مسمومیت غذایى
ترجمه: پگاه امیردیوانى
منبع: سایت Kids Health
بقایاى غذاهاى موجود در یخچال طعم غیر عادى دارند، اما شما سر یخچال مىروید و آنها را مىخورید. شما آنقدر گرسنه هستید که حتى غذاها را بدون گرم کردن نیز میل مىکنید. چند ساعت بعد احساس بیمارى در شما آشکار مىشود و درد شدیدى در معدهتان شروع مىشود. اگر چه این حالت ممکن است برطرف شود، اما دیرى نمىپاید که مجدداً آغاز مىگردد. حتى ممکن است استفراغ هم بکنید!
به نظر مىرسد دچار مسمومیت غذایى شده باشید. هیچ کس سم در غذاى شما نریخته، اما احتمالاً باکترىها در غذاى درون یخچال رشد کرده و باعث بیمارى شما شدهاند. مسمومیت غذایى ممکن است خفیف بوده و مدت کوتاهى طول بکشد یا ممکن است جدى باشد. پس بیایید ببینیم چگونه مىتوان از آن جلوگیرى کرد.
مسمومیت غذایى چیست؟
مسمومیت غذایى بر اثر خوردن غذاهاى حاوى میکروبها نظیر باکترىها یا توکسینها که مواد سمى هستند، ایجاد مىشود. از آنجا که باکترىها در اطراف ما وجود دارند، بنابراین مسمومیتهاى غذایى خفیف نیز امرى متداول است. شما ممکن است مسمومیت غذایى خفیفى به همراه اسهال و معدهدرد داشته باشید، اما پدر و مادرتان فقط آن را یک میکروب یا ویروس معده مىنامند.
آیا فکر مىکنید تنها راه حل، خلاص شدن از شرّ این باکترىهاست؟ البته این امر غیر ممکن است و شما نمىتوانید این کار را بکنید. زیرا باکترىها همه جا حتى در غذاى شما نیز وجود دارند و اغلب برایتان مفید هستند.
البته ممکن است عجیب باشد، اما یک چیز مطمئناً درست است و آن اینکه باکترىهاى موجود در تهماندههاى غذایى اصلاً برایتان مفید نیستند.
غذاهاى حیوانى، مواد غذایى خام و سبزیجات نَشسته همگى محتوى میکروبهایى هستند که باعث مسمومیت غذایى مىشوند. احتمالاً بیشترین منبع این میکروبها، غذاهاى حیوانى نظیر گوشت قرمز، گوشت مرغ، تخممرغ، شیر و غذاهاى دریایى (نظیر میگو) مىباشد. براى جلوگیرى از مسمومیت غذایى، افراد باید غذاها را به طرز صحیحى تهیه کرده، بپزند و نگهدارى کنند.
آیا من مسمومیت غذایى دارم؟
اگر شخصى دچار مسمومیت غذایى شده باشد، احتمالاً:
معدهدرد دارد (که دلآشوبه نامیده مىشود).
گرفتگى عضلانى معده دارد.
اسهال دارد که ممکن است در آن خون نیز باشد.
تب دارد.
اغلب علایم مسمومیت غذایى در عرض چند ساعت بعد از خوردن غذاى نامناسب آشکار مىشود. در بعضى مواقع فرد ممکن است تا چند روز هیچ گونه احساس بیمارى نداشته باشد. در مسمومیتهاى خفیف، احساس بیمارى فرد چندان طول نمىکشد و خیلى زود دوباره بهبودى خود را به دست مىآورد. بعضى مواقع تشخیص مسمومیت غذایى مشکل است؛ در این گونه موارد شما باید ببینید چه کس دیگرى همان بیمارى را گرفته است؟ آیا آنها همان چیزى را که شما خوردهاید، خوردهاند؟ اگر فقط افرادى که از یک غذاى خاص خوردهاند، بیمار شدهاند، پس مىتوان نتیجه گرفت که مشکل اصلى همان مسمومیت غذایى است.
یکى از کارهایى که مىتوان انجام داد، خارج کردن غذاهاى مسموم از یخچال است. اما تصور کنید اگر در یک رستوران غذاهایى که در اختیار مشتریان قرار مىگیرد، آلوده به میکروب باشد، چند نفر به بیمارى مبتلا مىشوند. در این گونه مواقع فرد یا افراد باید به مراکز درمانى منتقل شوند تا علت وقوع مسمومیت مشخص شود و ضمناً افراد از مراقبتهاى پزشکى و دارویى بهرهمند شوند.
پزشک چه کارى باید انجام دهد؟
هنگامى که پزشک شما را ملاقات مىکند، سؤالات زیادى از شما مىپرسد از جمله: احساس فعلى شما، زمانى که اولین بار احساس بیمارى کردید، در چند روز گذشته چه چیزى خوردید و آیا کسان دیگرى که مىشناسید نیز به بیمارى مبتلا شدهاند؟ او همچنین به شما آزمایش ادرار و مدفوع مىدهد تا میکروبهاى موجود را که ممکن است باعث مسمومیت غذایى شده باشند، تشخیص دهد. نوع درمان شما بستگى به میکروب خاصى دارد که شما را بیمار کرده است. پزشک احتمالاً به شما دارو مىدهد. اما اکثر مواقع افرادى که دچار مسمومیت غذایى مىشوند، به دارو احتیاج ندارند. معمولاً به ندرت اتفاق مىافتد کودکى که دچار مسمومیت غذایى شده، نیاز به مراجعه به بیمارستان داشته باشد. اما افرادى که به دلیل اسهال و استفراغ مقدار زیادى آب و مایعات بدنشان را از دست مىدهند، نیاز به بیمارستان دارند.
براى جلوگیرى از فقدان آب بدن، سعى کنید هنگام بیمارى مایعات زیادى بنوشید.
اگر شما در مدفوع خود خون دیدید، به والدین خود حتماً اطلاع دهید تا شما را به بیمارستان منتقل کنند.
چگونه با میکروبها مقابله کنیم؟
قدمهاى زیادى مىتوان برداشت تا از مسمومیت غذایى جلوگیرى به عمل آوریم. این اقدامات احتیاطى باید در تمام مراحل تهیه، پخت و نگهدارى غذا انجام شود. قسمت عمده این مسئولیت بر عهده بزرگترهاست، اما کودکان نیز مىتوانند به مقابله علیه میکروبها بپردازند. یکى از بهترین روشها این است که اگر مىخواهید در تهیه غذا کمک کنید، حتماً قبل از آن دستان خود را بشویید. بنابراین میکروبها از دستان شما به غذا و از غذا به خود شما یا کس دیگر منتقل نمىشود.
چگونگى انتقال میکروبها به این صورت است که مثلاً شما در تهیه همبرگر کمک مىکنید، بنابراین باکترىهاى گوشت خام به دستانتان منتقل مىشود. سپس شما دست دختر یا خواهرتان را مىگیرید، او با دستش خوراکى مىخورد، سپس باکترىهاى دست شما به بدن او انتقال یافته و او را بیمار مىکند.
لازم است شما کارهاى زیر را انجام دهید تا از مسمومیتهاى غذایى مصون بمانید.
- میوهها و سبزىها را قبل از خوردن بشویید. (بهتر است از مواد ضد عفونىکننده استفاده نمایید.)
- آنچه را که مىخواهید بخورید، خوب نگاه کنید و ببویید. اگر ظاهر یا بوى آن با حالت طبیعى تفاوت داشت، حتماً قبل از خوردن یا نوشیدن ماده، از والدین خود بخواهید در تشخیص سالم بودن ماده غذایى شما را راهنمایى کنند. شیر مثال خوبى است، اگر شما حتى یک جرعه شیر ترش خوردهاید، بدانید که دیگر هرگز نباید آن را دوباره مزه کنید. هر گونه کپک (به رنگ قهوهاى، صورتى، سبز یا سفید) علامت فاسد بودن مواد غذایى است.
- اگر مىخواهید غذاى مانده بخورید، حتماً از بزرگتر خود بخواهید آن را گرم کند. با گرم کردن مواد غذایى، شما باکترىهایى را که روى غذا و در یخچال رشد کردهاند، از بین مىبرید.
- تاریخ مواد غذایى را کنترل کنید. اکثر مواد غذایى بستهبندى شده تاریخ انقضا دارند. اگر تاریخ مصرف مواد غذایى گذشته است، هرگز آن را مصرف نکنید.
- مواد غذایى را به روش مناسبى بپوشانید و در یخچال نگهدارید.
دماى اتاق نشیمن، امکان رشد باکترىها را فراهم مىکند، با گذاشتن مواد غذایى در یخچال، شما میکروبها را از بین مىبرید!!
