خداحافظ شیشه شیر!

مترجم: پگاه امیردیوانى‏
منبع: نشریه Parents 3002

اکنون زمانى است که کودک شما به تازگى به راه افتاده، حرف مى‏زند و خودش غذا مى‏خورد؛ پس بهترین وقتى است که مى‏توان شیشه شیر را از او گرفت. اما این همه عجله براى شیشه شیر از او براى چیست؟ شاید یک دلیل، آن باشد که استفاده مداوم و طولانى‏مدت باعث کرم‏خوردگى دندان‏ها و در درازمدت باعث به هم خوردن ترتیب آنها مى‏شود. در واقع، خرابى دندان‏ها زمانى روى مى‏دهد که قند موجود در شیر، آب میوه و نوشیدنى‏هاى دیگر با باکترى‏هاى موجود در دهان کودک واکنش داده و تولید اسید مى‏کنند که باعث خرابى دندان‏ها مى‏شود. کودکانى که هنگام خواب، شیشه در دهان دارند و با آن به خواب مى‏روند، بیشتر در معرض خطر هستند، زیرا مایعات در دهان جمع مى‏شوند و باعث خرابى دندان‏ها مى‏گردند.
حفره‏هاى دندانى براى کودکانى که تمام روز به شیشه مک مى‏زنند، مشکل بزرگى محسوب مى‏شوند. بر اساس مفاهیم پزشکى، از شیشه گرفتن کودک یکساله، رشد جسمى و روانى او را تسریع مى‏کند و این در حالى است که او هنوز به درستى نمى‏تواند دنیاى اطرافش را کشف کند، توپش را بغلتاند یا با پازل بازى کند. کودکى که به طور مداوم با شیشه شیر مى‏خورد، ممکن است کمتر متوجه کلمات شود.
اما از شیشه گرفتن کودک همیشه کار آسانى نیست. مکیدن شیشه، هنگام خستگى یا استرس کودک به او آرامش مى‏بخشد و دست کشیدن از آن بدان معنى است که کودک باید یاد بگیرد بدون آن به خشنودى آنى دست یابد.
براى کمک به طفل و گرفتن شیشه شیر از او بدون کمترین مبارزه، به روش‏هاى زیر دست یازید:

* زود شروع کنید

پزشکان توصیه مى‏کنند شیر نوشاندن به کودک با لیوان را از شش ماهگى آغاز کنید. این کار باعث مى‏شود کودک بتواند خیلى زود مشکل خود را حل کند. بر طبق یک نظریه، پزشکان معتقدند نباید از شیشه گرفتن کودک از 18 ماهگى دیرتر شود. البته اگر این کار انجام نشد، جاى نگرانى نیست. کودک شما مهارت‏هاى حرکتى دارد که مى‏تواند خودش لیوان را بگیرد. براى شروع کار از لیوان‏هاى مخصوصى که سر آنها مانند شیشه شیر است استفاده کنید. این کار نیاز مکیدن کودک را مرتفع مى‏سازد. اگر کودک دوست دارد از لیوان شما بنوشد، بگذارید این کار را با لیوان پلاستیکى شبیه لیوان شما انجام دهد، اما مراقب ریختن آب یا نوشیدنى او باشید. در طول چند روز یا چند هفته، به تدریج، او لیوان را جایگزین شیشه شیر مى‏کند. فقط مراقب پیامدهاى بعدى باشید، زیرا نوشیدن مداوم نوشابه‏هاى شیرین از لیوان نیز به دندان‏هایش آسیب مى‏رساند. براى جلوگیرى از این امر، شیر یا آب‏میوه را فقط در وعده‏هاى غذایى و آب را در بقیه مواقع به او بدهید.

* از لیوان‏هاى وسوسه‏انگیز استفاده نمایید

با لیوان‏هاى زیبا به کودک نوشیدنى بخورانید تا در طول غذا تشنگى‏اش برطرف شود. بعد از این کار باز هم شیشه‏اش را به او بدهید و مى‏بینید که عکس‏العمل او چه خواهد بود. وقتى چیزى براى کودک جذاب باشد، او به راحتى از وسایل قدیمى دست برمى‏دارد. وقت ناهار، زمان شروع مناسبى است. کودکان معمولاً در طول روز فعال و مستقل هستند و بنابراین کمتر پیش مى‏آید دل‏شان براى شیشه شیرشان تنگ شود. یک راهکار دیگر آن است که در شیشه‏اش فقط آب بریزید و حال آنکه لیوانش را با نوشیدنى‏هاى مورد علاقه او پر کنید. با این کار حتى لجبازترین کودکان نیز لیوان پر از شیر یا آب‏میوه را به شیشه آب ترجیح مى‏دهند.

* حواس او را به چیز دیگرى مشغول کنید

زمانى که کودک شیشه‏اش را خواست، او را با یک اسباب‏بازى، یک بازى پرتحرک یا یک خوردنى مناسب مشغول کنید. به او نشان دهید چگونه کودکان دیگر یا خواهر و برادر بزرگش نیز با لیوان مى‏نوشند. تنها شانسى که وجود دارد آن است که او بخواهد از شما یا کودکان بزرگ‏تر از خودش تقلید کند.

* او را گول بزنید

بیرون انداختن تمام شیشه شیرهاى کودک، آخرین راه چاره است. اگر راهکارهاى موقتى کارساز نیست، به کودک‏تان بفهمانید دیگر بزرگ شده و به زودى شیرفروش مى‏آید و شیشه شیرهاى او را جمع مى‏کند تا براى کودکانى که تازه متولد شده‏اند، ببرد. چند روز دیگر، قبل از صبحانه، شیشه شیرهاى او را داخل یک سبد بیرون در خانه قرار دهید. بعد خودتان یا یکى از افراد خانواده دور از چشم او شیشه‏ها را بردارید و به جاى آنها حیوان یا عروسک‏هاى پارچه‏اى قرار دهید. اگر کودک‏تان شیشه‏اش را خواست، به او بگویید شیرفروش آن را برده است. کودکان ممکن است دو تا سه روز بهانه بگیرند ولى خیلى زود فراموش مى‏کنند. شما حتى مى‏توانید به روش دیگرى، او را از شیشه بگیرید. به این صورت که داخل شیشه، شیر را با کمى آب مخلوط کنید و داخل لیوان، شیر خالص بریزید و از هر دو به کودک بدهید و به او بگویید که چقدر مزه شیرها با هم فرق مى‏کند. در آن صورت او ترجیح مى‏دهد شیر خوشمزه‏تر را بنوشد.

* صبور باشید

کودک‏تان ممکن است هنوز آمادگى پذیرش بسیارى تغییرات سخت و ناراحت‏کننده نظیر تولد خواهر یا برادر جدید خود یا گرفتن شیشه شیرش را نداشته باشد. اگر شما همچنان با شیشه خوردن او مخالفت مى‏کنید و او هنوز بر خوردن آن اصرار دارد، دیگر جلوى او را نگیرید؛ اما سعى کنید باز هم لیوان را امتحان نمایید. صبور باشید و از عوامل مثبت در این مورد کمک بگیرید. خیلى زود این رفتار شما به نتیجه مى‏رسد.