تاریخ دریافت: 29 آذر 1394،
تاریخ پذیرش: 29 آذر 1394
چکیده
آیۀ فطرت به‌لحاظ تفسیر مفهوم فطرت از آیات بحث‌انگیز در تاریخ اندیشۀ اسلامی است. یکی از نظریه‌های عمده در تفسیر فطرتی که خداوند، مردم را بر آن سرشته است، ارجاع آن به توحید یا اسلام است. گرایش مفسران به این تفسیر به سبب عواملی همچون روایات وارده در منابع شیعه و سنی، مبیّن بودن عقیدۀ توحید از لحاظ عقلانی و همچنین برخی احتمالات نحوی در بیان نقش ترکیبی واژۀ فطرت در آیه است. بسیاری از مفسران از ارائۀ تحلیلی از رابطۀ میان توحید یا اسلام از یک‌سو و فطرت انسانی از سوی دیگر، قصور ورزیده‌اند. برخی این رابطه را بر اساس عقلانیت آموزه‌های اسلام تفسیر کرده‌اندو برخی دیگر بیان‌های پیچیدۀ عرفانی و فلسفی از این رابطه ارائه کرده‌اند. در این مقاله به بررسی ومقایسة تحلیلی تفاسیر ارائه شده از آیة فطرت پرداخته شده است.
The Verse Fitrah, Monotheism and Innate Faith; a Historical Approach
نویسندگان [English]
Mohammed Ghafoorinijad
چکیده [English]
From the exegetical point of view the verse fitrah is one of the controversial verses in the Islamic history of thought. One leading interpretation of the fitrah with which God has created human nature is to say that it alludes to affirmation of Unity of God and so to Islam. This interpretation by exegetes is triggered by traditions contained in Shi‛i and Sunni canonical collections of hadith, rational clarity of belief in unity of God and by some grammatical possibilities of the term fitrah in the passage in question. many exegetes failed to give an analysis of a relation between Islam or acknowledgement on the one hand, and the human primordial nature on the other. Zamakhshari and Tabarsi understtod this relation in terms of rationality of Islamic doctrines. Ibn Arabi and Mulla Sadra presented complex mystical and philosophical accounts of this relation and confined it to the doctrine of Unity of God. The Late Shahabdi and Allmah Tabatabae, however, achieved some innovations on this domain and explained the relation of fitrah with not only Unity of God but with other Islamic teachings as well. The exegeses made by the latter figures are privileged and of more value in comparison to views offered by earlier and later exegetes due to their totality, rationality, simplicity and understandability for general addressee of the revelation
