تعداد نشریات | 54 |
تعداد شمارهها | 2,388 |
تعداد مقالات | 34,317 |
تعداد مشاهده مقاله | 13,016,233 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,718,146 |
آیا غایتهای اخلاقی همان دادههای دینی هستند؟ | ||
نقد و نظر | ||
مقاله 10، دوره 4، شماره 14-13، دی 1376، صفحه 252-267 اصل مقاله (7.3 M) | ||
نوع مقاله: تخصصی | ||
تاریخ دریافت: 07 بهمن 1395، تاریخ پذیرش: 07 بهمن 1395 | ||
چکیده | ||
ناگفته پیداست که بحثهای اخلاقی غیر از مباحثی است که مربوط به فلسفه اخلاق است; و خلط بین این دو مبحث، در بسیاری از موارد موجب اشتباهاتی میگردد. با توجه به این نکته، لازم به تذکر است که موضوع این مقاله، بیشتر در راستای بحث دوم (فلسفه اخلاق) است. آیا هرچه دین میگوید، اخلاق است، یا اخلاق همان است که دین میگوید؟ به عبارت بهتر، آیا میتوان مبدا دیگری، بجز دین، برای اخلاق تصور کرد، یا تنها مبدا امور اخلاقی، منابع دینی و توصیفات شرعی است؟ بنابراین، منظور از این سؤال این نیست که آیا میتوان گزارههای شرعی را منبع دستورهای اخلاقی قرار داد، و باغستان اخلاق را از سرچشمههای دینی و چشمهسارهای شرعی سیراب کرد یا نه؟ زیرا احدی از ما در این نکته تردید نمیکند که اهم فرآوردههای دینی، گزارههای اخلاقی است و دین بیش از هر چیز دیگر، به توصیههای اخلاقی پرداخته است. بلکه منظور این است که آیا میتوان از جایی دیگر و از منبعی غیر دینی نیز، «باید» اخلاقی استخراج کرد، یا این که لازم است «باید» مادر تمام «باید»های اخلاقی، در متن دستورات دینی و توصیفات شرعی آمده باشد؟ و اگر بایدی، به باید شرعی و دینی منتهی نشود، نمیتواند ارزش اخلاقی داشته باشد؟ | ||
عنوان مقاله [English] | ||
آیا غایتهای اخلاقی همان دادههای دینی هستند؟ | ||
چکیده [English] | ||
ناگفته پیداست که بحثهای اخلاقی غیر از مباحثی است که مربوط به فلسفه اخلاق است; و خلط بین این دو مبحث، در بسیاری از موارد موجب اشتباهاتی میگردد. با توجه به این نکته، لازم به تذکر است که موضوع این مقاله، بیشتر در راستای بحث دوم (فلسفه اخلاق) است. آیا هرچه دین میگوید، اخلاق است، یا اخلاق همان است که دین میگوید؟ به عبارت بهتر، آیا میتوان مبدا دیگری، بجز دین، برای اخلاق تصور کرد، یا تنها مبدا امور اخلاقی، منابع دینی و توصیفات شرعی است؟ بنابراین، منظور از این سؤال این نیست که آیا میتوان گزارههای شرعی را منبع دستورهای اخلاقی قرار داد، و باغستان اخلاق را از سرچشمههای دینی و چشمهسارهای شرعی سیراب کرد یا نه؟ زیرا احدی از ما در این نکته تردید نمیکند که اهم فرآوردههای دینی، گزارههای اخلاقی است و دین بیش از هر چیز دیگر، به توصیههای اخلاقی پرداخته است. بلکه منظور این است که آیا میتوان از جایی دیگر و از منبعی غیر دینی نیز، «باید» اخلاقی استخراج کرد، یا این که لازم است «باید» مادر تمام «باید»های اخلاقی، در متن دستورات دینی و توصیفات شرعی آمده باشد؟ و اگر بایدی، به باید شرعی و دینی منتهی نشود، نمیتواند ارزش اخلاقی داشته باشد؟ | ||
مراجع | ||
1.برای توضیح بیشتر به شماره 1011 مجله نقدونظر، مقاله «رابطه عدالتبا عقل و دین» به همین قلم، مراجعه کنید. 2. دیوید هیوم، رسالهای درباره طبیعتبشر، کتاب سوم: درباره اخلاق، ص510. (به نقل از: عبدالکریم سروش، دانش و ارزش، انتشارات یاران، چاپ دوم، 1358، ص240242.) 3. عبدالکریم سروش، پیشین، ص244-242. 4. محمد حسین طباطبایی، نهایةالحکمة، ص15. 5. عبدالکریم سروش، پیشین، ص242. 6. همان، ص243 و244. 7. به نقل از: عبدالکریم سروش، پیشین، ص246. 8. به مقاله ششم اصول فلسفه و روش رئالیسم، جلد دوم مراجعه کنید. 9. به صفحه 267 به بعد آن کتاب مراجعه کنید. 10. محمدحسین طباطبایی، اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج2، مقاله6، ص191. 11. شرح تجرید الاعتقاد، بحثحسن و قبح. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 487 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 346 |