سخنان معصومین عزت و ذلت

سخنان معصومین

عزت و ذلت

امام حسن عسکرى علیه‌السلام:

ما تَرَکَ الحَقَّ عَزیزٌ إِلاّ ذَلَّ وَلا أَخَذَبِهِ ذَلیلٌ إِلاّ عَزَّ؛ (بحارالأنوار، ج 78، ص374 ، ح 24)

هیچ عزیزى حق را ترک نکرد، مگر اینکه ذلیل شد و هیچ ذلیلى به حق عمل نکرد مگر اینکه عزیز شد.

 

امام صادق علیه‌السلام:

إِنَّ اللّه  فَوَّضَ إِلَى المُؤمِنِ اُمورَهُ کُلَّها وَلَم یُفَوِّض إِلَیهِ أَن یَکونَ ذَلیلاً أَما تَسمَعُ اللّه تَعالى یَقولُ: (وَ لِلّهِ العِزَّهُ وَلِرَسولِهِ وَلِلمُؤمِنینَ)؟ فَالمُؤمِنُ یَکونُ عَزیزا وَلا یَکونُ ذَلیلاً قالَ: إِنَّ المُؤمِنَ أَعَزُّ مِنَ الجَبَلِ لأَِنَّ الجَبَلَ یُستَقَلُّ مِنهُ بِالمَعاوِلِ وَالمُؤمِنُ لایُستَقَلُّ مِن دینِهِ بِشَىْءٍ؛ (التهذیب، ج 6، ص 179، ح 367)

خداوند اختیار همه کارها را به مؤمن داده، اما این اختیار را به او نداده است که ذلیل باشد. مگر نشنیده‌اى که خداى تعالی مى‌فرماید: «عزت از آن خدا و رسولش و مؤمنین است»؟ پس، مؤمن عزیز است و ذلیل نیست. [در ادامه] فرمودند: مؤمن از کوه محکم‌تر است، زیرا از کوه با ضربات تیشه کم مى‌شود، اما با هیچ وسیله‌اى از دین مؤمن نمى‌توان کاست.

 

امام على علیه‌السلام:

أَلا إِنَّهُ مَن یُنصِفِ النّاسَ مِن نَفسِهِ لَم یَزِدهُ اللّه إِلاّ عِزّا؛ (کافى، ج 2، ص 144، ح 4)

بدانید که هر کس با مردم منصفانه رفتار کند، خداوند جز بر عزّت او نیفزاید.

 

امام صادق علیه‌السلام:

ما مِن عَبدٍ کَظَمَ غَیظا إِلاّ زادَهُ اللّه  عَزَّوَجَلَّ عِزّا فِى الدُّنیا وَالخِرَه؛ (کافى، ج 2، ص 110، ح 5)

هیچ بنده‌اى خشم خود را فرو نخورد، مگر اینکه خداوند عزّوجلّ بر عزّت او در دنیا و آخرت افزود.

 

رسول اکرم صلى‌الله علیه و آله:

إِنَّ اللّه تَعالى یَقولُ کُلَّ یَومٍ: أَنَا رَبُّکُمُ العَزیزُ، فَمَن أَرادَ عِزَّ الدّارَینِ فَلیُطِعِ العَزیزَ؛ (کنزالعمال، ج 15، ص 784، ح 43101)

خداى تعالى هر روز می‌فرماید: من پروردگار عزیز شما هستم، پس هر کس خواهان عزّت دو جهان است باید که از خداى عزیز اطاعت کند.

 

امام على علیه‌السلام:

ثُمَّ أَنزَلَ عَلَیهِ الکِتابَ... وَعِزّا لاتُهزَمُ أَنصارُهُ...؛ (نهج‌البلاغه، خطبه 198)

قرآنى که بر پیامبر نازل شد... عزتى است که هوادارانش شکست نمى‌خورند... .

 

امام سجاد علیه‌السلام:

اَللهُمَ... ذَلِّلنى بَینَ یَدَیکَ وَأَعِزَّنى عِندَ خَلقِکَ وَضَعنى إِذا خَلَوتُ بِکَ وَارفَعنى بَینَ عِبادِکَ وَأَغنِنى عَمَّن هُوَ غَنِىٌّ عَنّى وَزِدنى إِلَیکَ فاقَهً وَفَقرا؛ (صحیفه سجادیه، دعاى 47)

خداوندا... مرا در پیشگاهِ خودت خوار و نزد خلقت عزیز فرما، مرا در خلوتِ با خودت پَست و در میان بندگانت سربلند گردان و از کسى که از من بی‌نیاز است، بی‌نیاز گردان و بر نیازمندى و فقر من به خودت بیفزاى.

 

امام على علیه‌السلام:

فَرَضَ اللّه... الجِهادَ عِزّا لِلسلامِ؛ (نهج‌البلاغه، حکمت 252)

خداوند... جهاد را براى عزّت و سربلندى اسلام واجب فرمود.

 

امام على علیه‌السلام:

اَلشَّجاعَه عِزٌّ حاضِرٌ، اَلجُبنُ ذُلٌّ ظاهِرٌ؛ (غررالحکم، ج 1، ص 152، ح 572)

شجاعت عزّتى است آماده، ترس ذلّتى است آشکار.

 

امام على علیه‌السلام:

مَنِ اعتَزَّ بِغَیرِ اللّه أَهلَکَهُ العِزُّ؛ (غررالحکم، ج 5، ص 253، ح 8217)

هر کس به جز از خدا عزّت بجوید آن عزّت او را هلاک مى‌کند.

 

امام صادق علیه‌السلام:

تَرکُ الحُقوقِ مَذَلَّه وَإِنَّ الرَّجُلَ یَحتاجُ إِلى أَن یَتَعَرَّضَ فیها لِلکَذِبِ؛ (تحف‌العقول، ص 360)

ندادن حقوق (دیگران) ذلّت می‌آورد و انسان در این‌باره مجبور به دروغ گفتن می‌شود.

 

امام حسین علیه‌السلام:

ما أَهوَنَ المَوتَ عَلى سَبیلِ نَیلِ العِزِّ وَ إِحیاءِ الحَقِّ لَیسَ المَوتُ فى سَبیلِ العِزِّ إِلاّحَیاهً خالِدَهً وَلَیسَتِ الحَیاهُ مَعَ الذُّلِّ إِلاَّ المَوتَ الَّذى لاحَیاهَ مَعَهُ؛ (احقاق الحق، ج11، ص 601)

چه آسان است مرگى که در راه رسیدن به عزّت و احیاى حق باشد، مرگ عزتمندانه جز زندگى جاوید و زندگى ذلیلانه جز مرگ همیشگى نیست.

 

امام على علیه‌السلام:

اَلنّاسُ مِن خَوفِ الذُّلِّ مُتَعَجِّلُوا الذُّلِّ؛ (غررالحکم، ج 2، ص 156، ح 2172)

مردم از ترس ذلّت به سوى ذلّت مى‌شتابند.

 

امام صادق علیه‌السلام:

لایَنبَغى لِلمُؤمِنِ أَن یُذِلَّ نَفسَهُ (قالَ مُفَضَّلُ بنُ عُمَرَ:) قُلتُ: بِما یُذِلُّ نَفسَهُ؟ قال: یَدخُلُ فیما یَعتَذِرُ مِنهُ؛ (مشکاه‌الأنوار، ص 103)

سزاوار نیست که مؤمن خود را خوار سازد ـ مفضل بن عمر مى‌گوید: ـ پرسیدم چگونه خود را خوار مى‌کند؟ فرمودند: دست به کارى زند که موجب عذرخواهى شود.

 

امام على علیه‌السلام:

اَلمَنِیَّةُ وَلاَ الدَّنِیَّةُ وَالتَّقَلُّلُ وَلاَ التَّوَسُّلُ؛ (نهج‌البلاغه، حکمت 396)

مرگ آرى امّا پستى و خوارى هرگز، به اندک ساختن آرى، امّا دست سوى این و آن دراز کردن هرگز.

 

امام على علیه‌السلام:

مَنْ طَلَبَ عِزّا بِظُلْمٍ وَباطِلٍ أَوْرَثَهُ اللّه‏ُ ذُلاًّ بِإِنْصافٍ وَ حَقٍّ؛ (شرح نهج‌البلاغه ابن ابی‌الحدید، ج20، ص 309، ح 536)

هر کس عزّت را با ظلم و باطل طلب کند، خداوند به انصاف و حق ذلّت نصیبش مى‏نماید.

 

امام علی علیه‌السلام:

مَن یَطلُبُ العِزَّ بِغَیرِ حَقٍّ یَذِلُّ وَ مَن عانَدَ الحَقُّ لَزِمَهُ الوَهنُ؛ (تحف‌العقول، ص 95)

هر کس به جز حق جویای عزت شود به ذلت درافتد و هر کس با حق عناد ورزد خوار گردد.

 

امام صادق علیه‌السلام:

ما من رَجُلٍ تَکبّرَ أَو تَجبَّرَ الّا لذلَّةٍ یَجدُها فی نََفسِهِ؛ (جهادالنفس، ح 585)

هیچ مردی نیست که تکبر بورزد یا خود را بزرگ بشمارد مگر به خاطر ذلتی که در نفس خود می‌یابد.

 

امام جواد علیه‌السلام:

عِزُّ المُؤمِنِ غِناهُ عَنِ النَّاسِ؛ (بحارالأنوار، ج 75، ص 109، ح ‏12)

عزّت مؤمن در بى‌نیازى او از مردم است.

 

امام هادی علیه‏السلام:

العقوق یعقب القلة و یؤدی الی الذلة؛ (مسند الامام الهادی، ص 303)

نارضایتی پدر و مادر، کم‌توانی را به دنبال دارد و آدمی را به ذلت می‌کشاند.

 

تعداد مشاهده مقاله: 218