آمار

تعداد نشریات48
تعداد شماره‌ها2,291
تعداد مقالات33,203
تعداد مشاهده مقاله11,807,789
تعداد دریافت فایل اصل مقاله4,993,191
جعفریان, رسول, قریب, قاسم, طارمی راد, حسن. (1395). شیوه نقد اخبار تاریخ اسلام در بحار الأنوار. اسلام و مطالعات اجتماعی, 17(شماره 3 - پاییز 95 - مسلسل 67), 7-49.
رسول جعفریان; قاسم قریب; حسن طارمی راد. "شیوه نقد اخبار تاریخ اسلام در بحار الأنوار". اسلام و مطالعات اجتماعی, 17, شماره 3 - پاییز 95 - مسلسل 67, 1395, 7-49.
جعفریان, رسول, قریب, قاسم, طارمی راد, حسن. (1395). 'شیوه نقد اخبار تاریخ اسلام در بحار الأنوار', اسلام و مطالعات اجتماعی, 17(شماره 3 - پاییز 95 - مسلسل 67), pp. 7-49.
جعفریان, رسول, قریب, قاسم, طارمی راد, حسن. شیوه نقد اخبار تاریخ اسلام در بحار الأنوار. اسلام و مطالعات اجتماعی, 1395; 17(شماره 3 - پاییز 95 - مسلسل 67): 7-49.

شیوه نقد اخبار تاریخ اسلام در بحار الأنوار

فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ اسلام
مقاله 1، دوره 17، شماره 3 - پاییز 95 - مسلسل 67، آبان 1395، صفحه 7-49    اصل مقاله (652.95 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
رسول جعفریان1؛ قاسم قریب2؛ حسن طارمی راد3
1استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران
2دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ اسلام دانشگاه تهران
3دانشیار دانشنامه جهان اسلام
تاریخ دریافت: 18 بهمن 1394،  تاریخ پذیرش: 24 خرداد 1395 
چکیده
34 جلد از مجموعه 110 جلدی بحار الأنوار، ذیل عناوین مرتبط با تاریخ اسلام قرار دارند و می‌توان این تاریخ را به سه بخش: «تاریخ پیامبر(ص) [ج 15 ـ 22]»، «تاریخ تحولات سیاسی از تشکیل سقیفه تا پایان خلافت امیرمؤمنان، علی(ع) [ج 28 ـ 34]» و «تاریخ امامان شیعه: [ج 35 ـ 53]» تقسیم نمود. مجلسی برای تکمیل دائرةالمعارف حدیثی خویش، به تدوین تاریخ اسلام با محدوده‌ای که خودش تعریف نموده و بر اساس منابع شیعی، همت گمارده است. مصادر تاریخ‌نگاری مجلسی و چینش ابواب تاریخی بحار الأنوار، بیانگر اثرپذیری تاریخ‌نگری وی از مبانی کلامی شیعه است؛ اما وی در مواجهه با اخبار و احادیث تاریخی و سنجش آنها، روشی غیرکلامی برگزیده است.
این نوشتار که با هدف واکاوی روش نقد گزارش‌های مربوط به تاریخ اسلام در بحار الأنوار تدوین شده، به این نتیجه رسیده است که مجلسی غالباً نظرات خود درباره احادیث را پس از نقل کامل روایت بیان نموده و در موارد بسیاری، به شباهت میان روایات منابع شیعه و سنّی و اقتباس‌های احتمالی صورت‌گرفته در کتاب‌های مختلف اشاره کرده‌ است. نقد محتوایی روایات شیعه و سنّی، رفع تعارض میان اخبار تاریخی منابع شیعی، ارجاع غیرمستقیم به منابع اهل‌سنّت، توجه به عنصر زمان در نقادی‌ها و رفع ابهام از اسامی خاص در برخی روایات تاریخی، از دیگر شیوه‌های رایج شرح اخبار در بحار الأنوار علامه مجلسی است. مجلسی در زمینه شرح و توضیح اخبار، گاه به روایات موازی و گاهی نیز به استنباط‌های شخصی خویش متکی است. بااین-همه، برخی نقادی‌های مجلسی در بخش تاریخ اسلام بحار الأنوار، بر پیش-فرض‌های اعتقادی استوار است که شامل موارد معدود و خاصی می‌گردد.
کلیدواژه‌ها
محمدباقر مجلسی؛ بحار الأنوار؛ تاریخ اسلام؛ نقد تاریخی؛ جوامع روایی شیعی
عنوان مقاله [English]
The Way of Criticizing the Traditions of History of Islam in Behar al- Anwar
نویسندگان [English]
Rasool Ja’fariyan1؛ Qasem Qarib2؛ Hassan Taremi Rad3
1Professor of history department, Tehran University
2M. A student in history of Islam, Tehran University
3Associate professor of Encyclopedia of Islamic world Institution
چکیده [English]
Around 34 issues of Behar al- Anwar collection are related to the history of Islam and this history could be divided into three sections including: the history of prophet in the issues 15-22, the history of political changes from the development of craft up to the end of Amir al- Momenin caliph in the issues 28-34 and the history of Shiite Imams in the issues 35-53.
Majlesi has compiled the history of Islam on the basis of Shiite sources to complete his encyclopedia of traditions. His historiography and setting of the historical issues of Behar al- Anwar states that his historical view is affected by the theological principles of Shiism however he has selected a non- theological way towards the historical traditions and their evaluation. This writing, compiled with the purpose of investigating the way of criticizing the reports related to the history of Islam in Behar al- Anwar, has concluded that Majlesi stated his ideas towards the traditions subsequent to the complete criticism of narration and in many cases, he has noticed to the similarities among narrations of Sunnite and Shiite sources as well as the probable adaptation in diverse books.
The content-based criticism of Sunnite and Shiite narrations, settling the dispute among the historical traditions in Shiite sources, an indirect reference to Sunnite sources, noticing to the element of time in criticisms, removal of the ambiguity of proper names in some historical narrations are considered as the other common ways of explaining the tradition in Behar al- Anwar. Majlesi relies on corresponding narrations or personal deductions to elucidate the traditions.
Nevertheless, some of Majlesi’s criticism concerning the history of Islam is on the basis of the belief-based presumptions which are observed in some specific cases.
کلیدواژه‌ها [English]
Mohammad Baqer Majlesi, Behar al- Anwar, History of Islam, historical criticism, Shiite narration communities
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 2,697
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 993