آمار
| تعداد نشریات | 50 |
| تعداد شماره‌ها | 2,337 |
| تعداد مقالات | 33,783 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,322,265 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,311,835 |
شأن انگیزشی عقل در حدیث | ||
| فصلنامه علمی پژوهشی آیین حکمت | ||
| مقاله 4، دوره 7، بهار 94 - مسلسل 23، اردیبهشت 1394، صفحه 89-130 اصل مقاله (408.8 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| محمدحسین رجائی1؛ سیدمحمود موسوی2؛ هادی صادقی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی دانشگاه باقرالعلوم(ع) | ||
| 2دانشیار گروه فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلوم(ع) | ||
| 3دانشیار دانشگاه قرآن و حدیث | ||
| تاریخ دریافت: 24 خرداد 1393، تاریخ پذیرش: 19 آذر 1393 | ||
| چکیده | ||
| از نگاه منابع دینی، عقل جایگاهی ارزشی دارد. شئون ارزشی عقل هم شامل دریافت و نیل به حقایق امور و ادراکات شایسته و بایسته است، که شأن علمی و ادراکی یا به تعبیری عقل نظری خوانده می‌شود، و هم شامل بعث و تحریک عقل و نقش آن در امامت و ادارة امور نفوس و ابدان مادی و مثالی موجود در انسان و تدبیر ادراکات و تحریکات نفوس و ابدان و، درپی آن، اراده و صدور فعل ادراکی و تحریکی از نفوس و ابدان است، که شأن تحریکی و انگیزشی یا به تعبیری عقل عملی خوانده می‌شود. لازمة فعلیت شأن ارزشی عقل در انسان تعلق گوهر عقل به انسان و تعبیة آن در فطرت اوست. عقل فطری تا به وجود انسان تعلق نگیرد (مرتبة آدمیت و وجه تمایز آن با حیوان) و بر نفوس و ابدان موجود در فطرت او اشراف و سلطة فعلی نیابد قوا و جنودش به فعلیت نرسیده، تکمیل نمی‌گردد (مرتبة انسانیّت با درجات آن). افعال و قوای ادراکی و تحریکی نفوس و ابدان تحت امامت و إمارت و سلطنت و اداره و تدبیر عقل از بند قوا و جنود جهل و افعال جاهلانة متعلق به نفوس و ابدان به سبب محدودیت‌های ابدان مادی و مثالی و نفوس نباتی و حیوانی، و اقتضائات آنها، از جمله امارت و سلطنت هواها و خواسته‌های نفس امّاره حیوانی، رهایی می‌یابند و به قوای عقل و افعال ادراکی و تحریکی عقلانی مبدّل می‌شوند. افعال ادراکی و تحریکیِ قوا و جنود عقل نیز قلب حیوانی را تحت تأثیر قرار داده، ادراکات و تحریکات حیوانی و امیال نازل را به ادراکات و تحریکات انسانی و امیال عالی و گرایش‌ها و رانش‌های متعالی تبدیل می‌سازند و قلب حیوانی را به قلب انسانی تغییر می‌دهند؛ همان‌گونه که در صورت سلطة نفس بر عقل، قوا و افعال عقلانی و انسانی به قوا و افعال جهلانی و حیوانی و شیطانی تبدیل می‌شوند و عقل در سایة آن، تغییر ماهیت داده، به دها و نکرا تبدیل می‌گردد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عقل عملی؛ عقل نظری؛ شأن انگیزشی؛ شأن ادراکی؛ قلب | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Evocative Role of Reason in Hadiths | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Muhammad Husein Rajae1؛ Seyyed Mahmud Musawi2؛ Hadi Sadiqi3 | ||
| 1Ph. D. student Baqir Al-Olum University | ||
| 2associate professor in Baqir Al- Olum University | ||
| 3associate professor in Quran and Hadith University | ||
| چکیده [English] | ||
| In view of scriptural sources reason is of high status of value. It plays practical as well as theoretical roles. Reception and attainment of truths and proper and essential perceptions constitute the perceptive status of reason called theoretical or speculative reason. It is also of motivation and evocative force in leading and governing the affairs of imaginal and corporeal bodies and consequently the human will and other related motivational aspects of the souls and bodies that can all be lumped together under practical reason. The realization of these ends presupposes the jewel of intellect bestowed upon and molded with each human primordial nature. Unless this innate intellect leads and rules all human faculties and dimensions of life, man will not attain his desirable and perfect end and thus will not be distinguished from other animals. It is through the rule and dominance of intellect that human faculties whether perspective or practical can be saved from obstacles and impediments of lower vegetative and animal souls. Transformation of lower desires and inferior faculties into higher and more sublime ones can only be realized in light of the governance of intellect. the rule of lower and corrupt souls will come to an end with totally reverse results in which man may commit all acts of satanic acts and thus transform his nature and use his intellect to malicious ends. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| practical reason, theoretical reason, evocative role, perceptive status, heart | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,147 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 559 |
||