تعداد نشریات | 54 |
تعداد شمارهها | 2,387 |
تعداد مقالات | 34,316 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,989,905 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,703,542 |
نظم های سیاسی در فقه شیعه و ظرفیّت سنجی آنها در خصوص مشارکت سیاسی | ||
علوم سیاسی | ||
مقاله 2، دوره 17، شماره 66 - تابستان 93، تیر 1393، صفحه 35-56 اصل مقاله (417.1 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
سید سجاد ایزدهی | ||
استادیار گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی | ||
تاریخ دریافت: 04 اسفند 1393، تاریخ پذیرش: 23 فروردین 1394 | ||
چکیده | ||
تشکیل حکومت دینی و تأکید بر رعایت موازین دین در جامعه، ذیل قرائتهای مختلفی از نظم سیاسی در فقه شیعه ارائه شده است. این قرائتها که در ادوار مختلفی بیان شدهاند، در قالب سه مدل اساسی قابلِ ارزیابیاند. برخی از آنها مختصّ زمان حضور امام معصوم7 است که میتوان از آن به نظم نبوّت و امامت یاد کرد و برخی دیگر در زمان غیبت معصوم7 توصیه شدهاند و مشتمل بر دو گونه قرائت نظم مردمسالار و نظم مردمسالاری دینیاند. با وجود مستند بودن همۀ این قرائتها به مبانی و آموزههای فقهی، اموری چون «حضور یا غیبت معصوم7»، «تفاوت رویکرد اجتهادی»، «امکان تحقّق رویکرد مطلوب حکومت دینی» و «اقتضائات شرایط جامعه» به این قرائتها تمایز بخشیدهاند. این قرائتها که به شکل و گونهای خاصّ از حکومت حکم کردهاند، مقتضی تمایز مشارکت سیاسی مردم در عرصه جامعهاند. در نظم نبوّت و ولایت مشارکتِ سیاسی رویکردی مقبول دارد؛ لکن ساختار جامعه و حکومت موجود در زمان معصوم7 مقتضی غلبه مشارکت سیاسی نخبگان بر مشارکت سیاسی تودهها است. قرائت مردمسالار از حکومت که در فقه سیاسی مشروطه بیان شده، فضای مشارکت سیاسی گستردهای فرا روی تودهها قرار میگیرد؛ لکن با آنکه قرائت مشروطه از مطلوبیّت نسبی در برابر نظم سلطنت برخوردار است، نظم غایی شیعه محسوب نمیشود؛ لذا رویکردهای مشارکتی این نظم سیاسی نیز در همین سطح قابل ارزیابی است. این درحالی است که نظم ولایت فقیه با قرائت مردمسالاری دینی، علاوه بر حجیّت و مطلوبیّت، از رویکردهای مشارکتی گستردهای برای توده مردم و نخبگان برخوردار است و ظرفیّتهای موجود در این قرائت بستری فراخ از مشارکت سیاسی را فرا روی توده مردم و نخبگان قرار میدهد تا حکومتها بتوانند در راستای کارآمدی خویش از مشارکت حدّاکثری مردم و نخبگان در اداره امور جامعه بهره بگیرند. | ||
کلیدواژهها | ||
حکومت دینی؛ مشارکت سیاسی؛ نظم نبوّت و امامت؛ نظم مردم سالار؛ نظم مردم سالاری دینی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Political Systems in Shiite Jurisprudence and Measuring their Potentiality Concerning the Political Contribution | ||
نویسندگان [English] | ||
Seyed Sajjad Izedehi | ||
Seyed sajjad Izedehi Associate professor of politics department, Islamic thought and culture institution | ||
چکیده [English] | ||
Foundation of the religious government and emphasis on the consideration of principles of religion in society has been presented following the variety of interpretations on the political order in the Shiite jurisprudence. Theses interpretations having been stated in diverse eras could be evaluated according to three fundamental models some of which refer to the presence of infallible Imam with regard to the order of prophesy and Imamate and the others are recommended in the absence of Infallible including two different interpretations concerning the democratic order as well as the order of religious democracy. Although all these interpretations are documentable via the jurisprudential principles and instructions, they are distinguished by the issues like “the presence or absence of Imam”, “the disparity of jurisprudential approach”, “the likelihood of realization of a favorable approach in favor of the religious government”, as well as “the needs and conditions of society”. These interpretations having judged in a particular way and different from the government are in need of the differentiation of people’s political contribution in society. In the order of prophecy and Wilayat, the political contribution is of acceptable approach, nevertheless, the structure of society and the present government in time of Imam relies on the dominance of the political contribution of elites over the political contribution of masses. In the democratic interpretation from government having been stated in the political jurisprudence of constitutionalism, a huge atmosphere of political contribution comes into views of the masses. Although, the constitutionalism interpretation is of relative favoritism compared with the order of monarchy, it is not considered the final order of Shi’ah. Thus, the contributed approaches of this political order are considerable in this very level. On these conditions, the order of Wilayat e- Faqih with the interpretation of religious democracy as well as the motive and favoritism is of extensive contributive approaches in favor of the mass of people as well as elites and the present capacities in this interpretation provides a vast ground of political contribution before the mass of people and elites. Accordingly, the governments in line with their efficacies can take the advantage of majority of people’s contribution and elites in relation to the supervision of society’s affairs. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Religious Government, contribution, the order of prophecy and Imamate, democratic order, order of religious democracy | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,315 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 646 |