اضطراب و افسردگى ناشى از اسباب‏کشى در نوجوانان‏

مترجم: شهرام آبابایى‏
منبع: Teen health.org

«هیتر» از اسباب‏کشى و نقل مکان خانواده راضى نیست. اما والدینش تصمیم خود را گرفته‏اند. چرا که به نظر آنان شهر محل زندگى‏شان محیط مناسبى براى خانواده نیست. بنابراین در یک شهر کوچک‏تر شغل جدیدى یافته‏اند. براى «هیتر» حضور در سال آخر دبیرستان به اندازه کافى مشکل بود، بخصوص زمانى که دوستان نزدیکش به مدارس مختلف رفتند. او دوستان، مدرسه و فعالیت‏هاى روزانه‏اش را دوست دارد. اما موضوعى که وضع را وخیم‏تر کرد این بود که شغل جدید مادرش باعث شد تا خانواده او را در میانه سال تحصیلى محل زندگى‏شان را تغییر دهند. «هیتر» از دست آنان بسیار عصبانى بود. احساس تنهایى و غربت و بیگانگى با محیط، قدرت همراهى با دیگران را از او گرفته بود. او مایل نبود در شهرى که تصور مى‏کرد کسل‏کننده و عقب‏مانده است، زندگى کند.
براى نوجوانانى که در معرض این گونه تغییرات هستند، این احساسات عادى است. براى هیچ کس جمع کردن اسباب و لوازم و ترک جایى که به آن انس گرفته و انطباق با محیط جدید آسان نیست. بخصوص زمانى که در یک نوجوان تغییرات فیزیکى و روانى در حال رخ دادن است، این مسائل بسیار حاد بروز مى‏کنند.

دلایل نقل مکان چیست؟

دلایل زیادى وجود دارند تا یک خانواده مجبور به تغییر محل زندگى‏شان شوند. ممکن است پدر و مادر شما براى سازمانى کار مى‏کنند که به طور متوالى کارمندانش را منتقل مى‏کند. محل زندگى خانواده افراد نظامى نیز مرتباً تغییر مى‏کند. حتى ممکن است والدین شما به علت محدود شدن فعالیت‏هاى کارى و یا تعدیل نیروى انسانى مجبور به یافتن کار جدیدى شوند. عموماً تعدیل نیروى انسانى زمانى انجام مى‏گیرد که یک شرکت یا سازمان به علت عدم کسب سود کافى، شمارى از کارمندان خویش را از کار برکنار مى‏کند. برخى مواقع نیز، والدین پى مى‏برند که در شهر دیگرى شانس یافتن شغل بهتر، مدرسه بهتر و محیط مناسب‏تر براى پرورش فرزندان‏شان وجود دارد. پاره‏اى اوقات نیز دلایل روحى روانى همچون مرگ نزدیکان، طلاق والدین و یا بیمارى یکى از اعضاى خانواده مثل پدربزرگ، مادربزرگ که نیاز به مراقبت دارند، عامل تغییر محل زندگى است.

چرا این تغییرات باعث افسردگى مى‏شوند؟

تغییر محل زندگى یکى از اصلى‏ترین دلایل بروز استرس در زندگى است. ترک دوستان و اماکن آشنا و فعالیت‏هاى عمومى مثل ورزش کار آسانى نیست. بسته‏بندى و جمع‏آورى اسباب و آماده شدن براى اسباب‏کشى و سپس اقامت در خانه‏اى جدید نیز کارى مشکل است. زمانى که نوجوانى به مدرسه‏اى جدید مى‏رود ممکن است با روش تدریس متفاوتى روبه‏رو شود، کلاس‏هاى جدید تفاوت زیادى با قبل داشته باشند و یا معلمین سرفصل‏هاى متفاوتى را که آشنا نیستند تدریس کنند.
این احساس که نیاز دارید تا همه چیز را از ابتدا آغاز کنید، عادى است. مجبور به داشتن و شناختن خیابان‏هاى جدید، چهره‏هاى جدید و روش‏هاى جدید انجام امور زندگى هستید. در محل زندگى جدید ممکن است با کودکان و نوجوانانى برخورد کنید که لباس‏هاى متفاوت مى‏پوشند و یا با لهجه و زبان خاصى صحبت مى‏کنند. احتمالاً الفاظ عامیانه و گویش مردم در مکان جدید بسته به میزان فاصله از مکان زندگى قدیمى متفاوت است. برخى مواقع این تفاوت‏ها به حدى زیاد است که تصور مى‏کنید به جهان دیگرى وارد شده‏اید!
شناخت رسوم و قوانین محل زندگى جدید براى هر کسى احساسات غیر عادى به همراه دارد. در برخى حالات، اجبار در تغییر محل زندگى در نوجوانان باعث بروز افسردگى مى‏شود. به طورى که کشیدن سیگار و یا حتى استعمال مواد مخدر را باعث شده و یا آنان را به افراد مخل نظم (در کلاس) تبدیل مى‏کند.
این رفتارها، به جاى بهبود وضعیت، مشکل را حادتر مى‏کنند. اگر در خود احساس افسردگى و یا اضطراب دارید، با والدین خود مشورت کنید. بسیار مهم است که به خاطر بسپارید تمامى این مشکلات با استقرار در محل جدید مرتفع خواهد شد. مشکلات مربوط به اسباب‏کشى و تغییر محل زندگى همیشه موقت هستند.

اسباب‏کشى را چگونه آسان کنیم؟

به دلیل مشغله فراوان والدین در هنگام بسته‏بندى و آماده شدن براى اسباب‏کشى، آنها زمان‏هاى شلوغ و پر از استرسى را مى‏گذرانند. لذا ممکن است متوجه تأثیرات ناشى از تغییر محل زندگى بر روى شما نشوند. احتمالاً این نکته را نیز خواهید فهمید که به غیر از شما، دیگر اعضاى خانواده نیز از این تغییرات هیجان‏زده و مشوّشند. اگر با آنان صحبت نکنید و احساس خود را بیان نکنید، هیچ گاه شاد نبودن شما را درک نخواهند کرد. با والدین خویش راحت باشید و در خصوص اسباب‏کشى و اثرات آن بر خویش و با ارائه دلایل منطقى صحبت کنید. ممکن است والدین و یا برادر و خواهر شما نیز مانند شما با نگرانى و ترس روبه‏رو شده باشند.
براى برخى نوجوانان، صحبت با والدین در خصوص این نوع مسائل مشکل است. در این حال مى‏توانید از یکى از بستگان قابل اعتماد و یا مشاور مدرسه بخواهید تا با والدین شما صحبت کند.
اگر چه هیچ راهى براى از بین بردن اضطراب ناشى از اسباب‏کشى وجود ندارد، ولى روش‏هایى براى تسهیل آن وجود دارد. پیش از بستن وسایل، آشنا شدن با خانه جدید را آغاز کنید. کتابخانه و اینترنت مى‏تواند اطلاعات خوبى راجع به محیط جدید در اختیار شما بگذارند.
از سرگرمى‏ها و علایق خود فهرستى تهیه کرده و سپس مکان‏ها و شماره تلفن‏هاى آنها را بیابید. اگر براى ثبت‏نام در فعالیت‏هاى مورد علاقه مثل کلاس‏هاى ورزشى، محدودیت زمانى وجود دارد، سعى کنید تا بموقع ثبت‏نام کنید. مى‏توانید شعبه‏هاى مرکزى را که هم‏اکنون در آن فعالیت دارید، بیابید. زمانى که به محل جدید نقل مکان مى‏کنید، مى‏دانید چگونه و با کجا تماس بگیرید. وقتى که بتوانید در یک فعالیت مورد علاقه عمومى شرکت کنید، مکان جدید دلچسب‏تر و یافتن دوستان جدید آسان‏تر خواهد بود. منتظر یافتن فرصت‏هاى جدید جهت شرکت در فعالیت‏هاى جدید باشید. اگر شغلى دارید به دنبال منابع استخدامى در شهر یا محل جدید باشید.
از رئیس فعلى خود بخواهید که براى شما معرفى‏نامه بنویسد. نقشه‏اى از شهر جدید تهیه کرده و محل زندگى، مدرسه و مکان‏هاى مورد نظر را (مانند مساجد) مشخص کنید. تئاتر، پارک، رستوران، مساجد، کتابخانه و مراکز فرهنگى و ورزشى را بیابید. جهت فرا گرفتن مشخصه‏هایى که شهر جدید یا محل جدید را برجسته مى‏سازد، وقت بگذارید. اطلاعات خویش را با دوستان در میان گذاشته و آنها را در تجربیات خویش شریک کنید. به زودى این احساس درون‏تان بروز مى‏کند که محل جدید را مى‏شناسید.

بستن و جمع‏آورى اسباب و وسایل‏

بستن و جمع‏آورى وسایل، همه افکار والدین شما را مشغول مى‏کند. با توجه به استرس [ناشى از کار ]فراموش خواهند کرد که شما نیز مى‏توانید در یادآورى کارها، آنها را یارى نمایید. از کارهایى که باید قبل از اسباب‏کشى انجام دهید فهرستى تهیه نمایید. کدام بندهاى این فهرست را مى‏توانید به طور داوطلبانه انجام داده و از فشار وارد بر والدین خود بکاهید؟
به جاى آنکه شاهد انجام کارهاى شخصى خود توسط دیگران باشید، در انجام کارها بیشتر شرکت کرده و خود را مشغول ساخته و تجربه بیشترى کسب کنید.
به محض اطلاع از اسباب‏کشى، خود را آماده کنید:
- لباس‏ها و وسایلى را که بسته‏بندى نمى‏کنید در جاى مناسبى قرار دهید.
- چیزهایى را که نیاز ندارید بسته‏بندى کرده و در گوشه‏اى قرار دهید.
- براى اینکه در روزهاى آخر در کار غرق نشوید، فعالیت‏هاى روزمره و خسته‏کننده خویش را در ساعت‏هاى مختلف و پراکنده انجام دهید.
- اتاق یا محلى را که مسئولیت آن به عهده شماست، جهت جمع‏آورى آسان‏تر، تمیز و مرتب سازید.
- جعبه‏ها را برچسب بزنید تا هنگام باز کردن و چیدن وسایل به آسانى از محتویات آنها مطلع شوید.

روابط قدیم را حفظ کنید

یکى از مسائل عامل بروز افسردگى و ترس در هنگام اسباب‏کشى، از دست دادن دوستان است. با دوستان خویش عکس یادگارى بگیرید و عکس‏ها را در آلبومى جمع‏آورى کنید تا بتوانید دوستان خود را به خاطر داشته باشید. شماره تلفن، نشانى پستى و آدرس پست الکترونیکى دوستان خویش را در یک دفتر نگهدارى کنید. خداحافظى همیشه مشکل است ولى همیشگى نیست! با استفاده از پست الکترونیکى مى‏توانید تماس خود را با دوستان‏تان حفظ کنید و مطالب مورد علاقه خویش را مبادله نمایید. (این کار به کاهش هزینه تلفن راه دور والدین‏تان کمک مى‏کند!) اگر چیزى را یاد گرفتید و یا اطلاعات خاصى را در خصوص تفاوت‏هاى خوب و بد محل زندگى جدید و قدیم یافتید، با دوستان‏تان در میان بگذارید. از تعطیلات تابستانى نیز مى‏توانید براى دیدن دوستان قدیم خود استفاده کنید.
با اینکه اسباب‏کشى مشکل است، اما خواهید دید که در انتها، مهارت‏هاى باارزشى را فرا گرفته‏اید: یافتن دوستان جدید، انعطاف‏پذیرى در برابر مسائل و یافتن روش‏هاى مناسب شناختن موضوعات جدید. اگر چه آموختن این دروس مشکل است ولى وقتى در محل جدید مستقر شوید، به این نکته خواهید رسید که آنجا را بهتر مى‏شناسید. اکنون مطمئنید که اگر روزى به یک نوجوان تازه‏وارد برخوردید، چیزهایى براى آموختن به او دارید.