بفرمایید انرژی هسته‌ای!

سیمین نفری

مادر دوباره شماره گرفت و از نگرانی لبش را گاز گرفت. امیرعلی کتابش را گذاشت کنار و رفت کنار مادر. می‌خواست یک چیزی بگوید تا از نگرانی مادر کم کند؛ اما حالِ خودش هم دست کمی از مادر نداشت. بابا دیر کرده بود؛ نه یک ساعت، چند ساعت! قرار بود عصر از مأموریتی که به بوشهر رفته بود، برگردد؛ اما حالا ساعت ده شب بود و بابا حتی گوشی‌اش را جواب نمی‌داد! البته اولین بار نبود که بابا دیر می‌کرد و مادر از نگرانی نمی‌توانست لب به غذا بزند. اما امیرعلی می‌ترسید؛ می‌ترسید برای بابا اتفاقی افتاده باشد و او دیگر به خانه برنگردد. می‌ترسید که بلایی سرش آورده باشند و او بابا را دیگر هیچ وقت نبیند؛ مثل یکی از دوست‌های دانشمند بابا که پارسال شهید شد و دختر شش‌ساله‌اش دیگر هیچ‌وقت او را ندید!

امیرعلی دستش را گذاشت رو شانه‌ی مادر. تازگی‌ها قدش اندازه‌ی مادر شده بود. چند روز پیش بابا خندیده بود و گفته بود: «چند وقت دیگر از من هم می‌زنی بالا، آقای چنار! آن وقت تو می‌شوی مرد خانه...» امیرعلی نخندیده بود؛ چون دوست داشت همیشه بابا مردِ خانه باشد؛ چون می‌دانست پشت شوخی بابا، یک عالمه حرف است؛ حرف مسئولیت، وظیفه‌شناسی، سربلندی وطن، خطر، نگرانی، دلشوره... و او همه‌ی این حرف‌ها را حفظ بود.

امیرعلی نمی‌دانست چه بگوید، شانه‌ی مادر را فشرد و گفت: «مامان، توکل کن به خدا!» مادر به چشم‌هایش نگاه کرد و گفت: «عین پدرت حرف می‌زنی.» و لبخند زد.

انرژی هسته‌ای چیست؟

انرژی هسته‌ای، انرژی ذخیره‌شده در داخل یک اتم به شکل نیروهایی است که هسته‌ی اتم را به صورت واحد نگه می‌دارند. دانشمندان یاد گرفته‌اند چگونه از این نیروها، مقادیر زیادی انرژی به دست آورند. استفاده از نیروی هسته‌ای از چهل سال پیش آغاز شد و در حال حاضر، حدود دوسوم از جمعیت جهان در کشورهایی زندگی می‌کنند که نیروگاه‌های هسته‌ای آن‌ها در زمینه‌ی تولید برق و مصارف گوناگون صنعتی نقش ایفا می‌کنند.

انرژی هسته‌ای کاربردهای زیاد در پزشکی، صنعت، کشاورزی و... دارد و جالب است بدانید که به تمامی انرژی‌های دیگر قابل تبدیل است، ولی هیچ انرژی به انرژی هسته‌ای تبدیل نمی‌شود.

از انرژی هسته‌ای برای ساخت بمب هم می‌توان استفاده کرد. آمریکا، اسرائیل، روسیه، فرانسه، انگلیس و چین از کشورهایی هستند که بمب هسته‌ای زیادی در اختیار دارند. کشور آمریکا تاکنون دو بار از بمب‌های هسته‌ای استفاده کرده. شصت سال پیش، در جنگ جهانی دوم، آمریکا شهرهای هیروشیما و ناکازاکی ژاپن را با بمب هسته‌ای مورد حمله قرار داد. در این دو شهر، دویست‌هزار نفر در یک چشم به‌هم‌زدن جان خود را از دست دادند!

انرژی هسته‌ای در ایران

استفاده از انرژی هسته‌ای در ایران برای اولین بار در دوران سلطنت محمدرضا پهلوی مطرح و سازمان انرژی اتمی ایران در سال 1353 تأسیس شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، روند دست‌یابی به این انرژی شتاب بیش‌تری پیدا کرد.

کشور ما می‌خواهد از انرژی هسته‌ای برای کارهای علمی و صلح‌آمیز استفاده کند؛ مثلاً نیروگاه‌هایی بسازد که به جای نفت و گاز با انرژی هسته‌ای کار کنند. «نیروگاه بوشهر» نخستین نیروگاه هسته‌ای کشورمان است.

همه‌ی ما می‌دانیم که برای رسیدن به استقلال واقعی، باید به سمت تولید فناوری و علم رفت. البته این روند هزینه‌های زیادی دارد؛ هم هزینه‌های مادی، هم سختی‌های دیگر؛ مثلاً شهدای هسته‌ای ما، که از بهترین مختصصان ما بودند و توسط دشمنان به شهادت رسیدند. این دانشمندان تا پای جان، پای مسئولیتی که به آن‌ها محول شد، ایستادند و تا لحظه‌ی آخر کار کردند و به پیش‌رفت علم و تکنولوژی این کشور کمک کردند. به هر حال، رسیدن به تکنولوژی هسته‌ای با این همه عظمت، کار و فعالیت همه‌جانبه‌ی متخصصان ایرانی و استفاده از تجربه‌ی کشورهای دیگر را می‌طلبد.

چرا انرژی هسته‌ای می‌خواهیم؟

سوخت‌های فسیلی مانند زغال‌سنگ، انواع آلاینده‌ها مانند ترکیبات کربن و گوگرد را وارد محیط‌زیست می‌کنند که برای سلامت انسان مضر هستند. از سوی دیگر، با توجه به افزایش مصرف برق و پایان‌پذیر بودن منابع سوخت فسیلی به نظر می‌رسد استفاده از انرژی هسته‌ای، بهترین گزینه‌ی موجود باشد.

مزایای انرژی هسته‌ای نسبت به سایر انرژی‌ها:

- سوخت آن تا قرن‌ها در دسترس خواهد بود؛

- سابقه‌ی بی‌خطر بودن آن، برتر از سایر منابع عمده‌ی انرژی است؛

- مصرف آن هیچ آلودگی واقعی ایجاد نمی‌کند؛

- منابع باارزش سوخت‌های فسیلی را برای نسل‌های دیگر حفظ می‌کند؛

- پسماندهای آن را می‌توان برای مدت زیادی بدون خطر کنترل کرد و حتی دودی که از یک نیروگاه هسته‌ای خارج می‌شود آلودگی نیست، بلکه بخار است.

تحریم‌های هسته‌ای

تحریم‌های غرب علیه ایران، حدود یک سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی کلید خورد. این تحریم‌ها با گشایش پرونده‌ی اختلافات هسته‌ای ایران با کشورهای غربی در سال 1381 وارد مرحله‌ای تازه شد؛ تحریم‌هایی که تا آن زمان به صورت یک‌جانبه از جانب واشنگتن و برخی پایتخت‌های اروپایی اعمال می‌شد، پس از انتقال پرونده‌ی هسته‌ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل، ابعاد گسترده‌تری به خود گرفت. پس از تصویب قطع‌نامه‌های شورای امنیت، موجی از تحریم‌ها به سمت ایران سرازیر شد. بیش‌ترِ این تحریم‌ها را آمریکا وضع کرد؛ اما دیگر کشورها نیز به این بازی کشیده شدند و در جبهه‌ی مقابل ایران قرار گرفتند. در اولین تحریم‌ها، شماری از بانک‌های ایرانی در فهرست تحریم‌ها قرار گرفتند و بانک جهانی اعلام کرد از دادن خدمات به این بانک‌ها خودداری خواهد کرد. سپس آمریکا شرکت‌های صادرکننده‌ی بنزین به ایران را تحریم کرد. تحریم بعدی علیه شرکت‌های کشتیرانی ایرانی صورت گرفت و پس از آن، شرکت‌های هواپیمایی ایران هدف تحریم‌های آمریکا قرار گرفتند. تحریم‌های بعدی هم از جمله تحریم شرکت‌های بیمه، معاملات تجاری، دارو و... علیه ایران اعمال شد.

مذاکرات هسته‌ای

حجم زیاد تحریم‌هایی که غرب از سال 1384 تا اوایل سال 1392 در ارتباط با موضوع هسته‌ای بر ایران تحمیل کرد، پی‌آمدهای ویران‌گری داشت و جمهوری اسلامی را به این فکر انداخت که حل مسئله هسته‌ای را در اولویت سیاست خارجی خود قرار دهد و دیپلمات‌های ایرانی گفت‌و‌گوهایی جدی، فشرده و هدف‌مند را در پیش گرفتند.

پس از توافق وین، گامی بسیار بلندتر از گام‌های قبلی برداشته شد. در این مرحله، شورای امنیت سازمان ملل بر تمامی قطع‌نامه‌های پیشین این سازمان مُهر باطل زد. بر این اساس، شورای امنیت اطمینان داد قطع‌نامه‌هایی را که بر ایران تحمیل شده بود، یک‌جا لغو می‌کند.

پس از آن‌که جمهوری اسلامی ایران به همه‌ی تعهدهای خود در متن «برجام» جامه‌ی عمل پوشاند، نوبت به طرف غربی رسید تا با عمل به وعده‌های خود و اجرای برجام، تحریم‌ها را لغو کند که البته متأسفانه تا به امروز این وعده تحقق نیافته است!

فهرست مطالب