آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,522 |
| تعداد مقالات | 35,774 |
| تعداد مشاهده مقاله | 15,181,600 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,870,817 |
مقولۀ «تمدن» در طبقه‌بندی علوم اسلامی | ||
| نقد و نظر | ||
| مقاله 2، دوره 19، شماره 75، مهر 1393، صفحه 19-39 اصل مقاله (530.22 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| حبیب الله بابایی | ||
| عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی | ||
| تاریخ دریافت: 02 آذر 1394، تاریخ پذیرش: 02 آذر 1394 | ||
| چکیده | ||
| طبقه‌بندی‌هایی که تاکنون در مورد علوم انجام گرفته یا برپایۀ سلسله نظام آفرینش بوده است یا بر اساس طبقات ادراکات انسانی (قوای حافظه، متخیله و عاقله) عنوان شده و یا برمبنای مراحل کمالات سلوک آدمی شکل یافته است، ولی همۀ طبقه‌بندی‌های ممکن در علوم، در این سه رویکرد منحصر نیست، بلکه دانش‌ها از جمله دانش‌های اسلامی را می‌توان بر اساس نیازهای انسانی (اعم از نیازهای مادی و نیازهای معنوی) و نظام خلأها و خواسته‌های بشرِ امروز نیز طبقه‌بندی کرد. در این مقاله، پس از تبیین جایگاه مقولۀ «تمدن» به‌مثابه کلان‌ترین واحد انسانی ـ اجتماعی در طبقه‌بندی‌های موجود علوم، ضرورت طرح ملاک‌های تمدنی و منطق نظام نیازهای اجتماعی را در طراحی طبقه‌بندی علوم اسلامی مطرح کرده و بر لزوم ارتباط‌های دوسویه میان حوزه عمل و نظر و حتی تقدم عمل بر نظر در سطوح تمدنی اصرار می‌کنیم. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تمدن؛ طبقه‌بندی علوم؛ نظر و عمل؛ نظام نیازها | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Category of "Civilization" in the Classification of Islamic Sciences | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Habibollah Babaee | ||
| چکیده [English] | ||
| The extant classifications of sciences were made in terms of the world order, or in terms of the categories of human cognition (faculties of memory, imagination, and understanding or reasoning), or in terms of the stages of the developments of the human being. However, these are not the only possible ways in which sciences are classified; they can also be classified in terms of human needs (whether material or spiritual), lacks and wants. In this paper, after providing an account of the place of "civilization" as the most inclusive anthropo - social unit in the extant classifications of sciences, I will show the necessity of providing civilizational criteria and a logic for the social needs in an attempt to give a classification of Islamic sciences. I insist on the necessity of mutual relations between theory and practice, and even on the priority of practice to theory at civilizational levels. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| civilization, classification of sciences, Theory and Practice, Human Needs | ||
| مراجع | ||
|
1. آشورى، داریوش (1380)، تعریف‌ها و مفهوم فرهنگ، تهران: آگاه. 2. ابن خلدون، عبدالرحمن (1362)، مقدمه ابن خلدون، ترجمه پروین گنابادی، تهران: مرکز انتشارات علمی و فرهنگی. 3. ابن سینا، حسین بن عبدالله (1403)، الاشارات والتنبیهات، با شرح خواجه نصیرالدین طوسی و شرح علامه قطب‌الدین رازی، ج2، بی‌جا: دفتر نشر الکتاب. 4. ــــــــــــــ (1405ق.)، الشفاء المنطق، قم: منشورات مکتبة آیت الله العظمی المرعشی النجفی. 5. بابایی، حبیب‌الله (1393)، کاوش‌های نظری در الهیات و تمدن، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. 6. بکار، عثمان (1389)، طبقه‌بندی علوم از نظر حکمای مسلمان، چاپ دوم، ترجمه جواد قاسمی، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی. 7. بودن، لویی (1356)، تاریخ عقاید اقتصادی، ترجمه هوشنگ نهاوندی، تهران: نشر مروارید. 8. حسینی، سیدعقیل (1390)، «علم اجتماعی در تقسیم‌بندی علوم حکمای مسلمان، جایگاه علم اجتماعی در طبقه بنهدی علوم از دیدگاه حکمای مسلمان»، ماهنامه سوره، ش55 ـ 54. 9. حنفى، حسن (1380)، میراث فلسفى ما (بررسى اندیشه‌هاى چپ مذهبى عرب)، ترجمه فاطمه گوارایى، تهران: یادآوران. 10. ــــــــــــــ (1992)، التراث و التجدید، الطبعة الرابعه، القاهره: المؤسسة الجامعیّه للدراسات والنشر والتوزیع. 11. خمینی، روح‌الله (1368)، اربعین حدیث، ج2، قم: انتشارات طه. 12. داوری، رضا (1382)، فارابی: فیلسوف فرهنگ، تهران: ساقی. 13. ژید، شارل، (1380)، تاریخ عقاید اقتصادی، ترجمه کریم سنجابی، تهران: دانشگاه تهران. 14. شرفى، عبدالمجید (1383)، اسلام و مدرنیته، ترجمه مهدى مهریزى، تهران: سازمان انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى. 15. شریعتی، علی (1359)، تاریخ تمدن، ج1، تهران: قلم. 16. طباطبایی، محمدحسین (1417ق.)، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسه الاعلمی. 17. طوسی، نصیرالدین (1413ق.)، الاشارات والتنبیهات، ج2، تحقیق سلیمان دنیا، بیروت: مؤسسة النعمان للطباعة والنشر والتوزیع. 18. غزالی، ابوحامد (1995م.)، میزان العمل، تعلیق و شرح علی بو ملحم، بیروت: دار و مکتبة الهلال. 19. فارابی (1412ق.)، التنبیه علی سبیل السعاده، التعلیقات، رسالتان فلسفیتان، تحقیق دکتر جعفر آل‌یاسین، تهران: حکمت. 20. فارابی (2008م.)، احصاء العلوم، تحقیق عثمان امین، پاریس: داربیبلون. 21. فیاض لاهیجی، ملاعبدالرزاق (1383)، گوهر مراد، قم: سایه. 22. فیض کاشانی، ملامحسن (1377)، علم الیقین، قم: بیدار. 23. کربن، هانری (1380)، تاریخ فلسفه اسلامی، ترجمه جواد طباطبایی، تهران: انتشارات کویر، انجمن ایران شناسی فرانسه. 24. محقق، مهدی (1370)، «طبقه‌بندی علوم از نظر دانشمندان اسلامی»، فصلنامه سیاست علمی و پژوهشی، ش1. 25. مدرسی، سیدمحمدرضا (1371)، فلسفه اخلاق، تهران: سروش. 26. المرزوقى، محمدحبیب و حسن حنفی (1382)، النظر والعمل والمأزق الحضارى العربى والاسلامى الراهن، دمشق: دارالفکر المعاصر. 27. نصر، حسین و الیور لیمن (1383)، تاریخ فلسفه اسلامی، تهران: حکمت. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,485 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,968 |
||