تعداد نشریات | 54 |
تعداد شمارهها | 2,388 |
تعداد مقالات | 34,317 |
تعداد مشاهده مقاله | 13,016,418 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,718,365 |
ذهنیتِ دوگانه اندیش | ||
نقد و نظر | ||
مقاله 11، دوره 2، شماره 8-7، تیر 1375، صفحه 250-278 اصل مقاله (203.45 K) | ||
نوع مقاله: تخصصی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22081/jpt.1996.22845 | ||
نویسنده | ||
برهان غلیون ترجمه محمدمهدی خلجی | ||
تاریخ دریافت: 10 اردیبهشت 1396، تاریخ پذیرش: 10 اردیبهشت 1396 | ||
چکیده | ||
اندیشه عربى پذیرفته است که همواره در دوگانگى زندگى کند و جز از دریچه این دوگانگى فراگیر در آگاهى و خرد و کنش، خود را نبیند و درنیابد: دوگانگى نو و کهن، سنت و مدرنیسم، بنیادگرایى و روزآمدى، دینى و سکولار.... همه کوششهاى نظرىاى که به این بحران مىپردازند، یا بر یک سوى این تقابل تاکید مىکنند و سوى دیگر را به تغافل مىپوشانند و یا از ضرورت سازگارى میان دو سوى آن دم مىزنند. شمار اندکى از این پژوهشها به ژرفاى این تقابلهاى دوگانه نفوذ مىکنند و اسباب پنهانى را که در وراى آنها نهفتهاند مىکاوند و منابع حیات و دوام آنها را جستجو مىکنند. بدین ترتیب، اندیشه نظرى عربى در دهههاى گذشته همواره این دوگانگى را به منزله واقعیتى ثابت و غیرطبیعى مفروض گرفته و خود در کار آفرینش و بازآفرینى مستمر آن، کوشیده است. سبب این امر آن است که اگر نه همیشه، دست کم در پارهاى اوقات، روش پژوهش اندیشه و فرهنگ در جهان عرب، روشى رقابتى (ایدئولوژیک) است و بر پایه اثبات دیدگاههاى معینى چون سنتگرایى و نوگرایى و دفاع از آنها در برابر دشمن پندارین مىایستد و بندرت مىتواند از این اثباتها و ارزش داوریهاى برآمده از آن فراتر گذرد و به کشف قوانین این دوگانگى دستیابد، و یا آنها را بر مرکب تردید و پرسش بنشاند. جز با روش تحلیل تاریخى و رهیافت علمى که به مناقشه در راستى و ناراستى بر نهادههاى مدرنیسم و بنیادگرایى نمىپردازد نمىتوان از این رقابتبرگذشت. این روش و رهیافتسرچشمه این دوگانگى را، هم در آگاهى و هم در واقعیت مىکاود و نیز کارکرد آن را در زندگى اجتماعى و سیاسى بررسى مىکند. | ||
عنوان مقاله [English] | ||
ذهنیتِ دوگانه اندیش | ||
نویسندگان [English] | ||
Borhan GHalyoun | ||
چکیده [English] | ||
اندیشه عربى پذیرفته است که همواره در دوگانگى زندگى کند و جز از دریچه این دوگانگى فراگیر در آگاهى و خرد و کنش، خود را نبیند و درنیابد: دوگانگى نو و کهن، سنت و مدرنیسم، بنیادگرایى و روزآمدى، دینى و سکولار.... همه کوششهاى نظرىاى که به این بحران مىپردازند، یا بر یک سوى این تقابل تاکید مىکنند و سوى دیگر را به تغافل مىپوشانند و یا از ضرورت سازگارى میان دو سوى آن دم مىزنند. شمار اندکى از این پژوهشها به ژرفاى این تقابلهاى دوگانه نفوذ مىکنند و اسباب پنهانى را که در وراى آنها نهفتهاند مىکاوند و منابع حیات و دوام آنها را جستجو مىکنند. بدین ترتیب، اندیشه نظرى عربى در دهههاى گذشته همواره این دوگانگى را به منزله واقعیتى ثابت و غیرطبیعى مفروض گرفته و خود در کار آفرینش و بازآفرینى مستمر آن، کوشیده است. سبب این امر آن است که اگر نه همیشه، دست کم در پارهاى اوقات، روش پژوهش اندیشه و فرهنگ در جهان عرب، روشى رقابتى (ایدئولوژیک) است و بر پایه اثبات دیدگاههاى معینى چون سنتگرایى و نوگرایى و دفاع از آنها در برابر دشمن پندارین مىایستد و بندرت مىتواند از این اثباتها و ارزش داوریهاى برآمده از آن فراتر گذرد و به کشف قوانین این دوگانگى دستیابد، و یا آنها را بر مرکب تردید و پرسش بنشاند. جز با روش تحلیل تاریخى و رهیافت علمى که به مناقشه در راستى و ناراستى بر نهادههاى مدرنیسم و بنیادگرایى نمىپردازد نمىتوان از این رقابتبرگذشت. این روش و رهیافتسرچشمه این دوگانگى را، هم در آگاهى و هم در واقعیت مىکاود و نیز کارکرد آن را در زندگى اجتماعى و سیاسى بررسى مىکند. | ||
مراجع | ||
1. اغتیال العقل...، محنة الثقافة العربیة بین السلفیة والتبعیه، بیروت، 1985. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 716 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 266 |