جغرافیاى دانشهاى زبانى

1. پنج تعریف مذکور, بترتیب, از صفحات3,4,4,6, و6 کتاب زیر نقل شده اند:

Lyons, John, Language and Linguistics: An Introduction (Cambridge: Cambridge University Press, 1990).

نویسنده ى کتاب در باب هریک از این پنج تعریف ملاحظات و نکات ایضاحى و نقدى اى آورده است. بنگرید به صفحات 8 ـ3 کتاب.

2. Buchler, Justus (ed.) Philosophical Writings of Peirce (New York: Dover, 1955), p.98.

3. بنگرید به: سوسور, فردینان دو, دوره زبان شناسى عمومى, ترجمه کورش صفوى, چاپ اوّل, انتشارات هرمس, 1378, ص4ـ23; و سوسور, فردیناند دو, درسهاى زبانشناسى همگانى, ترجمه نازیلا خلخالى, چاپ اوّل, نشر و پژوهش فرزان, 1378, ص45. نگارنده, خود, ترجمه ى فارسى محمّد نبوى را از این قطعه نقل کرده است: گیرو, پى یر, نشانه شناسى, ترجمه ى محمد نبوى, چاپ اوّل, مؤسّسه انتشارات آگاه, 1380, ص14.
4. بنگرید به: دوره زبان شناسى عمومى, ص24; و درسهاى زبانشناسى همگانى, ص45. نگارنده این عبارت را از نشانه شناسى, ص14 نقل کرده است.
5. بنگرید به: نشانه شناسى, ص15.
6. بنگرید به: دوره زبان شناسى عمومى, ص8 ـ 95 و درسهاى زبانشناسى همگانى, ص ص5 ـ 103.

7. Buchler, Justus (ed.), op. cit., p.99.
8. Malmkjaer, Kirsten, زSemioticsس in Malmkjaer, Kirsten (ed.) The Linguistics Encyclopedia, 2nd edition (London and New York: Routledge, 2004), p.466.
9. ibid., p.101.

براى بحث و تفصیل بیشتر این تقسیم دوم, بنگرید به:

ibid., pp. 102-3 and 104-15.
10. ibid., p.104.
11. ibid., p102.
12. Malmkjaer, Kirsten, op. cit., p.467.
13. Buchler, Justus (ed.), op. cit., p.112.

14. بنگرید به: دوره زبان شناسى عمومى, ص24 و درسهاى زبانشناسى همگانى, ص ص6 ـ 45. نگارنده ترجمه ى محمد نبوى را نقل کرده است: نشانه شناسى, ص14.

15. Malmkjaer, Kirsten, op. cit., pp. 465-6.
16. Howatt, Tony, زIntroductionس in Malmkjaer, Kirsten(ed.), op. cit., p.XXV.
17. ibid. and Lyons, John, op.cit., p.37.
18. Lyons, John, op. cit., pp. 1 and 37.
19. Howatt, Tony, op. cit., p.XXViii.
20. به نقل از: Howatt, Tony, op. cit., p.xli.

نیز بنگرید به: دوره زبان شناسى عمومى, ص10 و درسهاى زبانشناسى همگانى, ص33.
21. براى تقسیمبندیهاى چهارگانه ى زبانشناسى, عمدتاً, از این منبع سود جسته ام:

Lyons, John, op.cit., pp.34-7.

22. براى اطلاع تفصیلى تر بر ستجزیه ى دوگانهز بنگرید به: مارتینه, آندره, مبانى زبانشناسى عمومى: اصول و روشهاى زبانشناسى نقشگرا, ترجمه ى هرمز میلانیان, چاپ اوّل, انتشارات هرمس, 1380, ص8 ـ21.
23. براى تعریف واج و تکواژ بنگرید به: نجفى, ابوالحسن, مبانى زبان شناسى و کاربرد آن در زبان فارسى, چاپ دوم, انتشارات نیلوفر, 1371, ص ص33ـ26.
24. براى اطلاع بر اصول و مبانى آواشناسى عمومى, به زبان فارسى, بنگرید به: حق شناس, على محمّد, آواشناسى (فونتیک), چاپ دوم, انتشارات آگاه, 1369. البتّه, نویسنده ى این کتاب, در عین حال که میپذیرد که سناچار پژوهشهاى زبانى را باید با مطالعه آواهاى زبان آغاز کرد. پس آواشناسى را باید در شمار مقدمات زبانشناسى دانست که مطالعه آن شرط آغازى پژوهشهاى زبانى استز و نیز سآواشناسى یکى از علوم وابسته به علم زبانشناسى استز, قبول نمیکند که این علم سبخشى از علم زبانشناسیز به حساب آید. بنگرید به: ص14ـ13 کتاب.
25. براى اطلاع بر اهمّ مباحث سه زیررشته ى ریختشناسى, بنگرید به:
McCarthy, Michael J., زMorphologyس in Malmkjaer, Kirsten (ed.), op. cit., pp.357-61.
26. براى اطلاع تفصیلى بر واژه هاى شفاف و تیره, به زبان فارسى, بنگرید به: باطنى, محمدرضا, درباره زبان, چاپ اوّل, مؤسسه ى انتشارات آگاه, 1367, مقاله ى ششم, ص ص47ـ117.
27. براى ذکر اهمّ مباحث معناشناسى از دو اثر زیر بهره جُسته ام:

Malmkjaer, Kirsten, زSemanticsس in Malmkjaer, Kirsten (ed.), op. cit., pp.455-65.
Palmer, F. R., Semantics: A New Outline (Cambridge: Cambridge University Press, 1976)
28. Morris, Charles, Foundations of the Theory of Signs (Chicago; The University of Chicago Press, 1938), p.35.

29. در سرتاسر بندهاى 2.1.2 و 3.1.2 از این اثر بهره ى فراوان برده ام:

Verschueren. Jef, Understanding Pragmatics (London: Arnold, 1999), pp.1-11 and 17-51.

براى اطلاع تفصیلیتر بر زبانشناسى و زیررشته هاى آن رجوع به این دو اثر نیز توصیه میشود: Lyon, John, op.cit.

Bolinger, Dwight, Aspects of Language, 2nd edition (New York: Harcourt Brace Jovanovich, 1975)

دو کتاب زیر, نیز, به زبانى ساده, بترتیب, اهمّ مباحث معناشناسى و کاربردشناسى را توضیح میدهند:

Gregory, Howard, Semantics, (London and New   York: Routledge, 2000).
Peccei, Jean Stilwell, Pragmatics (London and New York: Routledge, 1999).

از آثار مهمّ راجع به زبانشناسى عمومى, فقط سه اثر به وجهى نیکو به زبان فارسى ترجمه شده اند: سایپر, ادوارد, زبان: درآمدى بر مطالعه سخن گفتن, ترجمه على محمد حق شناس, چاپ اوّل, انتشارات سروش, 1376, مارتینه, آندره, مبانى زبانشناسى عمومى, و بلومفیلد, لئونارد, زبان, ترجمه على محمّد حق شناس, چاپ اول, مرکز نشر دانشگاهى, 1379 این کتاب از بهترین آثار راجع به تاریخ زبانشناسى است: روبینز, آر.اچ., تاریخ مختصر زبانشناسى, ترجمه على محمد حق شناس, چاپ اول, نشر مرکز, 1370. در باب تاریخ زبانشناسى, نیز بنگرید به: واترمن, جان تى., سیرى در زبانشناسى, ترجمه فریدون بدره اى, چاپ اول, شرکت سهامى کتابهاى جیبى, 1347.
این کتاب بعضى از مسائل مربوط به زبان و زبانشناسى را به آسانیابترین وجهى آموزش میدهد: هال, رابرت ا., زبان و زبانشناسى, ترجمه دکتر محمدرضا باطنى, چاپ دوم, مؤسسه انتشارات امیرکبیر, 1363.
مبانى زبان شناسى و کاربرد آن در زبان فارسى بهترین کتابى است که در زمینه ى زبانشناسى عمومى, به زبان فارسى, تألیف شده است. براى اطلاع بر نقاط قوّت این کتاب, بنگرید به: حق شناس, على محمد,مقالات ادبى, زبانشناختى, چاپ اول, انتشارات نیلوفر, 1370, آخرین مقاله (ص ص39ـ321)
30. بنگرید به:

Malmkjaer, Kirsten, زPhilosophy of Languageس in Malmkjaer, Kirsten (ed.), op. cit., p.393.
31. Malmkjaer, Kirsten, زSemanticsس p.455.
32. Quine, Willard Van Orman, From a Logical Point of View: 9 Logico-Philosophical Essays, 2nd edition, (New York: Harper and Row, 1953), p.130.
33. Blackburn, Simon, زProblems of the Philosophy of Languageس in Honderich, Ted (ed.) The Oxford Companian to Philosophy (Oxford University Press, 1995), p.458.
34. Lycan, William G., زPhilosophy of Languageس in Audi, Robert (ed.) The Cambridge Dictionary of Philosophy, 2nd edition (Cambridge: Cambridge University Press, 2001), p.673.
35. Alston, William, P., Philosophy of Language (N.J.: Prentice Hall, 1964), pp.11-2.

36. در باب تقسیمات هممعنایى, از جمله, بنگرید به: Lyon, John, op. cit., pp.148-51
37. بترتیب, برگرفته از صفحات 116, 169, 413, 450, و 508 این کتاب: شاپور, پرویز, قلبم را با قلبت میزان مى کنم: کاریکاتور, چاپ اول, انتشارات مروارید, 1384.
38. براى اطلاع اجمالى بر پاره اى از این نظریات بنگرید به: Alston, William, P., op. cit.
و براى اطلاع تفصیلى به:

Misak, C. J., Verificationism: Its History and Prospects (London and New York: Routledge, 1995).

39. جامعترین کتاب, به زبان انگلیسى, در باب تحلیلیّت این اثر است:

Harris, J. F. and Severens, R. H. (eds.) Analycity (Quadrangle Books, 1970).

40. بنگرید به: Kirwan, Christopher, زentailmentس in Honderich, Ted, op.cit., p.237.
41. در این باره, از جمله, بنگرید به: کریپکى, سول اِى. نام گذارى و ضرورت, ترجمه ى کاوه لاجوردى, چاپ اول, انتشارات هرمس, 1381.
42. در باب نظریات صدق, رجوع به این کتابها توصیه میشود:

Blackburn, Simon and Simmons, Keith (eds.), Truth (Oxford: OxfordUniversity Press, no date).
Soames, Scott, Understanding Truth (Oxford: Oxford University Press, 1997).
Hoaek, Susan, Philosophy of Logics (Cambridge: Cambridge University Press, 1980), ch.7.
Blackburn, Simon, Spreading the Word: Groundings in the Philosophy of Language (Oxford: Oxford University Press, 1983), ch.7 and 8.

43. در باب مباحث مربوط به این فقره, بنگرید به: کریپکى, سول, اِى., همان منبع, و نیز به:

Evans, Gareth, The Varieties of Reference, edited by John McDowell (Oxford: Oxford University Press, 1982), especially Part One.
Makin, Gideon, The Metaphysicians of Meaning: Russell and Frege On Sense and Denotation (London and New York: Routledge, 2000).
Wettstein, Howard, Has Semantics Rested on a Mistake? and Other Essays, (Stanford: Stanford University Press, 1991).

44. براى اطلاع بر پاره اى از این مسائل, بنگرید به:

Allan, Keith, Natural Language Semantics (U.K.: Blackwell, 2001) pp.45-64.

45. براى اطلاع بر پاره اى از این مسائل بنگرید به:

Copi, Irving M., Introduction to Logic, 6th edition (New York: Macmillan Publishing Co., 1982), chs. 8 and 10.
Copi, Irving M., Symbolic Logic, 5th edition (New York: Macmillan Publishing Co., 1979), ch.4.
Bonevac, Daniel, Deduction: Introductory Symbolic Logic, 2nd edition, (USA: Blackwell, 2003), ch.5-8.

46. در باب این مبحث, از جمله, بنگرید به:

Verschueren, Jef, op. cit., pp.18-22.
Lyon, John, op. cit., pp.168-70.

47. در باب این مبحث, بهترین آثار عبارتند از:

Austin, J. L., How to Do Things with Words (Oxford: Oxford University Press, 1962)
Searle, John R., Speech Acts: An Essay in the Philosophy of Language (Cambridge: Cambridge University Press, 1969).
Searle, John R., Expression and Meaning: Studies in the Theory of Speech Acts (Cambridge: Cambridge University Press, 1979).

نیز, بنگرید به: Verschueren, Jef, op. cit., pp.22-5
هرچند, نویسنده ى کتاب اخیر, مَقْسَمِ اِخبارى, تحریکى, التزامى, وصف الحالى, و ایجادى را افعال گفتارى میداند, نه افعالِ گفتاریِ در بیانى; و این, به گمان راقم این سطور, خطا و خِلافِ نصِّ سخنِ خود سِرل است (بنگرید به: Searle, John R., Expression and Meaning, p.12). ضمناً الفاظِ سافعال بیانیز, سافعال دربیانیز, سافعالِ با بیانیز, ساخباریز, ستحریکیز, سالتزامیز, سوصف الحالیز, و سایجادیز از برساخته هاى راقم این سطوراند.
48. بهترین آثار, در باب این مبحث,عبارتند از:

Grice, Paul, Studies in the Way of Words (Cambridge, MA: Harward University Press, 1979).
Blakemore, D., Understanding Utterences: An Introduction to Pragmatics (Oxford: Blackwell, 1992).

49. براى اطلاع تفصیلى تر بر مباحث فلسفه ى زبان, از جمله, بنگرید به:

Blackburn, Simon, Spreading the Word Alston, William p., op.cit.
Taylor, Kenneth, Truth and Meaning: An Introduction to the Philosophy of Language (Oxford: Blackwell, 1998).
Devitt, Michael and Sterelny, Kim, Language and Reality: An Introduction to the Philosophy of Language (Oxford: Basil Blackwell, 1987).

در خصوص معنا, بنگرید به:

Lance, Mark Norris and OصLeary-Hawthorne, John. The Grammar of Meaning: Normativity and Semantic Discourse (Cambridge: Cambridge University Press, 1997).
Cohen, L. Jonathon, The Diversity of Meaning (London: Methuen and Co. Ltd, 1962).
Parkinson, G. H. R. (ed.), The Theory of Meaning (Oxford: Oxford University Press, 1978).

و در خصوص ارجاع یا حکایت, بنگرید به:

Recanati, Francois, Direct Reference: From Language to Thought (Oxford: Blackwell, 1997).
50. Quinton, زLinguistic philosophyس in Honderich, Ted (ed.), op.cit., p.489.
51. Wedbery, Anders, A History of Philosiphy (Oxford: Clarendon Press, 1984), Vol.3, From Bolzano to Wittgenstein, p.313.

52. البته, مراد فیلسوفان زبانى از ستعریفز تحلیل معنا یا تحلیل کاربرد یک لفظ است.
53. در تنظیم این فهرست هشتگانه از این کتاب بهره برده ام:

Wedbery, Anders, op.cit, Vol.1: Antiquity and the Middle Ages, Ch.IV, and Vol.3: From Bolzano to Wittgenstein, Ch.IX.

54. براى آشنایى بیشتر با فلسفه ى زبانى, رجوع به این کتابها توصیه میشود:

Katz, Jerrold J., Linguistic Philosiphy: The Underlying reality of Language and Its Philosiphical (London: George Allen and Unwin Ltd., 1971).
Passmore, J. A., A Import Hundred years of Philosophy (Londen: Penguin Books, 1975), ch.18 (pp.424-65)
Wedberg, Anders, op.cit., Vol.3, ch.IX

در نقد فلسفه ى زبانى, رجوع شود به:

Ressell, B., My Philosiphical Development (London: George Allen and Unwin, 1959), final chapter.
Mundle, C.W.K., Critique of Linguistic Philosiphy (Oxford: Oxford University Press, 1970).
55. Angeles, Peter A., The Harper Collins Dictionary of Philosiphy, 2nd edition (New York: Harper Collins, 1992), p.216.
56. Quinton, op.cit., p.489.

57. این شش وجه تقابل را از این اثر نقل کرده ام: Wedberg, Anders, op. cit., Vol.3, p.35
58. در این باره, بنگرید به:

Lacey, A. R., A Dictionary of Philosiphy, 3rd edition (London: Routledge and Kegan Paul, 1996), pp.253-4.
59. بنگرید به: Wedberg, Anders, op. cit., Vol.3, p.316
60. Quinton, زAnalytic Philosiphyس in Honderich, Ted (ed.), op. cit., pp.28-9.

61. براى اطلاع تفصیلى تر بر فلسفه ى تحلیلى, بنگرید به:

Wedberg, Anders, op. cit., Vol.3, especially pp.33-50.
Passmore, John, Recent Philosophers (La Salle: Open Court Publishing Company, 1985).