معقولیت اعتقادات دینی (تقریری جدید از نظریه فطرت)

پی‏نوشت‏ها:

1. این نظریه از آرای استاد دکتر عبدالکریم سروش است که در سلسله مباحث دلایل اقبال به انبیاء بتفصیل مورد بحث قرار گرفته است.
2. ontological.
3. epistemological.
4. مبنای فلسفی‏معرفت‏شناختی این مدعا عمدتا برگرفته از آرای «معرفت‏شناسان وابسته به کلیسای اصلاح شده‏» (ReformedE pistemologists) بویژه «الوین پلنتینجا» است. برای آشنایی تفصیلی با آرای پلنتینجا در این خصوص به مآخذ زیر مراجعه شود:..... ..
1)
2)
3)
4)
فلسفه دین، جان هیک، ترجمه بهرام‏راد، ویراسته بهاءالدین خرمشاهی، چاپ اول: تهران، انتشارات الهدی، 1372، فصل ششم.
تبیین تجربه‏های دینی، محمدگری لگنهاوزن، ترجمه محمدرضا اثنی‏عشری، کیان، سال دوم، شماره‏9، مهر و آبان‏71، ص‏3034.
5. evidentialism.
6. strong/ chassical foundationalism.
7. properly basic beliefs.
8. evident to the senses.
9. incorrigible.
10. a periori.
11. normative.
12. groundless.
13. justified.
14. inferential evidence.
15. evidence.
16. none-inferential evidence.
17. ground.
18. «کدو تنبل بزرگ‏» (The Great Pampkin) اشاره به داستانی است که در آن قهرمان کودک داستان «معتقد است هرسال در کشتزار کدوتنبل، در آخرین شب مهرماه، یک کدوتنبل بزرگ ظاهر می‏شود. در جایی از داستان، قهرمان کودک در شب موعود به کشتزار می‏رود و در انتظار آمدن کدوتنبل بزرگ به تاریکی چشم می‏دوزد». منتقدان آرای پلنتینجا مدعی‏اند که بنابر مبنای وی اگر به دلیل شرایط محیطی و ذهنی خاص کسی احساس کند که کدوتنبل بزرگ را به چشم می‏بیند و در نتیجه باور کند که کدوتنبل بزرگ به کشتزار آمده است، در آن صورت این اعتقاد واقعا پایه خواهد بود. این مثال در نقد آرای پلنتینجا به نمونه‏ای مصطلح تبدیل شده است. (ر.ک: تبیین تجربه‏های دینی، ص‏32).
19. آرای پلنتینجا در این عرصه مورد نقدهای گوناگون قرار گرفته است. برای مطالعه نمونه‏هایی از این قبیل نقدها مراجعه شود به:
1)
2)
3) تبیین تجربه‏های دینی، ص‏34-33.