وقت از دست رفتنى است
گفتگویى با لیلا یزدى وبلاگنویس نوجوان
مسعوده کرمى
«لیلا یزدى» نوجوان کوشا و پرانگیزه سال دوم هنرستان است که در رشته کامپیوتر درس مىخواند. خودش مىگوید دوست دارد همه علوم و رشتههاى مختلف هنرى را لااقل در حد آشنایى ابتدایى تجربه کند و از همه بیشتر علاقهمند است که در رشته درسىاش یعنى کامپیوتر فعالیت کند و تلاشش در زمینه وبلاگسازى و وبلاگنویسى حاکى از مصمم بودنش در این رشته است.
در آغاز گفتگو دوست دارى خودت را چگونه معرفى کنى؟
16 سال دارم و در رشته کامپیوتر درس مىخوانم. فرزند اول یک خانواده چهارنفره هستم و پدر و مادرم را اصلىترین عامل انتخاب راههاى مختلف در زندگىام مىدانم. آنها را دوست دارم و قدردان زحمات آنان هستم به ویژه پدرم که جانباز جنگ نیز مىباشد.
لیلا یزدى در کدام مرحله از زندگىاش قرار دارد؟
در مرحله نوجوانى.
تعریف شما از دوران نوجوانى چیست؟
نوجوانى مرحله خیلى حساس و سختى است چرا که فرد در این مرحله نه بچه محسوب مىشود و نه بزرگ به حساب مىآید. بنابراین از موهبتهاى هر دو دوره کودکى و بزرگسالى محروم است. او به سختى در جامعه پذیرفته مىشود.
نظرت راجع به اسمت چیست؟
اسمم را خیلى دوست دارم.
تأثیر داشتنِ یک اسم خوب روى روحیه و شخصیت فرد چگونه است؟
هر اسمى مسلماً تأثیراتى را روى صاحب خود دارد.
ویژگىهاى یک اسم خوب چیست؟
یک اسم خوب علاوه بر زیبایى باید داراى مفهومى خوب باشد. با آداب و رسوم و فرهنگ جامعهاى که فرد در آن زندگى مىکند مطابقت داشته باشد. با زمان مورد استفادهاش هماهنگ باشد و فرد از داشتن آن اعتماد به نفس بگیرد نه اینکه شرمنده باشد.
چه شد که این رشته درسى را انتخاب کردى؟
مىشود گفت که از همان کودکى در محیط خانهمان کامپیوتر بوده هیچ کلاسى هم در این زمینه نرفتهام ولى در حال حاضر نسبت به سن و رشته درسىام تقریباً همه چیز را در باره آن مىدانم و در کلاسهاى تخصصى درسىام بیکارم، چون آنقدر با کامپیوتر کار کردهام که همه چیز در باره آن یاد گرفتهام. در واقع استعدادى که در این زمینه داشتهام به واسطه داشتن کامپیوتر و علاقه به آن تا حدى شکوفا شده و باعث شده است که تاکنون در این زمینه موفق باشم.
فکر مىکنى اگر در خانه کامپیوتر نداشتى الان در یک رشته دیگر درس مىخواندى؟
احتمالش خیلى زیاد است.
یعنى شرایط محیطى و اجتماعى آدم روى انتخابهایش تأثیر مىگذارد؟
خیلى زیاد. مسلماً وقتى شرایط فراهم باشد مىتوانى استعدادهایت را بشناسى. مثلاً اگر کامپیوتر نداشتم نمىدانستم که این استعداد را دارم و به دنبال شکوفایىاش نمىرفتم.
از جمله موفقیتهایت رتبه آوردن نشریهات در طرح «پرسش مهر» بود. در این باره بیشتر توضیح بده.
سال گذشته در رشته مقاله، چهارم شدم و سال قبل از آن در رشته نشریهسازى رتبه سوم را کسب کردم.
نشریه را انفرادى کار کردى؟
بله.
نشریهات ویژگىهاى یک نشریه را داشت؟
در اولین سالِ شرکتم از سوى برگزارکنندگان مسابقه شرایط نشریه را مشخص کرده بودند که داراى مباحثى چون مقاله، کاریکاتور، شعر و ... باشد و نشریه من نیز حایز این شرایط بود. ولى سال گذشته چند مقاله را در قالب یک نشریه چاپ کردم که در نهایت به عنوان یک مقاله پذیرفته شد و امتیاز هم آورد.
نقش همکارى و تعامل در کار تولید یک نشریه چگونه است؟
مسلماً همفکرى در کار لازم است و وقتى چند تا فکر و نظر مختلف و سلیقههاى گوناگون در کار باشد، نتیجه بهترى خواهد داد.
نشریه خوب داراى چه شرایطى است؟
در کنار ظاهر جذاب و زیبا باید از نظر محتوا غنى باشد. فراموش نشود که ظاهر یک نشریه در جلب و جذب مخاطب خیلى مؤثر است. یادم هست سال سوم راهنمایى که برنامه تولید و ارائه نشریه داشتیم، نشریهاى که ظاهرى زیبا داشت مخاطبان بیشترى داشت. مىخواهم بگویم که ظاهرِ خوب کمک مىکند و در واقع پلهاى است براى معرفى و ارائه باطن نیکو.
صداقت داشتن با مخاطب در کار نشریه و مطبوعات چقدر اهمیت دارد؟
بسیار مهم است. اصلاً صداقت داشتن با مخاطب از مهمترین اصول جذب مخاطب و جلب اعتماد اوست. اگر مخاطب خبرى را در نشریه ما ببیند و بعد اخبار متفاوت با آن را از طریق منابع خبرى دیگر دریافت کند، مسلماً اعتمادش نسبت به آن نشریه اگر از بین نرود، ضعیف و متزلزل مىشود.
این فعالیت برایت انگیزهاى به وجود نیاورد که بخواهى در آینده چنین شغلى داشته باشى؟
نشریهسازى نه. هیچ گاه مصمم نشدم که این کار را در آینده ادامه بدهم. چون دریافتم که به راستى کار سختى است. اینکه اولاً مطالبى غنى در مفهوم و معنا گردآورى کنى، با زمان چاپ و نشر آن بسنجى و در آخر نیز در مقابل منتقدان و مخالفان جواب قانعکننده داشته باشى و مسئولیت آنچه به طبع رساندهاى را به عهده بگیرى؛ واقعاً کار طاقتفرسایى است که در توان هر کسى نیست.
در دوره و زمانه کنونى که اینقدر ارتباطات راحت و قوى شده و اینترنت و ماهواره به راحتى قابل دسترسى است، فکر مىکنى اطلاعات، نشریات و روزنامههاى مکتوب هنوز هم جایگاه خودشان را دارند؟
این بستگى به شرایط جامعه دارد. در هر محیط و منطقهاى فرق مىکند، مثلاً در بعضى نقاط و شهرها اینترنت هنوز به راحتى، سریع و با هزینه کم قابل دسترسى نیست و افراد توانایى آن را ندارند که از آن استفاده کنند در نتیجه کتاب و روزنامههاى مکتوب هنوز همان جایگاه خود را دارند.
وجود اینترنت و ماهواره خوب است یا بد؟
قطعاً خوب است. من همه فعالیتهایى که داشتهام به کمک اینترنت بوده است.
ارتباطات وسیعى که امروزه شرایطش فراهم شده باعث رشد و پیشرفت جامعه است یا بر عکس مانع آن؟
این به ظرفیت و فرهنگ آن جامعه بستگى دارد. ممکن است یک جامعه ظرفیت پذیرش و استفاده صحیح از پدیدههاى نو مثل اینترنت و ماهواره را داشته باشد و با استفاده از آن به پیشرفتهاى علمى و هنرى دست یابد و به بالندگى فرهنگى و علمى برسد و جامعهاى بر عکس.
چگونه مىتوان از این پدیدههاى نو (البته نسبتاً نو) استفاده مفید و صحیح کرد؟
براى استفاده از هر پدیده نویى ابتدا باید آن را خوب بشناسى، از قابلیتها، امکانات و محدودیتها و همچنین آسیبهاى احتمالىاش آگاهى پیدا کنى و در مرحله بعد براى استفاده از آن، هدف داشته باشى. مثلاً همین اینترنت که خود دنیاى عظیمى از اطلاعات است، براى استفاده از آن باید هدفمند وارد فضاى آن شوى تا دچار اتلاف وقت و سردرگمى نشوى.
در مورد وبلاگ بیشتر توضیح بده. اینکه اصلاً وبلاگ چى هست؟
وبلاگ در واقع صفحهاى اینترنتى است که از سوى سِروِر (server) به صورت رایگان در اختیار کاربر قرار مىگیرد و کاربر مىتواند عقاید، نظرات و مطالب خود را در آن بنویسد تا دیگران آن را بخوانند و در مورد آنها نظر بدهند.
وبلاگنویسى و وبلاگسازى مىتواند براى یک نوجوان و یا جوان شغل محسوب شود؟
شغل به فعالیتى مىگویند که براى فرد منبع درآمد باشد، و من به شخصه از وبلاگنویسىام به غیر از آنهایى که براى کارهاى تحقیقى مثل فیزیک، ورزش و ... بود، درآمدى نداشتم و صرفاً به خاطر علاقه و عشقى که به شعر و ادبیات دارم کار کردم و تلاشم این بود از طریق آن نوشتههایم را ارائه بدهم و از نظرات دیگران در مورد آنها بهره بگیرم.
در زمینه شعر هم فعالیت دارى؟
شعر نمىگویم ولى بسیار به آن علاقه دارم. اما در نوشتن متنهاى ادبى بسیار مصمم و کوشا و تا حدى هم موفق هستم.
چه شد که به سراغ وبلاگسازى رفتى؟
سال قبل که در طرح «پرسش مهر»، وبلاگسازى را از جمله گزینههاى فعالیت دیدم به سراغش رفتم با آن آشنا شدم و شروع به تلاش و فعالیت در این زمینه کردم.
گفتى در زمینه پوسترسازى هم کار مىکنى. این فعالیتها در چه حدى است؟
فعالیتم در این زمینه به مدرسه و شهرم محدود مىشود. سال گذشته هر چند که دیر متوجه مسابقات استانى در این زمینه شدم و فرصت شرکت در آنها را پیدا نکردم اما باز به سراغ فراگیرى آن رفتم و موفق شدم حدود شش پوستر با موضوع انتظار، فرج و امام زمان براى مدرسهمان طراحى کنم.
نقش طرح و رنگ در پوستر چگونه است؟
طرح و رنگ باید یکدیگر را در ارائه مفهوم مورد نظر هنرمند حمایت و همراهى کنند.
استاد ممیزى را چقدر مىشناسى؟
زیاد نمىشناسم. همین را مىدانم که پدر گرافیک ایران بود و به تازگى از دنیا رفته است.
اگر قرار بود پوسترى را به دلخواه خودت کار کنى تا در بهترین جاى شهر در معرض عموم قرار گیرد چه موضوعى را کار مىکردى؟
موضوعى را که همواره به مردم یادآورى کند تا براى ظهور امام زمان(عج) تلاش و دعا کنند.
در زمینه کاریکاتور کجا و چه زمانى فعالیت کردهاى؟
سال گذشته مسابقاتى از سوى آموزش و پرورش برگزار شد که در آن رتبه اول را به دست آوردم.
اولین اصل در کاریکاتور چیست؟
مفهوم، آن که در عین آنکه لبخندى را به لب مخاطب بیاورد، مفهومى را نیز گوشزد کند.
کاریکاتور تلنگر است یا دهنکجى؟
مسلماً تلنگر است.
شده است تا به حال کاریکاتور کسى را بکشى و با برخورد بد او روبهرو شوى؟
نه نشده است.
اگر قرار باشد کاریکاتور خود را بکشى، فکر مىکنى چه نقطه یا نکتهاى را در چهرهات برجستهنمایى کنى؟
ابروهاى شلوغ و پیوستهام را.
به نظر تو زیبایى چقدر مهم است به ویژه در دوره نوجوانى و جوانى؟
اهمیت دارد. البته توجه افراطى به آن نه تنها خوب نیست بلکه خطرناک هم هست. اینکه نوجوان همه هویت و شخصیت خود را در ظاهر خود ببیند، او را از پرداختن به سایر ابعاد وجودىاش باز مىدارد.
اصلىترین نیاز نوجوانان چیست؟
اینکه مورد توجه قرار گیرند.
نیاز دخترها و پسرها با هم فرق دارد؟
در جزئیات بله اما در کلیات نه. مثلاً نیاز به مطرح شدن و مورد توجه قرار گرفتن براى هر دو هست. شاید در دخترها شدیدتر باشد.
اگر این نیاز درست ارزیابى و ارضا نشود، چه پیامدهایى خواهد داشت؟
اگر از سوى خانواده و مراکز ذىربط پاسخ مثبت به آن داده نشود، نوجوان راهها و منابع دیگرى غیر از خانواده را براى ارضاى آن نیاز برمىگزیند. مثلاً گرایش افراطى به مُد گاهى ریشهاش همین مسئله است. اینکه نوجوان و جوان نتواند خود را از طریق اخلاق و رفتار صحیح یا توانایىها و دانش خود مطرح کند، سادهترین راه یعنى ظاهر متفاوت و یا ظاهر بهروز داشتن آن هم به هر قیمتى را برمىگزیند.
مد خودش چیز خوبى است؟
مد اگر به مفهوم همراهى و هماهنگى با شرایط روز جامعه باشد خوب است به شرطى که هویت و اعتقاداتمان را زیر سؤال نبرد.
مد خوب است و اصلاً اجتنابناپذیر است چرا که در پى تنوعطلبى انسان به وجود مىآید، منتها باید بکوشیم مد را خودمان و بر اساس فرهنگمان بسازیم.
هویت فرد که در مطالب قبلى به آن اشاره کردى، یعنى چه؟
هویت هر فرد نشاندهنده باطن و حقیقت وجود اوست.
به نظرت این هویت قابل تغییر است؟
بله، گاهى مىتوان آن را تغییر داد.
چگونه مىتوانیم این تغییر را به سمت مثبت هدایت کنیم؟
از طریق تحقیق، مطالعه و شناخت مسائل و راههاى پیش رویمان و انتخاب و تصمیم آگاهانه در زندگىمان مىتوانیم هویت خود را در جهت مثبت هدایت کنیم.
بد نیست در مورد زمینه اصلى فعالیتت بیشتر صحبت کنیم. گفتى برگزارى سمینار تحقیقاتى فیزیک از سوى ستاد شاهد کشور باعث شد که در زمینه کامپیوتر و وبلاگسازى بیشتر فعالیت کنى، در خصوص موفقیتت در این سمینار برایمان بگو.
سال گذشته در سمینار فیزیک که از سوى ستاد شاهد برگزار شد شرکت کردم. البته به اتفاق دوستم، وبلاگى را با موضوع انرژى هستهاى طراحى کردیم که از نظر محتوا خیلى غنى و در سطح بالا بود. اما در رتبهبندى اولویت با موضوع مقالاتى بود که با آنچه از سوى برگزارکنندگان سمینار تعیین شده بود، نزدیکى داشته باشد و نه محتوا. به همین جهت سه مقالهمان که در مورد نانوتکنولوژى بود رتبه آورد و با حضور مهندس سحابى مورد تقدیر قرار گرفت.
موضوع وبلاگ شما یا همان مقالاتتان دقیقاً چه بود؟
با موضوع کلى انرژى هستهاى بود که در فصلهاى مختلف در مورد تعریف انرژى هسته، مزایا و خطرات انرژى هستهاى، ساخت نیروگاههاى اتمى و در آخر هم دفاعیهاى دال بر اینکه داشتن این انرژى حق ایران است، تدوین شده بود.
نقش زنان و دختران تحصیلکرده در پیشرفت جامعه چگونه است؟
تحصیل علم و دانش لزوماً نباید به اشتغال در خارج از خانه منتهى شود. زنان تحصیلکرده و فهیم چه در عرصه جامعه و چه در خانه و خانواده قطعاً بهتر از زنان دیگر مىتوانند ایفاى نقش کنند. زنان فرهیخته و آگاه و تحصیلکرده مسلماً در تربیت فرزندان خود موفقترند چرا که علاوه بر تجربه از علم و آگاهىهاى دینى در این راه بهره مىگیرند و در واقع از این طریق در روند رشد و پیشرفت جامعه خود نقش اساسى ایفا مىکنند.
البته زنان باید بکوشند که در عرصههاى مختلف علمى و فرهنگى جامعه حضور مستقیم داشته باشند و این حضور با رعایت موازین و حدود دینى و اعتقادى باشد.
پرداختن به رشتههاى مختلف هنرى و دینى مانع درس خواندنت نشده است؟
مانع نشده ولى وقتم را خیلى گرفته است. البته من همیشه سعى کردهام درسم، فعالیتهاى هنرى و غیر درسىام هر یک جایگاه خودشان را داشته باشند.
چه هدفى براى خودت در نظر گرفتهاى؟ کدام یک از فعالیتهایى را که تجربه کردهاى شما را مجاب کرده است که به عنوان حرفه اصلىات در آینده به آن بپردازى؟
من دوست دارم در زندگىام همه هنرها را تجربه کرده باشم. تصمیم دارم وقتى که لیسانسم را در رشته کامپیوتر گرفتم به تحصیل در زمینه موسیقى و گرافیک بپردازم.
اینکه مىگویند وقت طلاست، یعنى چه؟
یعنى وقت خیلى بیشتر از اینها طلاست. خصوصاً براى آدمى مثل من با انبوه آرزوها و انگیزهها.
چگونه مىتوانیم از فرصتهایمان به خوبى استفاده کنیم؟
نگذاریم وقتهایمان بىبهره از دست بروند، به خودمان گوشزد کنیم این لحظهاى که دارد مىگذرد باز نمىگردد. به قول معصوم(ع): فرصتها مانند ابر از برابر آدمى مىگذرند. کمتر بیاساییم، بیشتر تلاش کنیم و البته با برنامهریزى پیش برویم.
