سوء هاضمه
ترجمه: پگاه امیردیوانى
منبع: سایت Kids Health
«براندون» روز خوبى را آغاز کرده بود. در مدرسه از درس ریاضى نمره «الف» گرفت، در طول روز بهترین دوستش را ملاقات کرد و هنگام نهار یک ساندویچ استیک با پنیر و فلفل و مقدارى پیاز خورد.
اما بعدازظهر، در خلال مطالعاتش ناگهان یک سوختگى در عقب گلویش احساس کرد و سینه و معدهاش درد گرفت، گویا او دچار سوء هاضمه شده بود.
سوء هاضمه چیست؟
سوء هاضمه نام دیگر دل آشوبه است، همچنین بدگوارى نیز نامیده مىشود. این رویداد اغلب هنگامى اتفاق مىافتد که فرد زیاد تند غذا مىخورد یا غذاهایى مىخورد که به او نمىسازد؛ بنابراین شاید بتوان گفت که ساندویچ بزرگ گوشت و پنیر به «براندون» نساخته بود.
«براندون» همراه با سوء هاضمهاش کمى سوزش سر دل (ترشکردگى) نیز داشت. این عارضه که توسط اسید معده ایجاد مىشود، یک احساس سوختگى است که از سینه شخص به گردن و گلویش مىزند و البته در حالت عادى مشکل جدى به حساب نمىآید. هنگام ایجاد ترشکردگى، اسید معده ترشح مىشود و مرى را تحریک مىکند و اغلب مزه تلخ یا ترش در دهان فرد باقى مىگذارد.
سوء هاضمه و ترش کردن مشکلات متداولى در کودکان و بزرگسالان به حساب مىآیند. به همین دلیل شما تبلیغات زیادى را در مورد داروهاى رفع این مشکل در تلویزیون و رسانههاى دیگر مشاهده مىکنید که البته نباید بدون نظر والدین و مشورت با پزشک آنها را بخورید. بسیارى از این داروها براى بزرگسالان مناسبند نه کودکان.
استرس، خواب ناکافى، سیگار کشیدن یا مصرف الکل نیز مىتوانند باعث تشدید سوء هاضمه شوند. ناراحتىهاى گوارشى نظیر زخمها، علایم سوء هاضمه و سوزش سردل را ایجاد مىکنند که البته در کودکان شایع نیست.
فرد چه باید بکند؟
اگر فرد علاوه بر سوزش سردل، سوء هاضمه نیز داشته باشد، احتمالاً یک یا چند علامت زیر را خواهد داشت:
- درد یا سوزش در بالاى شکم و گاهى در وسط شکم؛
- تهوع؛
- ورم معده (احساس بادکردگى وقتى معده بیش از حد پر مىشود)؛
- باد گلو.
چه وقت باید به پزشک مراجعه کرد؟
اغلب سوء هاضمه پس از خوردن غذاى بسیار زیاد رخ مىدهد. در صورتى باید به پزشک مراجعه کنید که بعد از خوردن غذاهاى سالم، ورزش و خواب کافى دچار سوء هاضمه شده باشید. شاید لازم باشد معاینه شوید، از معده خود عکس بگیرید یا آزمایشات دیگرى انجام دهید تا مطمئن شوید سوء هاضمه شما علامت مشکل دیگرى در دستگاه هاضمهتان نیست.
بر اساس تشخیص پزشک، شما باید تغییراتى در رژیم غذایى خود ایجاد کرده یا دارو مصرف کنید. حتماً در صورت بروز علایم زیر، آن را با والدین خود در میان بگذارید:
استفراغ، بخصوص اگر همراه با خون باشد.
فکر مىکنید وزنتان کاهش یافته.
اگر بىاشتهایى شما بیش از یک روز طول بکشد.
احساس نفستنگى بکنید.
بىدلیل عرق کنید.
شکمدرد داشته باشید.
جلوگیرى از سوء هاضمه
بعضى از مردم غذا مىخورند، بدون آنکه دچار سوء هاضمه شوند ولى بعضى دیگر نسبت به غذا حساس هستند و ممکن است چیزهایى بخورند که با آنها سازگارى ندارد. اگر این غذاها را شناختید، بهترین راه آن است که زیاد از آنها نخورید یا به طور کلى از خوردنشان چشمپوشى کنید. (در مورد «براندون»، مشکل اصلى، پیازهاى روى ساندویچ گوشتش بود.)
علاوه بر پرهیز از غذاهاى مشکلآفرین، خوردن وعدههاى کمتر غذا به جاى حجم زیادى از آن روش خوبى است.
در زیر رهنمودهایى براى جلوگیرى از سوء هاضمه ارائه شده است:
تا حد ممکن از خوردن غذاهاى چرب نظیر سرخکردنىها و انواع همبرگر پرهیز کنید.
از خوردن شکلات و مرکبات زیاد خوددارى نمایید. (اسید موجود در مرکبات مىتواند بر دستگاه هاضمه تأثیر نامطلوب بگذارد.)
آهسته غذا بخورید.
روشهایى پیدا کنید تا به آرامش دست یابید و استرس را کاهش دهید.
به بدن خود فرصت دهید تا غذا را هضم کند.
سعى کنید یک ساعت زودتر از موعد مقرر غذا صرف کنید.
شما باید تمام این موارد را رعایت کنید، اما ممکن است باز هم در یک لحظه دچار سوء هاضمه شوید. اگر چنین اتفاقى افتاد به خاطر داشته باشید که با یک معذرتخواهى، حتماً باد گلو بزنید!!!
