گزیده استفتاها از محضر امام خمینى سلاماللَّه علیه (25)
حقوق فرزندان
س: مىگویند که پیامبر(ص) فرموده: «هر کس صاحب فرزند پسرى شود باید گوسفند یا حیوان حلالگوشت دیگرى را ذبح نماید و پدر فرزند هم نباید از گوشت حیوان ذبح شده بخورد» آیا این حدیث صحیح است؟ و اگر پیامبر چنین فرموده باید حتماً این عمل انجام شود؟ یا مىتوان پول آن را به جاهاى واجبترى کمک نمود؟
ج: واجب نیست و عقیقه مستحب است و فرقى بین پسر و دختر نمىکند.
س: آیا عقیقه در اسلام واجب است؟ و اگر واجب است و مثلاً پدر و مادرى انجام ندادهاند و حالا آن فرد، خود بالغ و عاقل شده، باید خودش عقیقه را انجام دهد یا اینکه از او ساقط است؟
ج: مستحب است.
س: اگر جوانى از پدر و مادرش تقاضاى ازدواج کرد ولى پدر و مادرش با ازدواج او موافقت نکردند، گناهانى که احتمالاً جوان مرتکب مىشود این گناهان بر گردن چه کسى مىباشد؟
ج: بر والدین واجب نیست براى فرزند زن بگیرند و فرزند باید از ارتکاب گناه خوددارى کند.
س: اگر پدر و فرزند هر کدام اسلام را از دیدگاه خاص خود بنگرد، آیا پدر مىتواند دیدگاه خویش را بر فرزندش تحمیل کند؟
ج: اسلام قوانین الهیه است که به دید اشخاص تغییر نمىکند و تشخیص آن با علماى اسلام است.
س: آیا پسر حق مطالبه صداق زوجهاش را از پدر و مادرش دارد یا خیر؟
ج: بر پدر و مادر لازم نیست صداق [زوجه ]فرزند را بدهند.
س - 1: در مورد تقدم بین وظایف تربیت فرزند و ادامه تحصیلات دانشگاهى (براى خواهرانى که قبل از ازدواج به دانشگاه مىرفتهاند) وظیفه چیست؟
ج: موارد مختلف است، و خروج زن از منزل باید با اجازه شوهر باشد و چنانچه فرزند سرپرستى ندارد گاهى نگهدارى او بر مادر لازم مىشود.
س - 2: در مورد تقدم بین وظایف تربیت فرزند و تدریس در مدارس دخترانه (براى خواهرانى که قبلاً تدریس مىکردهاند)، وظیفه چیست؟
ج: در حکم مسئله قبل است.
س: با توجه به اینکه قسمت زیادى از کارهاى اجتماعى بر دوش زنان است، و با در نظر گرفتن نیاز انقلاب به نیروى زنان، و با توجه به وظیفه زن در تربیت اولاد صالح، و از طرف دیگر تماسهاى نامحرمان (که هنوز در طىّ کار کردن به چشم مىخورد) وظیفه یک زن در جامعه امروزى چیست؟
ج: کوشش زن در تربیت اولاد صالح بهترین خدمت به اجتماع است، و کار کردن زن در خارج منزل با مراعات مقررات و ضوابط شرعى ممنوع نیست.
س: هر گاه پدر نتواند مخارج اولاد را بدهد آیا بر مادر واجب است نفقه اولاد را بدهد یا خیر؟
ج: اگر اولاد، جدّ پدرى و جدّ پدر و بالاتر نداشته باشد یا فقیر باشند بر مادر واجب است.
س: خرج اولاد تا چه وقت بر پدر واجب است؟
ج: تا وقتى که نتواند خود را اداره کند.
س: آیا دختران شرعاً موظفند از پدر اطاعت کنند یا نه؟ و در صورت عدم اطاعت، پدر مىتواند نفقه آنان را قطع نماید یا خیر؟
ج: اذیت پدر حرام است و لازم است دختر مراعات وظایف شرعیه خود را بکند، ولى اطاعت پدر در همه امور واجب نیست و بهتر است در مواردى که احسان به پدر است مراعات او را بکند و در هر صورت اگر احتیاج دارد پدر باید نفقه او را بدهد.
س: آیا پدر خانواده مىتواند همسر و بچههایش را که مرتکب خلافهاى جزیى و کلى - دینى، اجتماعى، خانوادگى - مىشوند تنبیه نماید؟ اگر به هیچ وجه نتواند آنان را تنبیه نماید، ترک و یا طرد آنان جایز است یا نه؟
ج: قطع رحم جایز نیست و تنبیه اولاد به مقدارى که موجب دیه نشود و متعارف باشد مانع ندارد ولى زدن زن جایز نیست.
