امام خمینی (ره) و انتخابات ریاست‌جمهوری

امام خمینی (ره) و انتخابات ریاست‌جمهوری

حجت‌الاسلام و المسلمین محمدتقی رهبر

ایام‌ا... خردادماه، تاریخی سرنوشت‌ساز و حماسه‌آفرین دارد که بازخوانی آن در هر زمان، به‌ویژه این روزها که انتخابات ریاست‌جمهوری و شوراها را پیش رو داریم، ضروری، آموزنده و جهت‌دهنده است.

خرداد امسال پنجاهمین سال نهضت مردمی به رهبری امام خمینی (ره) است. پنجاه سال قبل در چنین ماهی نهضت اسلامی زیر برق تیغ تهاجم رسانه‌ای و تسلیحاتی رژیم منسوخ ستم‌شاهی با سخنرانی تاریخی و دشمن‌کوب حضرت امام در مدرسة فیضیه و ایام عاشورای حسینی که تکلیف رژیم سفاک را مشخص کرد، اوج گرفت. آنگاه دستگیری آن بزرگوار و قیام خونین پانزده خرداد 1342 که حضرت امام فرمود: «من پانزده خرداد را برای همیشه عزای عمومی اعلام می‌کنم. پانزده خرداد و نوزده دی جاوید و زنده نگه داشته شود تا جلادی شاه از خاطره‌ها نرود و نسل‌های آینده جرایم شاهان سفاک را بدانند» و نیز فرمود: «در حقیقت دستاورد نهضت پانزده خرداد 42 پیروزی 22 بهمن 57 بود».^(۱)

اینک این روز تاریخی، با یاد و خاطرة چهاردهم خرداد که یاد‌آور ارتحال ملکوتی و جانسوز معمار انقلاب اسلامی در سال 1368 است و مقارن با انتخاب رهبر عظیم‌الشأن آیت‌اله‌العظمی خامنه‌ای از سوی خبرگان امت است که تسلّی‌بخش آن ضایعه بزرگ بود گرامی داشته می‌شود.

آنچه لازم و ضروری است، بازگشت و تجدید میثاق با اندیشه‌های حضرت امام خمینی (ره) است که ذخیره‌ای گران‌سنگ، برای همة نسل‌هاست؛ اندیشه‌هایی که جوهرة انقلاب اسلامی و برگرفته از کتاب و سنّت و سیرة نبوی و علوی و رهبران راستین اسلام بود. می‌بایست همواره پیش رو و منشور و سرلوحة عمل باشد؛ به‌ویژه در این مقطع تاریخی که انقلاب اسلامی و اندیشه‌های امام راحل مرزهای بین‌المللی را درنوردیده است.

امسال 24 خرداد‌ماه، رئیس‌جمهور دورة یازدهم با رأی ملت انتخاب می‌شود. گفتنی‌ها در این مقوله بسیار است. دیدگاه حضرت امام (ره) در این‌باره، شرایط منتخبان، وظایف هواداران و کاندیداها و وظیفة ملت در این امر مهم و سرنوشت‌ساز و نقش انتخابات در یأس دشمن که به اختصار این موارد را مرور می‌کنیم.

حضرت امام در اهمیت حضور ملت فرمود: «از مسائلی که ما در پیش داریم، الان قضیة انتخابات رئیس‌جمهور است. من کار ندارم کی رئیس‌جمهور می‌شود، به من مربوط نیست، من خودم یک رأی دارم به هرکه دلم می‌خواهد می‌دهم، شما هم همین‌طور. اما اگر بخواهید در مقابل دنیا اظهار حیات بکنید که بگویید ما بعد از گذشتن چندین سال زنده هستیم، باید مشارکت کنید. اگر خدای نخواسته از عدم مشارکت شما یک لطمه‌ای بر جمهوری اسلامی وارد بشود، بدانید که آحاد ما که این خلاف را کرده باشیم خدای نخواسته مسئول هستیم؛ مسئول پیش خدا هستیم. مسئله، مسئلة ریاست‌جمهور نیست؛ مسئله، مسئلة اسلام است؛ مسئله، مسئلة قواعد اسلام است؛ مسئله، مسئلة حیثیت اسلام است».^(۲)

همین دیدگاه را امروز در بیانات و رهنمودهای رهبر معظم انقلاب مشاهده می‌کنیم که همواره بر مشارکت حداکثری تأکید ورزیده‌اند؛ زیرا مشارکت همگانی قطع‌نظر از کاندیدای خاص، حضور ملی و پشتوانه مردمی را از نظام به‌نمایش می‌گذارد و آب پاکی روی دست دشمن می‌ریزد و آثارش را در موضع‌گیری بیگانگان دیده و می‌بینیم. ویژگی انقلاب اسلامی افزون بر جنبة مکتبی و رهبری عنصر مردمی‌است که نظام را بیمه کرده و خواهد کرد. این در خصوص مشارکت عمومی به وجه اعم، اما آنچه مکمل این حضور است و در برابر دوست و دشمن جنبه راهبردی بیشتری دارد، انتخاب اصلح است.

اصلح در نظام اسلامی تعریف خاص خود را دارد. اصلح کسی‌‌‌است که به تمام معنا نظام و خط امام و ولایت فقیه و حاکمیت مطلق ارزش‌های اسلامی را پذیرفته باشد، نه‌تنها در ادعا، بلکه در عمل. کدام کاندیدا را می‌توان یافت که در گفتار خود از امام و ولایت و اسلامیت دم نزند؟! هیچ‌کس! اما این را در عمل و کارکردها باید به آزمون گذاشت. کسی که از نام امام و عنوان ولایت استفاده ابزاری نکند و آنگاه که پای عمل و عرصة امتحان به میان می‌آید در برابر دشمنان خارجی و فرصت‌طلبان و کج‌اندیشان و منحرفان و فتنه‌گران داخلی با صلابت و قاطعیت موضع بگیرد و مواضع لیبرالی و صلح کلی نداشته باشد و زیر‌و‌بم حوادث گذشته می‌تواند شاهد صادقی بر صدق و کذب مدعیان و ادعاها باشد.

ویژگی‌های خط امام پیش روی ما است و مواضع رهبری نیز مشخص و روشن است. یک رئیس‌جمهور باید نماد فرهنگ انقلاب اسلامی، استکبارستیزی، دفاع از مظلوم، قاطعیت، شجاعت، اخلاص، دغدغة ارزش‌های دینی، مردم‌دوستی، سعة صدر و تحمل و به‌دور از بداخلاقی، خودمحوری، ریاکاری و فرصت‌طلبی و سازش‌کاری باشد. امیرمؤمنان علی علیه‌السلام می‌فرماید: «لا یقیم امرا... سبحانه الا من لا یصانع و لا یضارع ولا یتبع المطامع»^(۳) فرمان خدا را نمی‌تواند اجرا کند مگر آن‌کس که سازش‌کار نباشد، رنگ‌پذیر نباشد، دستخوش مطامع نباشد.

بدین‌ترتیب، سازش‌کاری و صلح‌کار‌بودن که حتی ضدانقلاب و ستون پنجم و دشمنان خارجی به استقبال بروند، یک نقطة منفی است که با وجود آن فرد سازش‌کار شایستة ریاست‌جمهوری نیست.

رنگ‌پذیری و متأثر‌بودن از القائات اطرافیان، خانواده و جریان‌های خاص سیاسی نوعی بی‌ثباتی است که ریاست‌جمهوری را بازیچة ایادی دیگران کرده و از او استفاده ابزاری می‌کنند و این منافی با استقلال و ثبات و پایداری بر اصول است. رئیس حکومت نباید آلت‌دست این و آن باشد و اگر جز این باشد آبروی نظام را می‌برد و حاکمیت را دستخوش استحالة تدریجی و فاصله‌گرفتن از اصل و ارزش‌ها می‌کند و این همان چیزی است که دشمن می‌خواهد و برای آن سرمایه‌گذاری می‌کند.

پیروی از مطامع خود یا دیگران نیز حاکمیت را به پرتگاه انحراف و کج‌اندیشی و توجیه تخلفات کشانده و زمینة‌ دست‌اندازی به سرمایه‌های مادی و معنوی را فراهم می‌کند و حقوق جامعه را به تباهی می‌کشاند.                                                                                                                         هستند جریان‌های سیاسی کج‌اندیش، منحرف، تجدید‌نظرخواه در آرمان‌های انقلاب که از دیر زمان در صحنه‌های سیاسی اجتماعی حضور دارند و چوب حراج به اصول انقلاب زده و در جریان فتنه، سازش‌کاری پیشه کرده و آب در آسیاب دشمن ریخته‌اند و برخی جریان‌های منحرف که اصول انقلاب را زیر سؤال برده و درصدد آنند که زیر عَلَم و علامت برخی شخصیت‌ها و رانت‌های سیاسی جان تازه بگیرند که این فرایند نباید از دید تودة مردم و نخبگان به ویژه علمای اسلام پنهان بماند. مسئولیت روحانیت در اینجا بسیار خطیر است. همان‌گونه که حضرت امام در وصیت‌نامة سیاسی‌الهی خود تأکید ورزیدند: «به جامعة روحانیت مخصوصاً مراجع عظام وصیت می‌کنم که خود را در مسائل جامعه، خصوصاً مثل انتخابات ریاست‌جمهوری و وکلای مجلس کنار نکشند و بی‌تفاوت نباشند.»^(۴)

بنابراین در انتخابات رئیس‌جمهورِ آینده همگان مسئولند که با حماسه‌آفرینی باشکوه، فردی را برگزینند که هم‌تراز عظمت انقلاب و خط امام و رهبری فرزانه و نعمت بزرگ باشد.

در این میان مسئولیت کاندیداها نیز بسیار سنگین است. ریاست‌جمهوری در نظام اسلامی یک امانت الهی و پست کلیدی است که بده‌بستان و هوا‌و‌هوس در آن جایگاهی ندارد. یک کاندیدا باید بسنجد آیا شرایط قانونی را دارد که به میدان بیاید یا نه؟

ویژگی‌های ضروری چون مدیریت، تدبیر، تجربه، کاردانی، برنامه‌محوری، تدین، تعبد، تعهد، درک سیاسی، عقلانیت، حسن سابقه، استقلال رأی، قانون‌مداری، کفایت سیاسی، روح تعامل با دیگر قوا، خویش، جامعه‌پذیری، آینده‌نگری، دلسوزی و ساده‌زیستی از دیگر الزامات است که شخص رئیس‌جمهور باید واجد آن باشد و اگر جز این بود حق ندارد خود را مطرح کند! جامعه نیز روی این محورها باید حساس باشد و این امانت را به نااهل نسپارد، و یک رأی‌دهنده باید براساس این موازین رأی دهد. صد‌ البته که این انقلاب که برآمده از خون پاک شهدا است ناخالصی‌ها را کنار خواهد زد. به خواست خداوند و توجهات ولی‌عصر ارواحنا فدا، شاهد انتخاباتی پر‌شور، دشمن‌شکن و شایسته باشیم تا دشمنان و فرصت‌طلبان نتوانند از این فرصت تاریخی بهره‌برداری کنند و مانند همیشه مأیوس شوند. انشااله

پی‌نوشت‌ها:

۱. کلمات قصار امام‌خمینی (ره).

۲. صحیفة امام، ج 19، ص 328.

۳. نهج‌البلاغه، قصار 10.

۴. صحیفة نور، ج 21، ص ۱۸۶.