آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,473 |
| تعداد مقالات | 35,286 |
| تعداد مشاهده مقاله | 14,155,919 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,351,408 |
پارادوکس جامعه مدنى دینى | ||
| نقد و نظر | ||
| مقاله 15، دوره 3، شماره 12، مهر 1376، صفحه 479-493 اصل مقاله (342.27 K) | ||
| نوع مقاله: تخصصی | ||
| نویسنده | ||
| احمد واعظی | ||
| تاریخ دریافت: 09 بهمن 1395، تاریخ پذیرش: 09 بهمن 1395 | ||
| چکیده | ||
| در طى چند سال گذشته، بحث از جامعه مدنى به طور پراکنده در سطح مطبوعات کشور مطرح شده است و تاکید ریاست محترم جمهور بر این مقوله، در زمان مبارزه انتخاباتى و بعد از آن، بر گرمى بازار آن افزود. تلقیهاى مختلف از واژه «جامعه مدنى» واکنشهاى متفاوتى را در سطح مطبوعات و محافل علمى به همراه داشت. آنچه توجه نگارنده را بیشتر به خود معطوف داشته است، بررسى نسبت میان جامعه دینى و جامعه مدنى است. نگارنده بر آن است که جامعه مدنى، به معناى رایج و مصطلح، با جامعه دینى مورد نظر متون دینى ما کاملا ناسازگار است. نوع نگاه اسلام به انسان و جامعه و روابط اجتماعى و ارزشهاى انسانى و اخلاقى، در اساس با پیشفرضهاى انسانشناختى و ارزشهاى بنیادین جامعه مدنى غربى ناسازگار و متباین است و جمع میان آن دو، پارادوکسیکال و ناممکن مىباشد. دفاع از جامعه مدنى دینى تنها در دو صورت ممکن است: نخست آن که، تعریف خود از جامعه مدنى را به گونهاى کاملا متفاوت با معناى رایج و مصطلح آن ارائه دهیم، عناصر مثبت و سازنده آن را اخذ کرده و عناصر و مبانى ناسازگار با آموزههاى دینى آن را کنار نهیم. دوم آن که، قرائتى نو از دین و جامعه دینى عرضه کنیم تا در سایه آن بتوانیم از تنش موجود میان اصول و مبانى جامعه مدنى با آموزههاى دینى به مقدار وسیعى بکاهیم. در نوشتار حاضر ابتدا به تعریف جامعه مدنى و بیان مبانى فلسفى و ارزشى آن پرداخته و با مقایسه آن با اصول و مبانى و ارزشهاى حاکم بر جامعه دینى، پارادوکسیکال بودن تز «جامعه مدنى دینى» را آشکار مىسازیم و سپس به بررسى دو ایده سازگارى خواهیم پرداخت. به اعتقاد نگارنده، راهحل دوم به کلى عقیم و ناصواب است و راه حل اول تا حدى خروج از محل بحث است; زیرا فتوا به بطلان جامعه مدنى و ناسازگار بودن آن با جامعه دینى مىدهد و در ترسیم خطوط جامعه دینى صرفا از بعضى دستاوردهاى مثبت جامعه مدنى استمداد مىجوید، حال آن که هویت و تمامیت آن را کنار زده است. پس در این ترکیب جدید (مدنى دینى) آنچه به عنوان جامعه مدنى شناخته مىشود در ماهیت و ذات خویش به کلى متفاوت از معناى اصطلاحى و رایج آن است. | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| پارادوکس جامعه مدنى دینى | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ahmad VAEZI | ||
| چکیده [English] | ||
| در طى چند سال گذشته، بحث از جامعه مدنى به طور پراکنده در سطح مطبوعات کشور مطرح شده است و تاکید ریاست محترم جمهور بر این مقوله، در زمان مبارزه انتخاباتى و بعد از آن، بر گرمى بازار آن افزود. تلقیهاى مختلف از واژه «جامعه مدنى» واکنشهاى متفاوتى را در سطح مطبوعات و محافل علمى به همراه داشت. آنچه توجه نگارنده را بیشتر به خود معطوف داشته است، بررسى نسبت میان جامعه دینى و جامعه مدنى است. نگارنده بر آن است که جامعه مدنى، به معناى رایج و مصطلح، با جامعه دینى مورد نظر متون دینى ما کاملا ناسازگار است. نوع نگاه اسلام به انسان و جامعه و روابط اجتماعى و ارزشهاى انسانى و اخلاقى، در اساس با پیشفرضهاى انسانشناختى و ارزشهاى بنیادین جامعه مدنى غربى ناسازگار و متباین است و جمع میان آن دو، پارادوکسیکال و ناممکن مىباشد. دفاع از جامعه مدنى دینى تنها در دو صورت ممکن است: نخست آن که، تعریف خود از جامعه مدنى را به گونهاى کاملا متفاوت با معناى رایج و مصطلح آن ارائه دهیم، عناصر مثبت و سازنده آن را اخذ کرده و عناصر و مبانى ناسازگار با آموزههاى دینى آن را کنار نهیم. دوم آن که، قرائتى نو از دین و جامعه دینى عرضه کنیم تا در سایه آن بتوانیم از تنش موجود میان اصول و مبانى جامعه مدنى با آموزههاى دینى به مقدار وسیعى بکاهیم. در نوشتار حاضر ابتدا به تعریف جامعه مدنى و بیان مبانى فلسفى و ارزشى آن پرداخته و با مقایسه آن با اصول و مبانى و ارزشهاى حاکم بر جامعه دینى، پارادوکسیکال بودن تز «جامعه مدنى دینى» را آشکار مىسازیم و سپس به بررسى دو ایده سازگارى خواهیم پرداخت. به اعتقاد نگارنده، راهحل دوم به کلى عقیم و ناصواب است و راه حل اول تا حدى خروج از محل بحث است; زیرا فتوا به بطلان جامعه مدنى و ناسازگار بودن آن با جامعه دینى مىدهد و در ترسیم خطوط جامعه دینى صرفا از بعضى دستاوردهاى مثبت جامعه مدنى استمداد مىجوید، حال آن که هویت و تمامیت آن را کنار زده است. پس در این ترکیب جدید (مدنى دینى) آنچه به عنوان جامعه مدنى شناخته مىشود در ماهیت و ذات خویش به کلى متفاوت از معناى اصطلاحى و رایج آن است. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 819 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 508 |
||