گزیده استفتاها از محضر امام خمینى سلاماللَّه علیه (29)
اشتغال، رانندگى و آموزش نظامى زنان
س: اگر شوهر شاغل بودن زن را صلاح نداند، و شاغل بودن زن باعث از هم پاشیدن زندگى زناشویى شوهر شود، آیا شوهر حق ممانعت او را دارد یا نه؟
ج: اشتغال زن اگر موجب تضییع حقوق زناشویى شوهر نباشد مانع ندارد ولى بیرون رفتن زن از خانه شوهر منوط به اجازه شوهر است.
س: زنى در هنگام عقد شغل خود را به شوهر گفته و در عقدنامه ذکر شده و در مدتى که در منزل شوهر به سر برده به شغلش ادامه داده. بعد از چند ماه (به واسطه رفتار غیر اسلامى و عدم توافق اخلاقى) با هم متارکه نموده و زن در منزل پدر به سر مىبَرَد و زمانى که در حال متارکه بودهاند کوچکترین نفقه و خرجى از طرف شوهر نرسیده. اکنون شوهر طى شکایتى عدم رضایت خود را از کار کردن زن اعلام داشته! اولاً اینک با هم زندگى مشترک ندارند که تضییع حقى از او شده باشد. ثانیاً زن مجبور به ادامه شغل براى امرار معاش مىباشد چون کوچکترین درآمدى ندارد.
با توجه به مسائل بالا، آیا شوهر مىتواند از کار کردن زن جلوگیرى نماید؟
ج: اگر در ضمن عقد شرط اشتغال براى زن شده یا عقد مبنى بر این شرط واقع شده زن مىتواند به شغل خود ادامه دهد و شوهر نمىتواند مانع شود.
س: اینجانب پسرى داشتم که در ابتدا قالیباف بوده، بعد از ازدواج تا مدت دو سال با همسرش قالى بافته و با هم نیز مصرف کردهاند. اکنون بعد از فوت پسرم همسرش اجرت کارکرد خویش را از من مىخواهد و من به او مىگویم که تو رضایت داشتى و قراردادى با شوهرت نداشتى و جز ارث، حق دیگرى ندارى و اثاثیه خانه (اعم از فرش و چیزهاى دیگر) متعلق به من مىباشد. آیا این استدلال درست است؟
ج: زن اگر به دستور شوهر و به قصد اجرت کار کرده، حق مطالبه اجرت خود را دارد و در غیر این صورت بیش از سهمالارث حق ندارد.
س: زنى در حال عقد، اشتغال به کارى داشته و زوج با آگاهى بر اشتغال او به آن عقد راضى شده و شغل وى هم در سند ازدواج قید گردیده و به امضاى طرفین عقد رسیده است و در ضمن عقد هم شرطى بر اینکه شوهر بتواند مانع از کار زن شود نشده است. مضافاً به اینکه شغل زوجه با شؤون اجتماعى و شرع مقدس اسلام مخالفتى ندارد، آیا زوج مىتواند از ادامه اشتغال زوجه جلوگیرى نماید؟
ج: با فرض اینکه عقد مبنى بر اشتغال زوجه واقع شده [باشد ]شوهر حق منع او را از آن اشتغال ندارد.
س: دخترى هستم که براى گویندگى در سیماى جمهورى اسلامى انتخاب شدهام و به خاطر کمک به انقلاب آن را پذیرفتهام. آیا این کار من جایز است یا خیر؟
ج: اصل شغل مانع ندارد ولى باید کاملاً مواظب وظایف شرعیه خودتان باشید. از جمله از خلطه و آمیزش با مرد اجنبى اجتناب نمایید.
س: آیا آموزش رانندگى براى زنان و گرفتن گواهىنامه و امتحان جایز مىباشد یا نه؟
ج: با مراعات حجاب و نبود مفسده مانع ندارد.
س: اینجانب در زمان طاغوت از حضرتعالى در باره رانندگى خانمها با حفظ شرایط شرعى سؤال کردم. فرمودید: «مفاسد دارد و اجازه نمىدهم.» آیا در حال حاضر یعنى در دولت اسلامى هم با حفظ همه شرایط و احتیاج مبرم خانمها اجازه نمىفرمایید؟
ج: با حفظ جهات شرعیه مانع ندارد.
س: آیا رانندگى کردن براى زن در صورتى که لازمه آن کارهایى از قبیل تعمیر کردن ماشین و به تعمیرگاه بردن آن، بنزین زدن و ... است جایز مىباشد یا نه؟
ج: با رعایت تکالیف شرعیه اشکال ندارد.
س: با توجه به ازدحام در وسایل نقلیه عمومى و تماس زن و مرد نامحرم آیا مىتوان همسر خود را با رعایت کامل حجاب اسلامى و ملاحظه شخصیت و شرم آنان در ترک موتور سوار کرد؟
ج: در فرض سؤال جایز است.
س: آیا بانوان مىتوانند آموزش فنون نظامى ببینند یا خیر؟
ج: آموزش نظامى براى بانوان با مراعات کامل وظایف شرعیه مانع ندارد و اگر موقوف است به اینکه نامحرم آنها را آموزش بدهد احتراز نمایند.
س: دوشیزگان مىتوانند پاسدار انقلاب شوند؟
ج: در موارد لزوم با تحصیل رضایت اولیا و مراعات وظایف شرعیه مانع ندارد.
س: افراد ارتشى زنان را در محلهها و مساجد آموزش نظامى مىدهند که بعضى از آنان در مسائل فقهى آگاهى ندارند. با توجه به اینکه این آموزش ممکن است اشکالات شرعى به وجود بیاورد، متمنّى است نظر مبارک را در این امر مهم مرقوم فرمایید؟
ج: گرچه آموزش نظامى براى همه مطلوب است لکن از این عمل در مساجد و همچنین براى زنها در صورتى که مربى مرد اجنبى باشد احتراز نمایند.
