کتابخانه حوزه

کتابخانه حوزه باانگیزه آشنائى خوانندگان مجله با کتابهاى جدید تنظیم مى شود و سعى بر آن است که با نگاهى گذرا نمائى از محتوى کتاب عرضه شود تا خوانندگان از چگونگى کتابها آگاه شوند امااز آن روى که صفحات مجله محدوداست و زیاده گوئى را بر نمى تابد یاد کرد ما نیز تمامى کتابهاى منتشره را شامل نخواهد بود.

درسهاى الهیات شفا ج 1.
استاد شهید مرتضى مطهرى انتشارات حکمت زمستان 1369 در 407 صفحه بها 1600 ریال .

کتاب حاضر نخستین جلداز سلسله درسهاى الهیات شفاى شیخ الرئیس بوعلى سینا مى باشد که توسط متفکر ژرف اندیش استاد شهید مرتضى مطهرى در طى سالهاى 1353 به بعد به طور منظم ابتداء در مدرسه مروى و سپس در منزل آن مرحوم تدریس شده است .این درسها براى چند نفر از جمله : دو دانشجوى دوره دکتراى فلسفه اسلامى تدریس مى شده است یکى ازافراد ثابت دراین جلسه شهید قندى بوده است . وى مطالب جلسه را به طور دقیق براى استفاده شخصى خویش یاداشت کرده است که اکنون مطالب مقاله چهارم و پنجم این جلد از تقریرات آن مرحوم استفاده و مابقى از نوار پیاده شدن و پس از ویرایش و حذف بعضى مکررات و برخى اصطلاحات به صورت کنونى تنقیح و تدوین گردیده است .

حضرت استاد دراین اثر گرانبها آخرین تحقیقات جدید را در موضوعات مطرح شده با توجه به نظرات مرحوم ملاصدرا و حاجى سبزوارى و سایر بزرگان فلسفه تبیین نموده اند.

مباحث این کتاب از مقاله چهارم شفا آغاز و به مقاله هضم پایان مى پذیرد.

دراسات فى ولایه الفقیة و فقه الدولة الاسلامیه ج 4
نوشته آیه الله العظمى منتظرى دارالفکر 1411 ه. ق . قطع وزیرى در 559 صفحه بها 250 تومان .

این جلد آخرین جلداز مجموعه ارزشمند و بى نظیر در فقه حکومتى شیعه مى باشد که توسط استاد براى انبوه شاگردان تبیین و تشریح شده است . مباحث این جلد:

1.الانفال .

2. فى اشاره اجمالیة الى حکم سایرالضرائب الى ریما نمس الحاجه الى نشریعها و وضعها زائدا على الرکوات والاخماس والخراج والجزایا المعروفة المشروعه .

در پایان این سلسله مباحث متن عهدنامه مالک اشتر با تحقیقى دقیق در سند و فهرستهاى فنى ضمیمه شده است .

این اثر نفیس براى کاوشگران بحثهاى حکومتى در فقه شیعه و پژوهشگران در زمینه فرهنگ سیاسى ادارى اسلام راهنما و راهگشاى بسیار خوب و باارزشى است .

 

فلسفه علوم اجتماعى
نوشته : آلن راین ترجمه عبدالکریم سروش موسسه فرهنگى صراط چاپ دوم بهار 1370 در 289 صفحه بها 110 تومان .

چاپ اول این اثر توسط موسسه انتشارات علمى و فرهنگى منتشر شده است .اکنون با موافقت ناشراول چاپ دوم آن توسط موسسه فرهنگ صراط باافزودن فهرستى از تصحیح اغلاط درانتهاى کتاب و بدون هیچ گونه تغییر چاپ و نشر یافته است .

کتاب حاضر مجموعه درسهاى آلن راین استاد دانشگاه اکسفورداست که در دانشگاه اسکس در سال 196869 براى دانشجویان گروه علوم سیاسى (حکومت ) تدریس کرده است .

نویسنده با بیان روشن واستخدام مثالهایى زنده از تحقیقات جارى علوم اجتماعى وضع کنونى این علوم و نسبت آنها با علوم طبیعى و فلسفه را تبیین و نقد و داورى مى کند.

منطوراز علوم اجتماعى دراین نوشتار تمام علومى است که به نام علوم انسانى از آن یاد مى شود از قبیل : علم اقتصاد جامعه شناسى مردم شناسى سیاست روان شناسى اجتماعى و...

کتاب حاضر با پیشگفتاراز ترجمه در شرح فصول و مباحث متن شروع مى شود. پس از آن فصول دهگانه کتاب به شرح ذیل مى آید:

فصل 2-1. در باب تبیین علم و فلسفه خدمت علم به فلسفه تعریف فلسفه از دیدگاه راین همان که باید آن را به تعبیر دقیقتر[ فلسفه علم] نامید.

فصل 3. دراین است که هر تبیین استوار علمى یک قیاس منطقى که مقدماتش از میان قضایاى ابطال پذیر برگزیده مى شوند. معیارابطال پذیرى پوپروداروینى بودن رشد معرفت به اعتقاد وى ( همراه بااشاره به آراء فیلسوفانى چون هیول میل همپل و نیگل ) و راى معارض توماس کوهن دراین جا پرداخته مى شود آن گاه مولف با ذکر تفسیرهاى آمارى احتمالى دراستوارى تصویر قیاسى استناجى از تبیین علمى تردید مى افکند و بویژه مشرب اسفراء گرایان را نقد مى کند و بااعتقاد به این که قضایاى کلى عصاره داده ها و خاصه قضایاى شخصیه اندازافق گشاییها و نوآوریهاى تئوریها غافل مى مانند.

فصل 4. دراین فصل خدمات تئوریها به علم مطرح مى شود و خواننده با نزاع دامنه دار رئالیزم اپریشتالیزم رو به رو مى گردد. و ظرایف و زوایاى یکى از مسائل مفصل فلسفه علم را در مى یابد و به قضایاى پل صفت که رابطه میان تئوریها و داده هاى حسى هستند آشنا مى شوند.

فصل 5. دراین فصل آراء کسانى را که مى خواستند
همه از چیز از جمله علم رفتار آدمى را به علم فیزیک و مکانیک برگردانند و به جاى علم روان شناسى مثلا فیزیک رفتار را بنشانند توضیح مى دهد و بحث علمى بودن علم الاجتماع و تفاوت میان دو مشرب که یکى جامعه رااز قماش طبیعت مى داند و دیگرى آن را تافته جدا بافته مى داند تبیین مى کند و درانتها مولف دریچه اى به سوى آراء و پنج ملهم از ویتگنساین مى گشاید.

فصل 7-6. به توضیح آراء و نقد و پنج اختصاص دارد و... توضیح مفهوم فرم هاى اجتماعى واغبارسازى انسان وامکان سرپیچى آدمى از قوانین اجتماعى و ممتنع بودن سرپیچى پدیدارهاى طبیعى از قوانین طبیعت و تفاوت میان این دو گونه معرفت اظهار و تایید مى گردد...

فصل 8. دراین فصل ابهام در واژه[ فونکسیون] و کل و جزء و فرد فرضى و فرد واقعى مورد بحث قرار مى گیرد. و غایت انکار بودن تفسیرهاى فرنکسیونالیستى نشان داده مى شود واشاراتى نقدگونه به آراء و روشهاى مالینوسکى که خود را فائد مکتب فونکسیونالیزم مى داند به میان آمده است .

فصل 10-9. درباره پیش بینى هاى مهم علمى وامکان حصول آنها در علم الاجتماع مى باشد واز آمیختگى علوم اجتماعى به ایدئولوژى سخن مى گوید و سخن از مارکس هگل و برومانهایم به میان آورده است . و سپس به مقایسه و نقد نظرات مى پردازد. در پایان این مطلب را متذکر مى شود که : رفتارهاى ما عواقب و آثار خارجى دارند و لذا تئوریهاى ما نه فقط به فهم رفتار که به عواقب خارجى رفتار هم بر مى گردند و نتیجه مى گیرد که : علم الاجتماع هم از هجوم واقعیات اثر مى پذیرد.

ازاین روى نه فقط درباره اعتبارات فاعلان که درباره نظم حیات جمعى بیرونى و ساختمان عالم هم سخن مى گوید و خبر مى دهد.

کتاب حاضر علاوه بر کار آمد بودن براى دانشجویان این رشته به کار متفکرانى که در وادى فلسفه علوم تجربى ره مى پویند و تحقیق و تدریس دارند بسیار مفید وارزنده است .

 

نظریة المعرفة
محاضرات الاستاذالشیخ جعفر سبحانى به قلم الشیخ حسن محمدعلى العاملى المرکزالعالمى للدراسات الاسلامیه چاپ 1411 ه.ق 400 صفحه بها 200 ریال .

مسائل مربوط به شناخت و به اصطلاع معرفت شناسى از دانشهاى والایى است که فلاسفه غرب به آن توجه عمیقى دارند و قسمت اعظم فلسفه در غرب مربوط به مسائل مربوط به ابزار شناخت ارزش معرفت و دیگر مباحث ازاین سرى مى باشد. هم اکنون این دانش به صورت منتقل در دانشگاههاى جهان تدریس مى شود. کانت فیلسوف بزرگ آلمانى دراین زمینه نبوغ فراوانى از خود نشان داده است . کتابهاى : نقد عقل نظرى و نقد عقل عملى از آثار معروف اوست .

فلاسفه اسلامى با توجه به اهمیت این مبحث در باب خاصى از آن بحث نکرده بلکه مباحث آن در بخشهاى مختلفى از فلسفه و منطق مطرح کرده اندازاین جهت مولف کوشیده است تا دراین کتاب به مسائل مربوط به معرفت شناسى از نظر فلسفه اسلامى بپردازد و مجموع آراء و افکار فلاسفه اسلامى را درباره معرفت با مقایسه با آراء فیلسوفان غرب مطرح سازد.

فروغ ولایت
جعفر سبحانى انتشارات صحیفه 1368 780 صفحه 350 تومان .

دومین شخصیت جهان اسلام پس از پیامبراکرم (ص )امیرمومنان است که درباره او آثار و کتابهاى زیادى در دست است .اگر مجموع این کتابها در یک جا جمع گردد کتابخانه اى را تشکیل مى دهد.

مولف زندگانى حضرت امیر( ع ) را به پنج دوره تقسیم
کرده و به شرح و بسط آن پرداخته است :

1. قبل از بعثت .

2. پس از بعثت و قبل از هجرت .

3. پس از هجرت تا رحلت پیامبر.

4. پس ازرحلت پیامبر تاآغاز خلافت .

5.از آغاز خلافت تا شهادت .

بخش مهم این کتاب را قسمت پنجم تشکیل مى دهد. نکته مهم این بخش بیان علل بازگشت مسلمانان به دامن على ( ع ) مى باشد.

دراین بخش ثابت شده است که راه على همان راه صحیح شرع بلکه مقتضاى عقل و سیاست است

این کتاب براى علاقمندان به سیره انسان ساز على ( ع ) بسیار مفید و آموزنده است .

حاکمیت فرشتگان محافظ مدنیت
گو لیلموفره رو ترجمه عباس آگاهى دفتر مطالعات سیاسى و بین المللى 1370 در 399 صفحه بها 1580 ریال .

کتاب حاضر یکى از متون پایه اى براى شناخت تحولات سیاسى در مغرب زمین است . تااین زمان به جهت جو سیاسى پیشین به فارسى برگردانده نشده است .

محتواى کتاب تجزیه و تحلیل از نظامهاى سیاسى اروپایى واساس مشروعیت آنها راارائه مى دهد و پا به پاى کشورهاى اروپایى در فرهنگ و تاریخ پیش مى رود. نویسنده ازانقلاب کبیر فرانسه به عنوان حکومتى انقلابى یاد مى کند و مالا آن را نامشروع مى خواند مى نویسد:

این انقلاب به جاى این که پاسخگوى تمایلات و نیازهاى ملت به پاخاسته باشد در جهت تحکیم استبداد فرد گام بر مى دارد و مجددا توده هاى مردمى که براى در دست گرفتن سرنوشت خویش انقلاب کرده بودند میان خود یعنى پایه هرم قدرت و در راس آن همان جدایى را مى یابند که در نظامهاى پیشین وجود داشت .

تحلیل نویسنده از نقش کلیسا در شکل گیرى نظام سیاسى اروپایى قبل و بعدانقلاب با تکیه بر شواهد تاریخى اروپاست . نشان مى دهد که چگونه مردم عاصى از نباتى کلیسا با دستگاه سلطنت سرانجام زنجیر گسسستند و کلیساها را ویران کرده آتش زدند و پیکر قدیسین رااز سر در آنها به زیر کشیدند و کشیشان و خادمان کلیسا را به جوخه هاى اعدام سپردند. این یادآورى نیز لازم است که : خواننده در نظر داشته باشد.امروزه در کنار نظامهاى سیاسى غربى یک سلسله نظامهاى سیاسى غربى نیست که گاه در تعارض با آنها بوده واز آن جمله است : نظام مقدس جمهورى اسلامى ایران که نوع جدیدى از تشکل سیاسى به جهان عرضه داشته و بر محور احیاى ارزشهاى معنوى و مذهب استوار گردیده است . بحث مشروعیت نظام سیاسى و مقام ولایت امر و نیزارجاع به آراى عموم براى برگزیدن رئیس جمهور واعضاى مجلس شوراى اسلامى و مجلس خبرگان رهبرى قابل بحث و بررسى است .

با توجه به ویژگیهایى که نظام جمهورى اسلامى ایران دارد این نظام نماینده الگوى منحصر به فردى است که براى نخستین بار به جهان ارائه شده و در حال تکامل تدریجى ره مى پیمایدازاین روى براى فرونغلتیدن انقلاب در منجلابى که انقلابات دیگر وارد آن شده اند ضرورى است که دنیاى سیاسى و تاریخ سیاسى گذشته و حال را شناخته و بحث در زمینه شناخت ایدئولوژیهاى آنان چه از نوع غربى یا شرقى با تکیه بر اصل نه غربى نه شرقى ارزیابى و راه صواب براى جامعه ترسیم و پى گیرى شود. گر چه این کتاب نوشته تازه اى نیست ولى از آن جهت که نویسنده آن را در بحبوحه جنگ جهانى دوم نوشته است و در متن مبارزات سیاسى بوده و رجال سیاسى و رژیمهاى اروپایى راازاواخر قرن نوزدهم در چهاردهه نخست قرن بیستم زیر نظر داشته در خوراهمیت است .
کتاب حاضر حاصل بیش از شصت سال تجربه مبارزاتى و تحلیل سیاسى و خاطرات نویسنده است . براى ما که نه در آن عصر مى زیسته ایم و نه با سنتهاى فرهنگى و تاریخى آنان آشنایى کافى داریم منبع آگاهى بسیار خوبى است که ما را با تحولات سیاسى رژیمهاى غربى آشنا مى کند و مى آموزد که شکل امروز آنان ناشى از حرکتى پیوسته طى قرون واعصار است و زمانى که تکیه گاه سنتى مذهبى تاریخى و فرهنگى رااز واقعیتهاى انسانى باز گیریم به پوسته اى بى محتوا خواهیم رسید.

تاریخ معاصرایران کتاب اول و دوم
موسسه پژوهش و مطالعات فرهنگى چاپ کتاب اول پائیز 1368 و کتاب دوم بهار 1369 بها 1500 ریال .

با پیروزى انقلاب اسلامى ایران جهان واردعصر جدیدى از تحول گردید وارزشهاى منسوخ به انتظاراحیاى مجدد نشست و دراین میان تاریخ تولدى نو یافت .

تاریخ به عنوان یک علم ابزارى مهم براى معرفى گویاترانقلاب و ابعاد مختلف آن است . ضرورت شناخت دقیق کشورایران به عنوان بستر وقوع پدیده عظیم انقلاب اسلامى و سرزمینى با پیشینه فرهنگى غنى و تاریخى کهن و صاحب تمدن .امرى خطیر و حیاتى است . دراین خصوص شناخت تاریخ سیاسى اقتصادى اجتماعى فرهنگى و نظامى دوران قبل ازانقلاب و بررسى وقایع و رخدادهاى آن ایام مى تواند در تبیین فلسفه وجودى و علل حوادث انقلاب جایگاه خاصى داشته باشد.

اهمیت پژوهش حاضر وقتى بیشتر رخ مى نماید که به ضرورت شناخت تاریخ دویست ساله اخیر که حساسترین دوره تاریخ ایران است براى پیشبرد و راهبرى صحیح انقلاب در آینده اى بس پر پیچ و خم پى بریم .

بایداعتراف کرد که به رغم تلاش محققین و مولفین تاریخ در گذشته هنوز تاریخ دویست ساله اخیرایران در هاله اى ازابهام است . حضور و نفوذاجانب و دول استعمارگر در صحنه سیاسى کشور و تقارن آن با حکام بى کفایت و خائن از یک سو و مکتوم ماندن استاد و مدارک این دوران از سوى دیگر برابهام و پیچیدگى تاریخ معاصرافزوده است .

موسسه پژوهش و مطالعات فرهنگى وابسته به بنیاد جانبازان به دنبال حکم دادگاههاى انقلاب اسلامى به استرداداموال عوامل رژیم طاغوت به دهها هزار سند و مدرک که در منازل و کاخهاى آنان محبوس شده بود دست یافت . با جمع آورى در یک مرکز مطالعات وسیعى توسط کارشناسان ازابعاد گوناگون بر روى استاد و مدارک انجام داده که با تلاش بى وقفه آنان گنجینه عظیمى ازاستاد مستند تاریخى که در نوع خود بى نظیراست تهیه گردیده است .

موسسه در کنارانجام مراحل فنى حفظ و نگهدارى و طبقه بندى علمى استاد و مدارک و سایر فعالیتهاى تحقیقاتى اقدام به انتشار سلسله کتابهاى با عنوان تاریخ معاصرایران کرده که اکنون کتاب اول دوم آن در دسترس همگان قرار گرفته است .

 

جهان مسیحیت
اینارمولند ترجمه محمدباقرانصارى مسیح مهاجرى موسسه انتشارات امیرکبیر 1368 در 358 صفحه بها 1600 ریال .

کتاب حاظر که به رهنموداستاد شهید بهشتى توسط دو تن از شاگردان وى ترجمه شده است از آن جهت که در آن کلیه مسائل مربوط به آیین مسیحیت از آغاز تا قرن اخیر به طور همه جانبه بحث و بررسى شده است حایزاهمیت است علاوه براین در عین حال که تاریخ کلیسا را عرضه مى کند اطلاعات گسترده اى نیز در زمینه هاى اعتقادات و آداب و مراسم عبادى همه فرقه هاى مسیحیت دراختیار خوانده مى گذارد.

کتاب حاضر مى توانند کمک خوبى باشد براى محققان و متخصصینى که در زمینه ادیان بررسى و تحقیق مى کنند و همچنین طلاب و روحانیونى که علاقه به آشنائى با مسیحیت از جنبه هاى گوناگونه دارند.

آقاى اینارمولنداز سال 1939 استاد تاریخ روحانیت در دانشگاه اسلو بوده و مدتى هم ریاست دانشکده الهیات را بر عهده داشت است و در زمینه هاى گوناگون تحقیقات در خور ملاحظه اى دارد. بااین توجه نباید این کتاب را یک تالیف به حساب آورد بلکه باید آن را نتیجه تلاش یک مورخ مجرب دانست که علاوه بر عضویتش در[ شوراى ایمان و نظام] و دست داشتن در کار جنبش جهانى کلیسا واطلاعاتى که قهراازاین راه به دست آورده از تجربیات عملى دوست نزدیکش اسقف برگ راو که تمام عمرش را در کلیسا سپرى کرده نیز بهره برده است .

بیش از یک کتاب مرجع مورداستفاده خواهد بود.این اثر تلاشى است بر فهمیدن نه تعصب صرف به انتقاد هم مى پردازداما روح همدردى در آن غلبه دارد.

ایضاح الاشتباه فى اسماءالرواة
الحسن بن یوسف بن المطهر ( العلامه الحلى ) تحقیق شیخ محمد حسون موسسه النشرالاسلامى شوال 1411 ه. در 390 صفحه بها 1750 ریال .

کاوش و بررسى در مورد نامها القاب و کنیه هاى راویان احادیث و ضبط دقیق آن در میان فقها و دانشمندان سابقه دیرینه دارد. علامه حلى در ضبط دقیق اسامى روات که احتمال مشتبه شدن آنان بااسامى مشترک یا مشابه بوده اثرى ارجمند و ماندنى از خود میراث گذاشته است .این اثر مى تواند کلید حل بسیارى از گرهها و معضلات در سلسله استاداحادیث باشد.

کتاب حاضر براساس حروف اول نامهاى روات بدون مراعات ترتیب در حرفهاى بعدى با ضبط دقیق نام راوى و نامهاى پدران روات و... تنظیم شده است این کتاب در سال 1319 ش . در تهان با چاپ سنگى منتشر شده که بسیار مغلوط و مشوش است . محقق محترم بر آن شده که آن را با تصحیح و تحقیق عمیق با مقابله نسخه هاى معتمدى که در کتابخانه مدرسه فیضیه و مرحوم آیه الله مرعشى وجود داشته است عرضه نماید.

وى کتاب را مقدمه اى در توصیف و کارائى کتاب واهمیت آن و شرح زندگاین مولف و موقعیت علمى ایشان استادان و شاگردان و دیدگاههاى عالمان درباره وى زینت بخشیده است . کتاب داراى حواشى و پاورقیهاى سودمندى است که ترجمه خلاصه اى از راوى راارائه مى دهد.

با همه تلاشى که محقق در تصحیح و تحقیق کتاب به عمل آورده اما در برخى موارد داراى لغزشهایى مى باشد. به عنوان نمونه : در ذیل ابومخلد سراج (صفحه 323) آمده است که : کتاب یرویه عنه ابن ابى یعفور در حالى که صحیح این ابى عمیراست .

یا در ضبط عمارى (در پاورقى صفحه 255) آمده است :[لعله نسبه الى عمار واسم الجدالمنتسب الیه] که به نظر مى رسد این جمله او تنقیح المقال گرفته شده اما توجه نشده که در آن جا عمار آمده است واحتمالا عمارى نسبت به عماره باشد نه عمار.

یا در (صفحه 304) در متن آمده است ، مقرن از جدش ، ربیعة بن سمیع از امیر المؤمنین روایت مىکند. در پاورقى که باید بیانگر توضیح متن باشد ، آمده است: مقرن بن عبد الله بن زمعه.

و یا در (صفحه 323) ویژگیهاى دو چاپ مختلف فهرست شیخ را ذکر کرده در حالى که مشخصات آن را در آخر کتاب آورده است که البته در برخى از موارد به دوراز لغزش نیست . به عنوان مثال : در بیان مولف الجامع فى الرجال ذکر شده است : مولف آن سید موسى زنجانى دام ظله است گویا به پشت جلد کتاب توجه نشده که الجامع فى الرجال تالیف شیخ موسى زنجانى است نه سیدموسى زنجانى .

درارتباط با فهارس مناسب بود که فهرست متن طبق ترتیب پدر و جد تنظیم شود و فهرست دیگرى نیز براى ضبط رجالى که در ضمن متن ایضاح آمده ترتیب داده مى شد چرا که هدف اصلى از تالیف کتاب ضبط صحیح رجال و جلوگیرى ازاشتباهات بوده است .

این کتاب براى طلاب و فضلا محترم و کسانى که در رشته حدیث شناسى و دانش رجال تحقیق و تتبع مى کنند بسیار سودمند و مقید فایده است .

انه القران کریم فى کتاب مکنون لایمسه الاالمطهرون تنزیل من ربالعالمین

با ترجمه استاد جلال الدین فارسى
ترجمه استاد جلال الدین فارسى نشرانجام کتاب چاپ و صحافى شرکت افست چاپ اول بهار 1369 در 1216 صفحه قطع رحلى هدیه هزار تومان .

به برکت انقلاب اسلامى و تحول عمیقى که امام خمینى رضوان الله تعالى علیه در این مرز و بوم پارسى زبان ایجاد کرد قرآن به صحنه زندگى آمد غبار جاهلیت را زدود و کاروان زندگى را به سرزمین توحید رهنمون شد.

از آن جا که ماندگارى این دگرگونى مقدس در گرو فهم مردمان او آیات زندگى ساز وانقلاب آفرین قرآن کریم است . قرآن مداران و آنان که از کوثر زلال قرآن بهره گرفته اند براى پاسدارى از سرزمین مقدس توحید و آشنایى مردمان موحداین سرزمین دست به کار ترجمه شده اند و حقا دراین باب تحولى ژرف آفریده اند. قلمهایشان بى گزند باد.

استاد جلال الدین فارسى از جمله این مردان بزرگ است که به کارى سترگ و ماندگار دست یازیده .

استاد انگیزه اش رااز ترجمه چنین مى نگارد:

[به حکم آیه شریفه:]

[و ماارسلنا من رسول الابلسان قومه لیبین لهم] .

( ابراهیم .4)
واز آن جا که رسالت پیامبر خاتم [ کافه للناس] است ترجمه پیامش براى هر قوم و نژادى واجب مى نماید تا هر کس به فراخور فهم و استعداد خویش از آن بهره برد. به همین دلیل از دیرباز به ترجمه قرآن به زبان پارسى همت بسته اند. چنانکه در نیمه سده چهارم هجرى فقیهان وادیبان نامدار سمرقند و بخارا و بلخ و سپیجاب و فرغانه و ... قرآن را با تفسیر محمد بن جریرطبرى به پارسى زیبایى برگرداندند. دراوائل سده پنجم ترجمه اى که آن را به نام ترجمه قرن موزه پاریس شیراز مى شناسیم فراهم آمد .

در نیمه سده پنجم پیر هرات خواجه عبدالله انصارى افتخار ترجمه نوى را به دست آورد که توسط میبدى در 520 هجرى به نام[ کشف الاسرار و غده الابرار] منتشر گشت .

در سده ششم ابوالفتوح رازى ترجمه تازه اى همراه تفسیرش به فارسى ناب ارائه نمود....

ترجمه این استادان بزرگ با همه زیبایى واستحکامش خالى از اشتباه و نقض نیست . چنانکه همگى تا به امروز [ العالمون] را در جمله :[ ... رب العالمین]

به[ جهانیان] .

ترجمه کرده اند حال آن که این کلمه ترجمه[ العالمیون] است . وانگهى تطور زبان در طول قرون ترجمه هاى کهن را براى نسلهاى امروز دشوار و نامناسب ساخته است . به علاوه فن ترجمه مانند دیگر فنون رو به کمال مى رود و نیز هر کس مى تواند و باید که دراین میدان هنرى نشان دهد و خدمتى تازه کند].

 

ویژگیهاى مصحف :
مصحف از طرف اوقاف سوریه به چاپ رسیده و کارشناسان سازمان تبلیغات اسلامى تصحیح و تایید کرده اند.

ضبط آن با قرائت عاصم بن ابى النجود کوفى تابعى مطابقت دارد... که به روایت حفص بن ابى سلیمان بن مغیره اسدى کوفى از عبدالرحمن عبدالله بن حبیب السلمى از على بن ابى طالب علیه السلام و عثمان بن عفان و زیدبن ثابت وابى بن کعب از پیامبراکرم صلى الله علیه و آله و سلم است . دراین کار بر گفته علماى رسم و قرائت تکیه شده است که در کتاب[ لمقنع] تالیف ابوعمر و عثمان بن سعیدالدانى کتاب [لطائف الاشارات] قسطلانى کتاب[ انحاف فضلاءالبشر]از شیخ احمد دمیاطى (معروف به ( البنا) کتاب[ المحکم فى تقطالمصاحف] نوشته ابوعمروالدانى [ شرح الفوائد و تقریب المتباعد] نگاشته ابوالبقاء على بن عثمان بن محمد بن الفاصح در علم رسم کتاب[ سعاده لدارین فى بیان و عدا معجزالثقلین] نوشته محمد بن على بن خلف الحسینى معروف بن الحداد)استاد بزرگ علماى قرائت مصر کتاب[ سمیرالطالبین فى ضبط و رسم الکتاب المبین] تالیف على ابن محمدالضباع مندرج است .

شماره گذارى آیات و سوره ها مطابق روش کوفیان صورت گرفته که از طریق ابوعبدالرحمن عبدالله بن حبیب السلمى از على بن ابى طالب علیه السلام رسیده است .

به حسب آن شماره آیه هاى قرآن 6236است . در شماره سوره ها به گفته سیوطى اعتماد شده است که 114 باشد.

در تقسیم آن به سى جزء و شصت حرب و ربعهاى آن کتاب[ غیث النفع فى القراءات السبع] اثر صفاقسى ملاک عمل قرار گرفته و در تعیین جاى سجده کتابهاى فقه و تفسیر حجت بوده است .

در مشخص نمودن سوره هاى مکى و مدنى به ترتیب برولى اعتماد شده است که شیخ طبرسى رضوان الله علیه در تفسیر سوره انسان به طریق روائى خویش ازاین عباس نقل مى کند و همان را محمد بن عبدالکریم شهرستانى در مقدمه تفسیرش ازامام جعفر صادق علیه السلام مى آورد و حسین بن واقداز عبدالله بن بریده اسلمى صحابى و مقاتل و سعید بن المسیب ازامیرالمومنین على علیه السلا روایت کرده اند و در بیش از نه منبع تاریخ کهن ثبت است .

افتخار خوشنویسى آن با خطاط تواناى سوریه آقاى عثمان حسین است .

 

در باب ترجمه :
استاد جلال الدین فارسى با مطالعه و دقت در کار پیشنینان به این نتیجه مى رسد که: [ ترجمه استادان بزرگ با همه زیبائى واستحکامش خالى ازاشتباه و نقص نیست] و علاوه بر ترجمه هاى کهن را با توجه به تطور زبان پارسى براى نسل امروز دشوار و نامناسب مى داند و فن ترجمه را رو به کمال ازاین روى حرکت عظیم خود را با همتى بلند و دانشى قوى براساس قواعد ذیل مى آغازند.

1. نقل مفهوم و مقصود با رسایى و شیوایى و زیبایى بدانگونه که اگر قرآن مى خواست به زبان قوم ایرانى فرود آید نزدیک به آن مى بود.

2. حفظ ترکیب و جمله بندى خاص زبان فارسى .

3. نکاستن از کلمات آیه و نیفزودن به آن به قدر

امکان مگر آن که زبان فارسى خوداقتضا کند که کلمه اى یا بیش براى رساندن معنى افزوده شود.

4. متمایز کردن کلماتى که جهت تفهیم معنى براى عامه مردم ضرورت مى یابد.

5. نقطه گذارى و عبارت پردازى بدانگونه که هر سوره به گونه گفتار یا مقاله اى در آید چنانکه در قرآن کریم هست .

6. به کار بردن یک واژه در همه مواردى که آن واژه به کار رفته است مگر آن که در جایى به مفهومى آمده باشد و در دیگرى جاى به مفهومى جز آن ولى وابسته به آن .

7. به کار بردن بیش از یک معادل در صورتى که هیچ یک از واژه هاى معادل بر دیگران مزیتى نداشته باشد.

8. آوردن واژه بااصطلاح قرآنى در جاهایى که معادل فارسیى براى آن یافت نمى شود.

9. پرهیزاز تحمیل یک نظریه تفسیرى در آن موارداختلافى که رجحان نظرى بر دیگر نظرها قطعیت نیافته است مگر جایى که ترجمه جز با پذیرش یک نظر ممکن نباشد.

مترجم محترم از آغاز تاانجام براساس این قواعد و قواعد دیگر که در ترجمه مراعاتش ضرورت دارد حرکت کرده اند و ترجمه اى صحیح زیبا و استوار به جامعه مسلمانان پارسى زبان ارائه نموده اند.

از خداوند بزرگ پاداش نیکو و توفیق روزافزون را براى حضرت ایشان خواهانیم وامیدواریم این ترجمه مورداقبال شیفتگان قرآن قرار بگیرد. آمین .

تعداد مشاهده مقاله: 256