کلمه نخست
گزیده استفتاها از محضر امام خمینى (5)
صیغه محرمشدن
س: اینجانب مىخواهم با دخترخالهام ازدواج کنم، ولى مسئلهاى مانع ازدواج من و او شده، و آن اینکه هنگامى که او دختربچهاى بیش نبوده به وسیله پدربزرگم - که هماکنون فوت کرده - صیغه پدرم شده و بلافاصله همان موقع صیغه را پس مىخوانند (این عمل گویا به خاطر این بوده که خالهام که مادر او مىشود و با پدرم در یک منزل زندگى مىکردهاند به پدرم محرم شود). حال مىگویند این صیغه جارىشده مانع ازدواج من و او است. تکلیف ما چیست؟
ج: در فرض مذکور محرمیت حاصل است، و نمىتوانید با هم ازدواج کنید.
س: از مسئله صیغه محرمیت که فعلاً رواج دارد بعضى از زنها استفاده نموده و با داشتن شوهر، براى محرم شدن، دختر کوچک خود را به مرد جوانى صیغه مىکنند و خودشان را (که زنان جوانى هستند) با یک مرد جوان دیگر محرم مىکنند، و کاملاً با روى باز، روبهروى آن آقا مىنشینند. آیا این عمل شرعى است یا نه؟
ج: اگر متصدى عقد، پدر یا جد پدرى صغیره باشد و با شرایط، عقد شود محرمیّت مىآورد.
س: با صیغه موقت (چند ساعته یا چند روزه) با دخترى دو ساله، آیا محرمیتى با مادر آن دختر، حاصل مىشود که نتوان با آن مادر ازدواج کرد؟
ج: اگر با شرایط، عقد شده، با مادر معقوده محرمیت حاصل مىشود، هر چند مدت کم باشد.
س: پسرى مسئول کتابخانه برادران و دخترى مسئول کتابخانه دختران است و کارشان با هم است، مىخواهند مانند خواهران و برادرانِ تنى، رابطه برقرار کنند و محرم شوند و در مورد کارها صحبت و مشورت نمایند و گناهى هم نداشته باشد، چون اینان داراى برادر و خواهر تنى که آشنا با کار باشد نیستند لذا احتیاج به رابطه دارند. پدر و مادرشان هم راضى به چنین کارى هستند، آیا مىتوانند این رابطه را برقرار کنند و خواهر و برادر شوند یا نه؟
ج: بدون ازدواج با یکدیگر محرم نمىشوید.
س: خانمى دخترش را در سن 3 سالگى صیغه موقت پدر من کرده تا اینکه خودش به پدرم محرم شود. بدیهى است بعد از صیغه، برادر من نیز به آن دختر محرم مىشود. با توجه به اینکه دختر، سنش کم بوده و قادر به فکر کردن هم نبوده پس ولىّ او پدرش مىباشد و پدر او با چنین چیزى مخالف است و راضى به این صیغه نیست. آیا صیغه باطل است یا نه؟ و برادر من مىتواند با این دختر ازدواج کند؟
ج: در فرض سؤال، اگر پدر دختر به عقد راضى نبوده و بعداً هم اجازه نکرده عقد باطل است.
س: صحبت، شوخى و خندیدن با مردى که با او صیغه محرمیت خواندهاند در صورتى که شوهر زن راضى نباشد چه صورت دارد؟
ج: رضایت شوهر در این جهت اعتبار ندارد، ولى زن باید مراعات وظیفه شرعى خود را بکند.
س: اگر دو خواهر دختران یکدیگر را به عقد غیر دائم شوهران خود (صیغه چند ساعتى) در آورند، آیا پسران آنان در آینده مىتوانند با دختران خاله خویش ازدواج نمایند؟ یا به طور کلى دخترخاله با پسرخاله در این صورت محرم یکدیگر هستند؟
ج: در فرض مسئله هیچ یک از پسرخالهها نمىتوانند با دخترخالهاى که به عقد پدرشان در آمده ازدواج کنند، ولى ازدواج با خواهران او مانع ندارد.
س: راههاى محرم شدن دخترى با پسرى را که به عنوان فرزند قبول مىکنند، بیان فرمایید. اگر مثلاً بین پسرخوانده و مادرخوانده یا بین دخترخوانده و پدرخوانده صیغه محرمیت جارى شود آیا به نزدیکان درجه اول نیز چه سببى و چه نسبى محرم مىشود یا باید بین تک تک آنان صیغه محرمیت خوانده شود؟
ج: صیغه محرمیت، صیغه ازدواج موقت است و مادرخوانده اگر شوهر دارد نمىتواند با آن پسر صیغه مذکور را بخواند، و در هر صورت تا پسر و دختر ذکر شده بالغ و رشید نشدهاند بدون اذن ولىّ شرعىِ آنها، عقد صحیح نیست.
س: مدتى است که تصمیم گرفتهام با دخترخالهام ازدواج کنم؛ ولى پدربزرگ من هنگامى که دخترخالهام بچه بوده او را صیغه کرده تا با مادر بچه (که خالهام باشد) محرم شود، و پس از چند ساعت صیغه را فسخ نموده است. کسانى که شاهد قضیه بودهاند - به جز یک نفر - مىگویند: «ما نمىدانیم کدام دخترخالهات به صیغه پدربزرگت در آمده». با این حال آیا من مىتوانم با دخترخالهام ازدواج کنم؟
ج: اگر معلوم است که با کدام یک از دخترخاله عقد براى محرمیت خوانده شده با همان دخترخاله محرم هستید و نمىتوانید با او ازدواج کنید، و اگر معلوم نیست که عقد با کدام یک بوده با هیچ کدام از آنها نمىتوانید ازدواج کنید، ولى با هیچ کدام محرم نیستید.
س: دخترى پدر و مادرش فوت کردهاند و مىخواهد با خواهر و شوهرخواهرش زندگى کند. براى اینکه به شوهرخواهرش مادامالعمر محرم شود آیا مىتواند به مدت نیم ساعت یا یک ساعت صیغه پدرشوهر خواهرش شود (صیغه فقط براى محرم شدن) یا خیر؟ سنّ دختر در حدود ده سال مىباشد.
ج: مانع ندارد، ولى اگر جدّ پدرى دارد باید با اجازه او باشد، و اگر ندارد خود او باید رشیده باشد، و باید زوجیت را جدّ قصد کنند و لو براى این مقصد.
س: آیا مىتوانم دختر خودم را که حدود دو سال دارد به صیغه موقت کسى که با من نامحرم است در بیاورم تا با من محرم شود؟ اگر مىشود، بچه آن مرد نسبت به دخترم چه حالتى را دارا مىباشد؟
ج: مادر اختیار به عقد در آوردن بچه خود را با دیگرى ندارد.
