credibility of social justice based on rational sciences in the course of sound nature, religious justice by instilling faith in rights and practical obligations, and individual justice through acquiring virtuous ethics through scientific indoctrination and practical repetition. The post-social foundations encompass social justice by placing each member of society in an appropriate position and ensuring equal rights, political justice in terms of the participation of members in establishing the government, appointing officials, and legislating within the framework of divine regulations, ownership through legitimate human possession of their properties, economic justice through growth and development of accessible wealth in accordance with Islamic principles and collective interests, and social rights by forming families for the preservation of future generations.
کلیدواژه‌ها [English]
Foundations, social justice, practical rationality, perceptual credibility
مراجع
* قرآن کریم

  1. باقری، خسرو. (1389). رویکردها و روش‌های پژوهش در فلسفه تعلیم و تربیت. تهران:‌ پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
  2. حسنی‌فر، عبدالرسول. (1396). کارکرد نظریه ادراکات اجتماعی در اندیشه سیاسی-اجتماعی علامه طباطبایی، پژوهش‌های فلسفی-کلامی، 19(71)، صص 237-257.
  3. خاندوزی، سید احسان؛ مصطفوی ثانی، علی و سرآبادانی، حسین. (1399). طراحی و برآورد شاخص ترکیبی عدالت اجتماعی در ایران. فصلنامه مجلس و راهبرد، 27(102)، صص 5-41.
  4. فوزی، یحیی؛ فیروزی، آیت‌الله. (1399). چالش‌ها و راهبردهای تحقق عدالت اجتماعی بر اساس روش تحلیل لایه‌ای علت‌ها. جستارهای سیاسی معاصر، 11(36)، صص 117-148.
  5. کرمی قهی، محمدتقی؛ جنگ، عباس. (1396). اعتباریات اجتماعی و ضرورت عدالت. نقدونظر، 22(86)، صص 4-34.
  6. طباطبایى، سیدمحمدحسین‏. (1374). ترجمه تفسیر المیزان (ج1، 2، 3، 4، 5، 6، 8، 9، 10، 11، 12، 13، 14، 15، 16 و 19، مترجم: سید محمدباقر موسوى همدانى). قم: دفتر انتشارات اسلامى‏.
  7. طباطبایى، سیدمحمدحسین.‏‏ (1387الف). اصول فلسفه رئالیسم. قم: دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم.
  8. طباطبایى، سیدمحمدحسین. (1387ب). آغاز فلسفه‏. قم: دفتر تبلیغات اسلامى حوزه
    علمیه قم.
  9. طباطبایى، سیدمحمدحسین‏. (1387ج). تعالیم اسلام‏. قم: دفتر تبلیغات اسلامى حوزه
    علمیه قم.
  10. طباطبایى، سیدمحمدحسین. (1387د)، ترجمه نهایة الحکمه (مترجم: مهدی تدین). قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم.
  11. طباطبایى، سیدمحمدحسین‏. (1388الف). قرآن در اسلام (طبع جدید). قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم.
  12. طباطبایى، سیدمحمدحسین. (1388ب). بررسی‌های اسلامى‏ (ج1 و 2). قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم.
  13. طباطبایى، سیدمحمدحسین. (1388ج). انسان از آغاز تا انجام‏. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم.
  14. لک زایی، نجف؛ فلاح، محمود. (1394). بررسی جایگاه نظام اجتماعی در اندیشه سیاسی علامه طباطبایی. سپهر سیاست، 2(3)، صص 83-113.
  15. هاشمی کروبی، سید علی‌اکبر؛ بابایی، حبیب‌الله. (1396). نظریه عدالت اجتماعی علامه طباطبایی و مبانی آن. فصلنامه علمی -پژوهشی نقدونظر، 22(86)، صص 93-117.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 155
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 99