آمار
| تعداد نشریات | 54 |
| تعداد شماره‌ها | 2,408 |
| تعداد مقالات | 34,617 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,341,231 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,871,539 |
پژوهشی در مصلحت و اضطرار شرعی در فقه خانواده | ||
| جستارهای فقهی و اصولی | ||
| مقاله 4، دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 3، شهریور 1395، صفحه 49-73 اصل مقاله (3.48 M) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی (داوری عادی) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jrj.2016.22678 | ||
| نویسنده | ||
| ابوالفضل علیشاهی* | ||
| گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکده علوم انسانی دانشگاه یاسوج | ||
| تاریخ دریافت: 14 فروردین 1396، تاریخ پذیرش: 14 فروردین 1396 | ||
| چکیده | ||
| مصلحت و اضطرار از مفاهیم دیرپا در شرع هستند که کارآیی آن‌ها در فقه نمود پیدا کرده است. شارع پیوسته این را مد نظر داشته است که در احکام و قوانین، چارچوب‌هایی قرار دهد که این قوانین را منعطف سازند و حالات مکلف و وضعیت وی را در کیفیت فرمانبرداری لحاظ کرده است به‌گونه‌ای که بنده‌ای در شرایط خاص، حتی با انجام حرامی مطیع و فرمانبردار بشمار آید که به صورت طبیعی اگر آن عمل را مرتکب می‌شد گناهکار می‌بود. مصلحت چیزی است که سازگار با مقاصد انسان در دنیا و آخرت است و نتیجه‌ی آن دستیابی به سود و منفعت و پرهیز از زیان‌ها می‌باشد و حجیت آن با مانند سیره‌ی عقلا به اثبات می‌رسد. همچنین اگر مصلحت، یک مصلحت ملزمه باشد از قاعده‌ی ملازمه میان حکم عقل و شرع نیز می‌توان حجیت آن را بدست آورد. اضطرار وضعیت غیر قابل تحملی است که فرد را به ارتکاب حرام و ترک واجب می‌کشاند، پشتوانه حجیت اضطرار و احکام برآیند آن ادله‌ای مانند قرآن، روایات و عقل می‌باشد. در این تحقیق کوشید شده است پس از بحث‌های مقدماتی و نمونه‌های تطبیقی از بحث مصلحت و اضطرار، مقایسه‌ای میان مصلحت و اضطرار صورت گیرد و تشابهات و تمایزات آن‌ها شناسانده شود و به این پرسش پاسخ داده شود که چگونه مصلحت و اضطرار می‌توانند در بحث احکام مربوط به خانواده، منبع برای تشریع احکام از سوی مجتهدان قرار گیرند. با یافتن نمونه‌هایی از احکام مربوط به خانواده مانند اطفال به این نتیجه دست یافته شد که شارع قوانین مربوط به اطفال و کودکان را بر پایه مصلحت و غبطه جعل کرده است به گونه ای که با استقراء احکام مربوط به کودکان که از سوی فقیهان مطرح شده است به این نتیجه می‌انجامد که مصلحت از جایگاه والایی برخوردار بوده و در پی آن این رعایت مصلحت در قانون‌گذاری نیز تأثیر خود را گذاشته است. همچنین با وجود اضطرار و ضرورت در احکام مربوط به خانواده و مخصوصا اطفال و کودکان می‌توان حالت‌های ثانویه‌ای به وجود آورد و احکامی را بر آن‌ها بار کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مصلحت؛ ضرورت؛ اضطرار؛ خانواده؛ اطفال | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Religious Expediency and Coercion and its Effect on Family Prescriptions from Jurist's Perspectives | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Abolfazl Alishahi | ||
| Yasouj University | ||
| چکیده [English] | ||
| Expediency and coercion are among old topics in Shariah whose function is realized in jurisprudence. The legislator has been variably considering this fact that a framework should be established in the rulings and prescriptions to make these rules flexible. The legislator asses mukallaf's (the one who is obliged to perform religious duties) conditions and the status in which he is situated to specify the servant's quality of obedience so that he is known obedient in special conditions even if he committed a forbidden, while he would be known guilty and sinful in usual situations if he committed the same crime. Expediency is compatible with human's purpose in this world and the Hereafter which consequently ends in access to profit and prevent from loss whose authority is proven as the intellectuals' conduct is proven. Likewise, if the expediency is a bound one, the rule of intellect's rule and canon may obtain its authority. Coercion is an intolerable status which seduces a person and makes him commit sin and abandons dues. The guaranty for the authority of coercion and its consequent rules are indications such as the Qur'an, traditions and intellect. The researcher has attempted to propose introductory discussions and to provide comparative samples from the issue of expediency and coercion and to compare expediency and coercion so that their distinctions and similarities are identified. This question is also to be answered that how expediency and coercion may contribute to the issue of family and becomes a source for legislating prescriptions by the jurists. By going through samples from the prescriptions of family such as infants, it is concluded that the legislator has falsified the rules pertaining kids and infants based on expediency and envy, so that by deducing the rule pertaining the kids by the jurists, it is concluded that expediency enjoys a high status, hence, observing expediency in the process of law making has extended its influence. Similarly, the existence of coercion and obligation in the pertaining rules of family namely kids and infants could establish secondary status and impose prescriptions on them. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Expediency, obligation, coercion, family, infants | ||
| اصل مقاله | ||
|
به فایل PDF مراجعه کنید. | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,166 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 707 |
||