از تست ورزش چه مىدانید؟
ترجمه: ا.امیردیوانى
منبع: B.B.C
چنانچه اخیراً یکى از دوستان، نزدیکان و یا خویشاوندان خویش را بر اثر حمله قلبى از دست دادهاید یا شخص میانسالى هستید که در پى 15-10 سال زندگى بىتحرک، بر آن شدهاید که یک برنامه ورزشى را آغاز کنید و یا به هر علت دیگر ... شاید مایل باشید بدانید که حتى بدون هیچ نشانى از مرض قلبى همچون درد سینه، تا چه حد بیمارىهاى قلبى تهدیدتان مىکند؟
منظور از تست ورزش، آزمایشى است که براى تعیین کارکرد قلب صورت مىگیرد. این آزمایش در حالى انجام مىپذیرد که فرد روى یک تسمه چرخشى راه مىپیماید و یا روى یک دوچرخه ثابت رکاب مىزند. در ضمن نشانههاى حیاتى و فعالیت قلب توسط نمایشگر(مانیتور) کاملاً زیر نظر است.
کارشناسان و استادان انجمن قلب آمریکا و دانشکده قلب و عروق و دیگر مؤسسات مربوط به این کشور را نظر بر این است که بهتر است تست ورزش بیشتر در مورد افراد مبتلا به بیمارىهاى قلبى به عمل آید، ولى این پرسش مطرح مىشود که آیا آزمایش مورد بحث مىتواند بیمارى را در مراحل اول قبل از اینکه هیچ علامتى نمایان شده باشد، تشخیص دهد؟ آیا زمان کافى براى پیشگیرى از مشکلات حاد قلبى وجود دارد؟
جستجوى عوامل خطر
پزشکان هنگام بررسى احتمالى خطر بیمارى قلبى در بیماران خود، نخست به عوامل اصلى خطرآفرین چون سن، جنس، فشار خون، مرض قند، چربى خون و سیگار توجه مىکنند. در صورت وجود یک یا چند تا از عوامل یاد شده، به عوامل جزئىتر مانند نشانههاى بعد از یائسگى(در زنان) یا تعیین میزان پروتئین واکنشى «سى پى»(1) توجه مىکنند.
تست ورزش
مرحله بعدى در مطالعه خطرات بیمارى قلبى، انجام تست ورزش مىتواند باشد. با بررسى قلب، هنگامى که فعالیت زیادى به آن تحمیل شده باشد، پزشکان مىتوانند عملکرد قلب و بسندگى خونرسانى به عضله قلب را مورد توجه قرار دهند.
پیامد نامطلوب وضعیت تست ورزش، حکایت از آن دارد که ضربان قلب نامنظم و بدون قاعده بوده و یا انسدادى در شریانها وجود دارد و شخص احتمالاً به مرض عروق تغذیه کننده مبتلا شده است. در صورتى که گرفتگى عروق مزبور با آزمایشهاى دیگر هم ثابت شد، امکان دارد به منظور مداواى عروق، به فرد پیشنهاد رگنگارى (آنژوپلاستى)(2) یا جراحى پیوند با عروق شود.
از دیدگاه بیشتر پزشکان، تست ورزش به منزله آزمایش جهت تعیین احتمال بیمارى قلبى در افراد سالم پذیرفته نیست، اما بررسىهاى جدید مىنمایاند که تست ورزش قادر است امکان وجود مرض قلبى در افراد بدون نشانه را هم مشخص سازد.
پژوهش «جاما»، روى افزون بر 35 هزار زن و مرد در سنین بین 50 تا 75 سال صورت گرفت که هیچ علامتى از این بیمارى را ننمایانده بودند. این قبیل افراد با معیار «فرامینگهام»(3) مورد بررسى قرار مىگیرند که قادر است تا 10 سال خطر حمله قلبى و یا مرگ بر اثر مرض قلبى را در شخص تخمین بزند یا از روش اروپایى موسوم به «اس سى او آر ایى» با معیارى متفاوت براى ارزیابى خطرات استفاده مىشود.
مطالعات مورد بحث حکایت از آن دارند که چنانچه تست ورزش توأم با دو معیار فوق به کار آید، در افراد سالم هم مفید مىتواند باشد.
با این حال، بنا به نظر دکتر لایر، استاد بیمارىهاى قلب و عروق دانشگاه پنسیلوانیا، تست ورزش جهت برخى بیماران سودمند است نه همه آنان. تصمیمگیرى براى انجام تست ورزش باید دقیقاً انجام پذیرد، چون ممکن است اطلاعات غلطى به پزشکان بدهند. به عنوان مثال براى فردى 40 ساله که سیگار نمىکشد و کلسترول و فشار خون پایین دارد، حداقل احتمال خطر بیمارى قلبى وجود دارد، حتى اگر تست ورزش، نمایانگر خطر زیادى باشد.
در تحقیق دیگرى که 28 سپتامبر در نشریه انجمن قلب آمریکا به چاپ رسید، نزدیک به 3000 مرد و زن بدون علایم قلبى تحت بررسى واقع شدند. پیامدهاى این مطالعه نشان مىدهد تست ورزش در مردانى که چندین عامل خطر براى بروز بیمارى قلبى دارند، به خوبى خطرات را پیشبینى مىکند. گفتنى است شمار زنان براى اعلام نتایج قطعى در این پژوهش کافى نبود، اما دکتر لایر را عقیده بر این است بهترین شیوه براى تعیین فواید تست ورزش، آزمایش روى یک گروه بزرگ است که در آن دو زیرگروه از افراد سالم و بیمار وجود داشته باشند و نتایج در بلندمدت مقایسه شوند. پیش از این چنین مطالعهاى براى تعیین فواید پستاننگارى(ماموگرافى) در تشخیص سرطان پستان صورت گرفته است.
حرف آخر
خطرات را براى خودتان پیشبینى کنید. به هر تقدیر، تست ورزش کار بررسى کلسترول، فشار خون، قند خون و حذف سیگار مىتواند خطرات احتمالى را براى شما پیشبینى کند. تشخیص بیمارى قلبى بدون علامت، مهمترین عاملى است که به شما یارى مىکند، روش زندگى خود را تغییر دهید.
راهکار سالم براى زیست، همانند داروهاى تنظیم فشار خون و مهار کننده کلسترول در صورت تجویز پزشک، در پیشگیرى از بروز یا پیشرفت عروق کرونر کاملاً اثر دارد و قادر است یک زندگى طولانى و سالم براى شما طرحریزى کند.
پىنوشتها: -
1) 1- crp=c-Reactive protein.
2) 2- Angioplasty.
3) 3- Framingham.
