آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,398 |
| تعداد مقالات | 34,489 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,206,299 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,828,168 |
ظرفیت‌های عرفان اسلامی در تمدن‌زایی | ||
| نقد و نظر | ||
| مقاله 1، دوره 20، شماره 80، دی 1394، صفحه 4-30 اصل مقاله (337.52 K) | ||
| نوع مقاله: علمی ـ پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| سید یدالله یزدان پناه | ||
| استاد عرفان و حکمت متعالیه در حوزه علمیه قم yazdanpanah.sayed@gmail.com | ||
| تاریخ دریافت: 28 تیر 1395، تاریخ پذیرش: 28 تیر 1395 | ||
| چکیده | ||
| بازخوانی ظرفیت‌های عرفان اسلامی در تمدن‌زایی می‌تواند ضمن تقویت ادبیات توصیفی تمدن، اهمیت عرفان اسلامی را در نظام هماهنگ تمدنی معلوم سازد. آموزه‌های دو دانش عرفان نظری و عرفان عملی و عملکرد تاریخی عرفان اسلامی بنیان‌های نظری این پژوهش تمدنی است. در این میان، آورده اساسی عرفان نظری، یعنی «اسمای الهی و نکاح اسمایی» و آورده اصلی عرفان عملی «بُعد و قرب از حق‌تعالی» است که با استفاده از این مفاهیم، توصیفی از تمدن مطلوب اسلامی عرضه می‌گردد و در باب ظرفیت‌های تمدن‌سازی با گذار از شبهه اساسی دنیاگریزی عرفان و آموزه‌های آن به استناد سرچشمه‌های اسلامی عرفان و نیز آموزه نهایی آن، یعنی بقاء بعد الفناء - نه فناء - و عناصری مانند دستگیری، خلافت بالسیف و جمع متلائم بین روح و بدن، جایگاه اصلی عرفان در مرکز هندسه تمدن اسلامی نشان داده می‌شود و در نگاهی دیگر، تبیین می‌گردد که عرفان به‌‌واسطه تأمین چهار عنصر معنویت، عقلانیت معنوی ویژه در دستگاهی سازوار، ارائه الگویی برتر از شریعت‌مداری و به‌دست دادن روشی ویژه در فهم متون دینی (تأویل)، آورده‌های پرباری در ساخت تمدن اسلامی دارد. همچنین در ادامه دلایلِ تحقق نیافتن تمدن مطلوب براساس عرفان اسلامی، به‌رغم وجود آورده‌های پربار تمدنی بررسی خواهد شد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عرفان؛ عرفان اسلامی؛ تمدن؛ تمدن‌زایی؛ فرهنگ | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Potentials of Islamic Mysticism in Constructing a Civilization | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sayyed Yadollah Yazdanpanah Yazdanpanah | ||
| Professor of Mysticism and Transcendent Philosophy in the Islamic Seminary of Qom. | ||
| چکیده [English] | ||
| Revisiting the potentials of the Islamic mysticism for constructing a civilization can, in addition to improving the descriptive literature of civilization studies, reveal the significance of Islamic mysticism in a harmonious civilizational system. Foundations of such a civilizational research consist in doctrines of theoretical and practical mysticism as well as the historical practice of Islamic mysticism. The main deliverance of the theoretical mysticism is “divine attributes and marriage of attributes” and the main deliverance of the practical mysticism is “proximity to, and distance from, God”. These deliverances can be employed to offer a description of the desired Islamic civilization. With respect to the potentials of civilization-construction, we can demonstrate the main place of mysticism at the center of the Islamic civilization by a transition from the basic objection of aversion from the mundane life inherent in mysticism and its doctrines to the Islamic sources of mysticism and its final doctrine of “abiding after annihilation” (al-baqā’ ba’d al-fanā’), rather than annihilation as well as elements such as khilafa bi l-Sayf (succession by sword) and the harmony between the soul. From another perspective, we will explain that mysticism can bring about fruitful results for the construction of an Islamic civilization by providing the following four elements: spirituality, a special spiritual rationality in a coherent system, an advantageous model of commitment to the Shari’a, and a special methodology of understanding religious texts (interpretation). Moreover, I will examine why the desired civilization on the basis of Islamic mysticism has not been realized, despite its fruitful civilization results. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Mysticism, Islamic mysticism, civilization, Construction of a Civilization, culture | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. 1. ابن سینا، حسین بن عبدالله (1375)، الاشارات و التنبیهات، قم: نشر البلاغه. 2. ابن عربی، محی الدین (1946م)، فصوص الحکم، قاهره: دار إحیاء الکتب العربیه. 3. ـــــــــــــــ (1994م)، الفتوحات المکیه، ج 14، محقق و مصحح: عثمان یحیی، بیروت: دار احیاء التراث العربی. 4. امینی‌نژاد، علی (1390)، حکمت عرفانی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). 5. پارسانیا، حمید (1379الف)، حدیث پیمانه: پژوهشی در انقلاب اسلامی، چاپ چهارم، قم: معارف. 6. ـــــــــــــــ (1379ب)، «عرفان، علیه تساهل و اباحه‌گری»، کتاب نقد، ش 14و15. 7. ـــــــــــــــ (1391)، جهان‌های اجتماعی، قم: کتاب فردا. 8. جوادی آملی، عبدالله (1376)، آوای ت‍وح‍ی‍د: ن‍امه امام خمینی(ره) به گ‍ورباچ‍ف و ش‍رح ن‍امه، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره). 9. حلی، حسن بن یوسف بن مطهر (1379)، کشف الیقین فی فضائل امیرالمؤمنین، ترجمه حمیدرضا آژیر، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. 10. حسن زاده آملی، حسن (1379)، قرآن و عرفان و برهان از هم جدایی ندارند، تهران: مؤسسه مطالعاتی و تحقیقات فرهنگی. 11. صدرالمتألهین (ملاصدرا)، محمد بن ابراهیم (1360)، الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، چاپ دوم، مشهد: المرکز الجامعی للنشر. 12. طباطبایی، سید محمدحسین (1371)، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ دوم، قم: اسماعیلیان. 13. ـــــــــــــــ (1387)، رسالت تشیع در دنیای امروز، چاپ دوم، قم: بوستان کتاب. 14. حافظ ابرو، عبداللّه بن لطف‌اللّه (۱۳۸۰)، زبدة التواریخ، تهران: کمال حاج سیدجوادی. 15. فناری، شمس الدین محمد حمزه (2010م)، مصباح الأنس بین المعقول والمشهود، محقق و مصحح: عاصم ابراهیم الکیالی، چاپ اول، بیروت: دار الکتب العلمیه. 16. القونوی، صدرالدین (1381)، إعجاز البیان فی تفسیر أم القرآن، محقق و مصحح: سیدجلال الدین آشتیانی، چاپ اول، قم: دفتر تبلیغات اسلامی. 17. کاپلستون، فردریک (1380)، تاریخ فلسفه: از دکارت تا لایب‌نیتس، ترجمه غلامرضا اعوانی، ج 4، تهران: سروش و انتشارات علمی و فرهنگی. 18. کربن، هانری (1377)، تاریخ فلسفه اسلامی، ترجمه سید جواد طباطبایی، چاپ دوم، تهران: کویر. 19. ماسینیون، لویی (1374)، سخن انا الحق و عرفان حلاج، ترجمه ضیاء الدین دهشیری، تهران: جامی. 20. محمود الغراب، محمود (1414ق)، الفقه عند الشیخ الأکبر محیی الدین ابن العربی، الطبعة الثانیه، دمشق: دار الکتب العربی. 21. نویا، پل (1373)، تفسیر قرآنی و زبان عرفانی، ترجمه اسماعیل سعادت، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. 22. نیکلسون، رنلد الین (1372)، عرفان عارفان مسلمان، ترجمه اسدالله آزاد، چاپ دوم، مشهد: دانشگاه فردوسی. 23. واعظی، احمد (1376)، ت‍حول فهم دین: نقدی فشرده بر نظریه قبض و بسط تئوریک شریعت، تهران: مؤسسه فرهنگی ان‍دی‍ش‍ه م‍ع‍اص‍ر. 24. یزدان‌پناه، سید یدالله (1388)، مبانی و اصول عرفان نظری، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,564 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,388 |
||