گفتگو با یکى از برندگان المپیاد دانشآموزى
دوست دارم همیشه اوّل باشم
مسعوده کرمى
«فاطمه شیخ حائرى» دانشآموز سال آخر رشته کامپیوترِ کار و دانش و نوجوان مستعد و موفق ساکن قم است که توانسته در رشته «ویژوال بیسیک )Visual basic(» المپیاد دانشآموزى کشور رتبه اوّل را کسب کند.
«فاطمه»، هفده سال دارد و معتقد است براى رسیدن به موفقیتهاى بیشتر فرصت زیادى دارد و باید با توکل به خداوند و برنامهریزى و تلاش هر چه بیشتر در این راه همت گمارد. نوشته حاضر حاصل گفتگوى دوستانه ما با اوست.
فاطمهجان، در مورد موفقیتت بیشتر برایمان توضیح بده.
المپیاد دانشآموزى کار و دانش همهساله در کشورمان برگزار مىشود که امسال نیز در تیر ماه و با حضور دانشآموزان سراسر کشور در تهران برگزار شد. تعداد نُه نفر از شرکتکنندگان از استان قم بودند و من موفق شدم در رشته کامپیوتر شاخه «ویژوال بیسیک» نفر اوّل شوم.
اوّل شدن در کشور چه احساسى به انسان مىدهد؟
احساس خوشحالى عجیبى به انسان دست مىدهد. عجیب از این نظر که شاید زیاد تکرارشدنى نیست و در این مورد بخصوص من خیلى غافلگیر شدم.
این موفقیت چه تأثیرى در اراده و تلاشت داشت؟
این موفقیت مرا مصمم کرد در زمینههاى دیگرى که فکر مىکنم توانایىاش را دارم هم نفر اوّل شوم و تلاش و برنامهریزى کنم که در مراحل دیگر زندگى نیز بالاترین باشم.
چه فعالیتهاى دیگرى دارى؟
فعالیتهاى هنرى مثل گرافیک و هنرهاى دستى که البته حرفهاى نیست و بیشتر جنبه آموزشى دارد.
چه استعداد خاص دیگرى دارى که فکر مىکنى در صورت تلاش و شکوفایىاش مىتواند موفقیتآفرین باشد؟
بیشتر در زمینه فراگیرى هنر و علوم ریاضى توانایى دارم. البته فکر مىکنم همه جوانها در زمینههاى مختلف توانایىهاى بالقوهاى دارند که اگر به موقع شناسایى شود و تحت آموزش و هدایت قرار گیرد، به شکوفایى خواهد رسید و موجب موفقیت آنها خواهد شد. البته شرط اصلى، کشف و شناخت توانمندىها و در مرحله بعد برنامهریزى اصولى و آموزش است.
مطالعات غیر درسىات در چه زمینهاى است؟
بیشتر پیرامون موضوعات درسىام است ولى مطالعاتى غیر از این موضوع هم دارم.
آخرین کتابى که مطالعه کردى چه بود؟
کتاب «کرشمههاى شیطانى» که در خصوص حدود و چگونگى ارتباط دختران و پسران بحث مىکرد که متأسفانه نام نویسندهاش در خاطرم نیست.
چه عواملى در موفقیتت نقش داشتهاند؟
توکل بر خدا، تلاش خودم، لطف پدر و مادرم، مسئولین مدرسه و دوستانم که همیشه به من امیدوارى دادند.
موفقیت چیست؟
موفقیت یعنى رسیدن به مرحلهاى که انسان از خود راضى باشد.
فکر مىکنى به این مرحله رسیدهاى؟
تا حدودى، نه کاملاً.
انسان براى رسیدن به موفقیت به چه ابزارى نیازمند است؟
توکل و طلب یارى از خداوند، امید و تلاش.
این امید را فرد چگونه مىتواند در خود ایجاد و تقویت کند؟
راهش این است که فرد توانایى خود را بشناسد و به خود بباوراند که مىتواند موفق شود.
گفتى دوستانت در موفقیتت نقش زیادى داشتند، این نقش چگونه بود؟
از طریق همراهى کردن و تقویت امیدوارى در من.
ویژگى یک دوست خوب چیست؟
همفکر و همدل با انسان باشد و در مراحل مختلف زندگى یار و یاور آدم باشد.
فکر مىکنى بهترین دوست انسان کیست؟
خدا بهترین دوست انسان است.
چرا خدا بهترین دوست است؟
چون همیشه همراه انسان است.
چه آدمهایى دوستان زیادى دارند و در جلب و جذب آدمهاى دیگر به سمت خود موفقترند؟
هر کس که داراى توانایىهاى بالایى در زمینههاى مختلف است و بخصوص کسانى که روابط عمومى قوى و اخلاق خوش و نیکو دارند.
تأثیر این حدیث از معصوم که مىفرماید: «مؤمن اندوهش در دل و شادىاش در چهره است.» در رابطه دوستانه چگونه است؟
هر کس گشادهروتر و خوشبرخوردتر است مسلّماً دوستان بیشترى را جلب مىکند؛ بر عکس کسى که در برخورد با دیگران مدام نارضایتى، دلتنگى و غم و غصههایش را بروز مىدهد؛ نه تنها دیگران را از همراهىاش ناخشنود مىکند بلکه از نظر روانشناسى بر دیگران نیز اثر مىگذارد و آنها را از اطراف خود دور مىسازد و از شادابى جمع و دوستان خود مىکاهد؛ به قول شاعر «افسردهدل، افسرده کند انجمنى را».
براى حفظ دوستان چه باید کرد؟
باید ارتباط متقابل و تعاملى با آنها داشته باشیم. لطف و خوبىهاى آنها را جبران کنیم و در مشکلات و سختىها یار و یاور آنها باشیم.
بد نیست به موضوع اصلى یعنى تحصیلات و موفقیت در این زمینه برگردیم، در مورد رشته تحصیلىات بیشتر توضیح بده.
کار و دانش رشتهاى بسیار مناسب براى نوجوانان و جوانان است چرا که علاوه بر علوم نظرى بر علوم و فعالیتهاى کاربردى و عملى تکیه دارد و جوانان را با مهارتهایى آشنا مىسازد که پس از اتمام تحصیلات دبیرستانى و در صورت عدم ورود به دانشگاه مىتوانند جذب بازار کار شوند.
رشته «ویژوال بیسیک» چیست؟
شاخهاى از برنامهنویسى کامپیوترى است و برنامهنویسى هم خود از علوم نرمافزارى کامپیوتر است.
هیچ وقت فکر کردهاى که برنامهاى خاص مثلاً ویژه زنان طراحى کنى؟ اصلاً چنین چیزى امکان دارد؟
بله، همیشه دوست داشتم برنامهاى طراحى کنم که به صورت خودکار عمل کند، مثلاً خودکار خیاطى کند.
اینکه بگوییم بعضى کارها، فعالیتها و یا امکانات ویژه زنان یا مردان باشد درست است؟
بله تا حدودى، چرا که بعضى فعالیتها و استعدادها در زنان و براى زنان است و بر عکس بعضى توانمندىها در مردان است و امکانات و فعالیتهاى خودش را مىطلبد.
این مسئله به توانایىهاى زنان و مردان برمىگردد یا اینکه به باورهاى اجتماعى بستگى دارد؟
هر دو عامل مؤثرند اما بیشتر به خودباورى و اعتماد به نفس زنان برمىگردد که امروزه خود را باور کردهاند، در نتیجه نقش و سهمشان در اجتماع و فعالیتها و بهرهگیرى از امکانات اجتماعى بیشتر شده است؛ مثلاً در امورى چون نقشهکشى ساختمان، مهندسىهاى مختلف، رانندگى و یا خیلى مشاغل و فعالیتهایى که زمانى مردانه و ویژه آقایان محسوب مىشد، شاهدیم که زنان حضور پیدا کردهاند و اتفاقاً در خیلى موارد موفق شدهاند.
فکر مىکنى یادگیرى چنین مهارتهایى مثل علوم کامپیوترى و ... براى زنان چه ضرورتى دارد؟
زنان نیمى از جامعه هستند که در صورت آموزش دیدن و رشد یافتن، فکر و اندیشهشان نقش مهمى در پیشرفت جامعه خواهد داشت. از سوى دیگر، آموزشها و رشدیافتگى زنان آنها را در تربیت فرزندان موفقتر و آگاهتر مىسازد، چرا که یک مادر آگاه به علوم روز که با زمان پیش مىرود، به طور قطع راحتتر با فرزندان خود ارتباط برقرار مىکند. ارتباط نزدیک و صمیمى، به تربیت بهتر فرزند منجر خواهد شد.
آشنایى و دستیابى به اینترنت براى زنان و دختران تا چه اندازه مناسب و مفید است؟
زنان از طریق اینترنت مىتوانند علاوه بر حضور در خانه و خانواده، با وقایع روز دنیا پیش بروند و از این طریق در اداره و توسعه جامعه خود سهیم باشند و جایگاه خود را به دست بیاورند.
ویژگى یک برنامه کامپیوترى خوب چیست؟
کامل و جامع باشد و با وجود کوچکىاش بتواند کارهاى بزرگ انجام دهد.
بازىها و فیلمهاى کامپیوترى موجود در بازار چقدر با کار و رشته شما مرتبط است؟
از این نظر که با برنامهنویسى مىتوان آنها را ساخت ارتباط دارد.
بهترین بازى کامپیوترى چه نوع بازى است؟
همان طور که گفتم جامعیت و کامل بودن از ویژگىهاى برنامه بازى است، از دیدگاه دیگر اینکه آن بازى، فکرى باشد و باعث فعالیت و خلاقیت ذهن شود.
تا به حال به این فکر افتادهاى که برنامهاى براى بازى کامپیوترى بنویسى؟
بله، خصوصاً که بعضى از بازىهاى کامپیوترى موجود، از نظر فرهنگى با جامعه و فرهنگ ما هماهنگ نیست. خیلى وقتها به فکر افتادهام که برنامهاى طراحى کنم که در عین جذاب بودن، با فرهنگ و آداب و رسوم جامعه همخوانى داشته باشد، البته در این راه برخى بازىها را در حد ساده طراحى کردهام ولى فعلاً در مرحله اولیه هستند.
ایرانىها در برنامهنویسى و علوم نرمافزارى کامپیوتر در جهان در چه سطحى هستند؟
در سطح بالایى هستند ولى به طور دقیق نمىتوانم بگویم سهمشان در پیشرفت این علم چقدر است.
شرکتهاى معروف نرمافزارى در جهان مثل «مایکروسافت» و ... چگونه به شهرت و موفقیت رسیدهاند؟
با تلاش خودشان و با بهرهمندى از سرمایههاى عظیمى که در اختیار دارند.
ما چگونه مىتوانیم به مرحلهاى برسیم که بزرگترین تولیدکننده نرمافزارهاى کامپیوترى در جهان باشیم؟
از طریق سرمایهگذارى مناسب در این زمینه و تلاش و نظم.
چه کنیم که مصرفکننده صرف این علوم، تکنیک و نرمافزارها نباشیم؟
باید خودمان به طراحى و تولید همت گماریم چرا که مصرف صِرْف باعث تسلط فرهنگى تولیدکنندهها بر ما و جریحهدار شدن عزت نفس و غرور ملىمان مىشود، از سوى دیگر رشد علمى را در کشور کاهش داده و به اقتصاد تولیدى آسیب مىرساند.
به فیلم و سینما هم علاقه دارى؟
بله، فیلم «زندان زنان» را چون به معرفى و بررسى مشکلات برخى زنان جامعه مىپردازد و عوامل مؤثر در بزهکارى و انحطاط برخى زنان را ارزیابى مىکند، دوست دارم.
براى اینکه آدمى به انسانى خوب، فرهیخته و یا حتى متعالى تبدیل شود و یا بر عکس به انسانى منحط و بزهکار، چه عواملى مؤثرند؟
اوّل محیط و جامعهاى که در آن زندگى مىکند، دوم خود فرد و میزان تلاشاش براى خوب بودن و خوب زندگى کردن.
کدام یک از این عوامل مؤثرترند؟
نقش خود فرد، چرا که اگر بخواهد و اراده و تلاش کند، مىتواند بر عامل اوّل غلبه کند.
یعنى اگر در خانواده و محیطى پایینتر از نظر اقتصادى و فرهنگى متولد مىشدى باز با همین سطح فکر و فرهنگ و موفقیت بودى؟
شاید کمى پایینتر بودم ولى همین موفقیتهایم را داشتم، چون تلاش زیادى کردهام و موفقیتم بیشتر برخاسته از امید و تلاش خودم است.
اگر آرزویى دیریافتنى و یا به ظاهر دستنیافتنى داریم، چه کنیم که امید و انگیزه خود را براى رسیدن به آن از دست ندهیم؟
ابتدا باید در انتخاب اهداف و آرزوهایمان از خیالپردازى و خیالبافى بپرهیزیم، دوم آنکه توکل به خدا و لطف او را فراموش نکنیم. در سایه تلاشمان و اعتقاد قلبى به شعار «من مىتوانم» سعىمان را بکنیم تا به هدف برگزیده برسیم.
نقش این هدف چقدر است؟
قطعاً نقش مهمى دارد. زیرا کسى که هدفمند است با امید و انگیزه تلاش مىکند تا به هدف برسد. نقل شده حضرت على(ع) مىفرماید: «ارزش هر کس به اندازه هدف و همت اوست.» این فرمایش نشان مىدهد که هر چه هدف افراد، متعالىتر و ارزشمندتر باشد، فرد براى رسیدن به آن از مسیر صحیح حرکت و تلاش بیشتر مىکند. کسى که در مسیر صحیح تلاش مىکند مطمئناً براى رشد مردم و جامعهاش مفیدتر است. در نتیجه انسان ارزشمندترى است.
آرزوى ما هم این است که هم شما و هم تمامى دختران نوجوان کشورمان همیشه در راه رسیدن به موفقیت پیروز باشید.
