تعداد نشریات | 54 |
تعداد شمارهها | 2,388 |
تعداد مقالات | 34,317 |
تعداد مشاهده مقاله | 13,016,069 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,718,018 |
تحلیلى بر مسئله مشارکت مردم | ||
حوزه | ||
مقاله 8، دوره 4، شماره 20، خرداد 1366، صفحه 131-146 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
تاریخ دریافت: 16 اسفند 1394، تاریخ پذیرش: 16 اسفند 1394 | ||
اصل مقاله | ||
توضیح مقاله زیر که از سوى یکى از سازمانهاى اجرائى کشور (سازمان برنامه و بودجه اصفهان ) تنظیم وارائه گردیده است کوششى دراین راه محسوب مى گردد و مسلما بواسطه اختصار وایجاز نوشتار جز مرورى کوتاه میسر نبوده است اما دریافت تلقى یک سازمان اجرائى و برنامه ریزازاین معضله کشور مفید و خواندنى مى نماید. باانگیزه فوق این نشریه به درج مقاله مذکور اقدام مى کند. بازگشائى این ستون (مقاله رسیده ) گامى است براى ارائه وانتقال نظریات خوانندگان و موسسات اجرائى - فرهنگى کشور در زمینه هائى که این مجله به ابلاغ آن پیامها خود را موظف مى داند. [حوزه] حضرت امام : دولت باید 40 میلیون مردم را در کارها مشارکت دهد. - آیا مشارکت مردم را مى خواهیم از دیدگاه امام تعریف کنیم ؟ - آیا مشارکت مردم را مى خواهیم از دیدگاه دولت مردان موجود تعریف کنیم ؟ - آیا دیدگاه و برداشت مشارکت مردم از نقطه نظر دولت مردان موجود با دیدگاه امام تفاوت دارد؟ اگر تفاوت دارداین تفاوت در کجاست و چه میزان است ؟ اگر تفاوت ندارد بلکه زیر مجموعه از دیدگاه امام است آیا نبایدابتدا کل مجموعه را تعریف نمود؟ اگر جهت گیریها باید همیشه زیر مجموعه از دیدگاههاى ولى فقیه باشد چه کسانى و چه نهادى باید دیدگاه رهبرى را بطور کامل تشریح نماید تا پس ازاطلاع ازاین جمعبندى دولت مردان در چهار چوب وظائفشان رسالت خود را پیدا کنند و در کنار آن مجلس و قوه قضائیه نیز؟ این بحث تلاشى است جهت تصویر ذهنى از تفکرى که باید حاکم بر نحوه حضور مردم و مشارکتشان در نظام جمهورى اسلامى باشد و طبیعى است که از بضاعت علمى ناچیزى برخاسته و بسیار ناقص و محدوداست لیکن به منظور طرح ابعادى از قضیه و روشن شدن حدود موضوع مى تواند مفید باشد. مقدمه : رابطه مشارکت مردمى وارزشهاى الهى
ابعاد مشارکت و نقش مدیریت - آیا خلاصه کردن مشارکت مردم در ساختن تعدادى بیمارستان مدرسه و ... رسالت دولت را پایان مى بخشد. - آیااین مشارکت فقط جنبه مادى دارد و مردم فقط با پولشان مى توانند در تحقق قانون اساسى مشارکت داشته باشند.اگر جواب این سوالات منفى است پس ابعاد حضور مردم از دیدگاه مشارکتى که دولت مطرح مى کند چیست ؟ براى رسیدن به پاسخ چند موضوع را بصورت قرارداد مى پذیریم . قرارداداول : تعریف مدیر: در جامعه اسلامى مدیر به آحاد مردم که مسوولیت رهبرى استعدادها و توانمندى خود را دارند تا ولى فقیه که مسوولیت یک امت را دارد اطلاق مى گردد. قرار دوم : مدیر در نظام اسلامى وظیفه دارد که تلاشها واستعدادهاى تحت مدیریت خود را بسوى ارزشهاى الهى که در قوانین واهداف مطرح شده در قانون اساسى تجلى یافته هدایت کند و پس ازاصلاح جهت آن میزان آن راافزایش دهد. قرارداد سوم : جهت و میزان تلاشها واستعدادهاى افراد واجتماعات و ارگانها را بصورت بردار نشان مى دهیم .
میزان تلاش یا فعالیت انحراف از جهت مطلوب حال با توجه به سه قرارداد فوق شکل زیر دقت کنید: اهداف --- مدیریت استقلال سیاسى --- سازماندهى تامین اجتماعى --- اجرا عدالت اجتماعى --- نظارت و خودکفائى --- ارزشیابى
تلاشها و فعالیتها
خلاصه : 1-اصلاح جهت تلاشها به سمت اهداف قانون اساسى 2-افزایش تلاشها و رشداستعدادها در راستاى قانون اساسى چند مثال براى روشن شدن موضوع و توضیح بیشتر نگاهى به فعالیتها و تلاشها واستعدادهاى موجود در جامعه بااین نگرش که هر یک تا چه حد در راستاى اهداف قانون اساسى است انسان را متوجه حجم وسیع و عظیمى و تلاشهاى انحرافى و بى ثمر و تخریبى مى نماید که بسیارى از آنها در جامعه کنونى ما پذیرفته شده و قابل قبول است ولى با دیدى جامع نگر قابل تامل و تعمق است . مثال 1 تلاشهاى انسانهاى بسیارى به همراه ماشین آلات واعتبارات و امکانات یک جامعه از مسیرى سخت و طولانى شامل عمق معادن ذغال سنگ تا معادن سنگ آهن و آهک تا کار سخت کارخانجات درهم مى آمیزد تا فلان مقدار آهن تولید شود که در ظاهر قضیه تلاش عمده اى است که در هم فشرده شده و تبدیل و تیرآهن گردیده تا جهت خودکفائى و سازندگى و عمران مملکت بکار رود ولى با دنبال کردن سرنوشت این آهن ها بسیارى از آنها در داخل شهرها تبدیل به مغازه ها و پاساژها خواهد شد تا در آن بوتیک ها و بنگاههاى معاملاتى لوستر فروشیها و سالن هاى آرایش تاسیس شود و بعضا در باطن بعضى از شغلها نوارهاى ویدئو مواد مخدر جابجا شود. مثال 2 گروهى مهندس و تکنسین براى شهرها نقشه طرح جامع تهیه مى کنند. به شهرداریهاابلاغ مى شود. به هر دلیل بدون توجه به ضوابط بصورت خلاف ساختمان مى سازند. شهردارى تخریب مى کند یا به قوه قضائیه شکایت مى کند آنجا پرونده تشکیل مى گردد نیروها حقوق مى گیرند جلسه بدنبال جلسه سرانجام راى صادر مى شود. تخریب یا جریمه و باز مساله در جاى اول شهر بى نظم اما دراین راستا میلیون ها ریال امکانات مملکت هدر رفته جهت عکس دارد.
صرف امکانات قوه قضائیه ناراضى شدن مردم مثال 3 آمار نیروى انسانى در رابطه با تخصص و نوع اشتغال درسال 55 نشان مى دهد که 80%از مهندسین کشاورزى در رشته کشاورزى کار نمى کنند و همچنین است 50%از مهندسین معدن در غیر معدن مشغول کارند و حتى 20%از پزشکان در خارج از شغل پزشکى اشتغال دارند.این اعداد نشان مى دهد که چه امکانات وسیعى از مملکت براى آموزش مصرف شده ولى نه تنها بازده نداشته بلکه آن مهندس معدنى که به کار سخت و ساز ساختمان مشغول است به لحاظ عدم تخصص چه میزان عظیمى از مصالح و امکانات جامعه را تخریب مى کند . معیار تشخیص انحراف تلاش کدام معیار و مرزبندى و محکمى تعیین کننده جهت تلاشها به سوى اهداف قانون اساسى است ؟ به عبارت دیگر: آن خط و مرزى که مبنا قرار مى گیرد تا زاویه انحراف یک تلاش را مشخص نماید از چه طریقى در سطح جامعه تعیین مى شود. - قانون تدوین شده در راستاى اهداف قانون اساسى . آیین نامه اى اجرائى بر مبناى قوانین فوق . - برنامه ریزى که تعیین کننده میزان مطلوبیت و مفید بودن هر فعالیت و مکان و موقعیت آن است مشروط بر آن که اهداف آن برنامه ریزى رسیدن به اهداف قانون اساسى باشد. اصلاح فرهنگ عمومى مردم به سمت آن نوع از نحوه اندیشیدنها و تفکر کردنها و زندگى نمودن ها و تصمیم گرفتنها که جامعه را به سمت اهداف قانون اساسى هدایت نماید. لازم است درادامه بحث به اختصار در رابطه با هر یک از عناوین فوق توضحیاتى داده شود. 1- نقش قانون اساسى در هدایت فعالیتها دراینجا به دو مطلب مهم اشاره شد: 1.اگر قانون خوب طراحى شده باشد که این جمله مسولیت حساس مجلس شوراى اسلامى را در رابطه با قوانینى به ارث رسیده از زمان گذشته و کیفیت نامطلوب بعضى از قوانین طرراحى شده در زمان کنونى را مطرح مى کند که خود جاى بحث بسیار دارد و فقط به عنوان هشدار مطرح گردید. 2. تمامى افراد جامعه خود را موظف بدانند مرزهاى قانون را مراعات نمایند سؤال - آیا در جامعه کنونى این بیمارى تا چه حد فراگیراست و مرزبانان قانون حفاظت کنندگان و مجریان قانون چه میزان قاطعیت دارند و آیا به اندازه کافى به حساسیت موقعیت خوداز دیدگاه نقشى که در هدایت تلاشها دارند آگاهند. تذکر 1 آنچه باید مورد توجه قرار گیرد حرکت قانونمند یک جامعه فقط ارتباط با مجریان قانون و قاطعیت آنها ندارد که این قسمتى از مساله است کامل کننده این حرکت وجود یک وجدان قوى و یک فرهنگ مطلوب در قانون پذیرى در توده هاى مردم است و لذا روى رشداین فرهنگ و بیدارى وجدان ها دراین رابطه باید کارى مستمر واساسى صورت بگیرد چرا که اگر در کنار قاطعیت مجریان قانون کار فرهنگى براى رشد قانون پذیرى در جامعه صورت بگیرد در جامعه ایجاد فشار درونى خواهد شد و باعث ناراحت کردن تعداد زیادى از مردم و رشد سریع تعداد پرونده ها در دادگاهها و پر شدن زندانها و بالمال مصرف امکانات وسیعى از مملکت براى مبارزه با قانون شکنى ها خواهد گردید. تذکر 2 باید به این نکته مهم توجه شود که در جامعه اسلامى که حکومت نقش هدایت و سالم سازى زندگى افراد را هم از بعد معنوى و هم از بعد مادى بعهده گرفته و ناچارااهداف متعدد و پیچیده اى را براى خودانتخاب کرده است و لذا بیش از هر نوع حکومت دیگرى در دنیا ناچاراست قانون داشته باشد واگر بسرعت بر روى فرهنگ قانون گرائى در مردم کار نشود و مردم عادت به مراعات قانون نکنند واز آن طرف مجلش شوراى اسلامى بصورت مرتب قانون وضع کند خداى ناکرده پدیده هاى نامطلوبى را در آینده در جامعه خواهیم داشت که اهم آن را مى توان فهرست وار نام برد: 1. خستگى وایجاد فشار روانى در توده هاى مردم 2. بى ارزش شدن قانون واز دست رفتن قبح قانون شکنى 3. تسلیم شدن نهاد حافظ قانون در مقابل قانون شکنان به لحاظ پر شدن زندانها کمبود قاضى و دیگرامکانات 2- نقش آیین نامه هاى اجرائى در هدایت تلاشها 3- نقش برنامه ریزى در هدایت تلاشهاى جامعه
اصلاح فرهنگ عمومى مردم براى مثال : - آیا آنقدر که از دیدگاه یک اقتصاددان مساله ضررهاى احتکار مطرح است براى اکثریت تجار و بازاریان مطرح است . - آیا آنقدر که از دیدگاه مدیران جامعه بنگاه معاملات ماشین قباحت دارد براى توده هاى مردم ضدارزش است . - آیا آنقدر که بوتیک دارى در ذهنیت ما محکوم است در ذهنیت توده هاى مردم نیز محکوم است . - آیا آنقدر که یک اقتصاددان از نقش مالیات در تحقق چندین هدف از اهداف قانون اساسى مى داند توده هاى مردم آنرا نیز مى دانند و پذیرفته اند. - آیا آنقدر که براى یک قاضى متدین قانون شکنى زشت و نامطلوب است براى مردم مسلمان ما نیز زشت و قبیح است . - آیا آن اهمیتى که کارشناسان یک شهردارى براى حفظ طرحهاى جامع خود قائلند شهروندان نیز قائلند. اگر جوابها تماما منفى است چرا نباید حرکتى فرهنگى از سوى نهادهاى مسوول و دستگاههاى ارتباط جمعى شروع شود و در کنار آن مسوولین نیز کارى جهت ددار را براى روشن کردن مردم در زمینه آن مسائلى که باعث گردد تلاشهاى مردم جهت خود رااصلاح کند و جهت هاى سالم را رشد دهند شروع کنند. نتیجه گیرى اول - آن دسته از فعالیتهائى که مرزبندیهاى مبنائى را در جامعه رشد دهد و در ذهنها زنده کند و موجب شود آحاد جامعه با جلب توجهشان بسوى این مرزها متوجه انحراف نوع فعالیتهاى خود بشوند که عمدتا این فعالیت ها متوجه مجلس قوه قضائیه قوه مجریه و دستگاههاى ارتباط جمعى و روحانیت معظم مى باشد والبته مردم نیز مى توانند در آن نقش بسزائى داشته باشند. دوم - آن دسته از فعالیتهاى که باعث اصلاح بردار تلاشهاى مردم و یا رشد حرکت فعالیتهاى صحیح آنها خواهد بود و هچنین افزایش و گسترش عمومى اقدامات سازندگى در رابطه با همه اهداف قانون اساسى . براى روشن شدن موضوع مثالهائى در هر دو زمینه آورده مى شود. مثالهائى در رابطه با فعالیت دسته اول- تلاش یک قاضى در آموزش جوانان محل در ساعتى از روز جمعه پیرامون اهمیت قانون یک مشارکت در سازندگى است . - یک ساعت اضافه کار کردن یک معلم براى تبیین نقش مراعات قانون در رشد جامعه براى دانش آموزان یک مشارکت است . - آموزش علم برنامه ریزى به مردم براى صرفه جوئى در مصرف امکانات براى بهره برى بیشتر یک مشارکت در سازندگى است . - کار کردن براى انتخاب یک نماینده مناسب براى مجلس شوراى اسلامى و شوراى شهر و غیره یک مشارکت است . - کمک به پلیس براى اجراى قانون یک مشارکت است . - ساختن یک فیلم یک داستان یک تاثر که در آن نقش قانون را در ذهنها جاى دهد یک مشارکت است . - تشریح فسلفه اقدامات مختلف حکومت از سوى تحصیل کرده ها و دانشگاهیان براى توده هاى مردم براى بهتر شدن پذیرش آنها یک مشارکت است . مثالهائى در رابطه با فعالیت دسته اول
قانون اساسى انواع فعالیتهاى موجود در جامعه را در بستر بحث مشارکت مردم مطرح بدانیم و سعى کنیم براى به حرکت در آوردن آن سازماندهى و تبلغات مناسب را پیش بینى کنیم یک ضرورت است . به هر حال براى روشن شدن مطلب چند مثال ذکر مى گردد: انتقال تجربیات و علم جوشکارى از طرف یک جوشکار به جوانان روستا یک مشارکت در سازندگى است . - حل و فصل یک دعوا بین دو همسایه و جلوگیرى از طرح شکایت به دادگسترى علاوه بر جنبه معنوى مانع از هدر رفتن امکانات دادگسترى وخود یک مشارکت است . - خالى نگذاشتن خانه واجاره دادن آن علاوه بر کسب در آمد یک مشارکت در سازندگى است . - آموزش یک نکته بهداشتى موقع مراجعه بیمار به پزشک از سوى پزشک معالج یک مشارکت است . - تشویق کاسب محل در پرداخت مالیات بحق دولتى شرکت در سازندگى کشوراست . - ساختن یک مجموعه فرهنگى ورزشى براى جوانان محل یک مشارکت در سازندگى است . - برخورداراسلامى یک کارمند علاوه برانجام وظیفه ادارى در محیط کار با مراجعه کنندگان یک مشارکت در سازندگى است . باتوجه به این مثالهااین نکته روشن مى گردد که فقط بااین نوع نگرش فراگیر به مسئله مشارکت است که مى توان این جمله حضرت امام را محقق ساخت که (دولت موظف است 40 میلیون مردم را در کارها مشارکت دهد.)
امام خمینى صحیفه نور 15.45 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 264 |