پرسش‏نامه افسردگى‏

ا.امیردیوانى‏

در دنیاى امروز، افسردگى به قدرى شیوع یافته که روانشناس معروف «مارتین سلیگمن» آن را «سرماخوردگى روانى» نام نهاده است. ولى افسردگى با سرماخوردگى حداقل یک تفاوت بزرگ دارد و آن هم این است که تاکنون کسى به خاطر سرماخوردگى دست به خودکشى نزده اما به سبب افسردگى، چرا. حتى شمار کودکان و سالمندان افسرده‏اى که طى سالیان اخیر به این کار اقدام کرده‏اند، افزایش چشمگیرى داشته است.
این در حالى است که در خلال همین سال‏ها، انواع و اقسام داروهاى آرام‏بخش و ضد افسردگى هم به بازار بهداشت و سلامت عرضه شده‏اند. به هر حال، در این اوضاع و احوال، شناسایى درست و دقیق افسردگى، گام نخست در جهت درمان این بیمارى شایع و مرموز است. پرسش‏نامه دکتر «جان آرون‏بک» یکى از بهترین معیارهاى روانپزشکى براى تعیین میزان افسردگى است. آن را به دقت بخوانید و سؤال‏هایش را یک به یک جواب دهید. فقط یادتان باشد که در پرسش‏نامه دکتر «بک» هیچ سؤالى را نباید بدون پاسخ رها ساخت.
دکتر «جان آرون‏بک» در پرسش‏نامه‏اى که براى تعیین سطح افسردگى تدارک دیده است، 21 سؤال از شما مى‏پرسد و شما براى هر پرسش مى‏توانید بین صفر تا سه نمره براى خودتان در نظر بگیرید. البته براى هر سؤال باید فقط و فقط یک پاسخ را علامت بزنید. آنچه در نهایت میزان افسردگى شما را تعیین مى‏کند، مجموع نمراتى است که از پاسخ به این 21 سؤال کسب مى‏کنید. مجموع نمرات شما طبیعتاً مى‏تواند از صفر تا 63 متغیر باشد و به طور کلى مى‏شود گفت هر چقدر نمره بالاترى کسب کنید، افسرده‏ترید. جدول تعیین سطح افسردگى دکتر «بک» به شما کمک مى‏کند که ارتباط نمرات‏تان را با سطح افسردگى‏تان به آسانى تعیین کنید.

بند اوّل‏

من غمگین نیستم.
1- من اندوهگینم.
2- غم، از زندگى من دست برنمى‏دارد.
3- دیگر تحمل این زندگى را ندارم.

بند دوم‏

من به آینده خوش‏بینم.
1- امیدى به آینده ندارم.
2- احساس مى‏کنم که آینده خوبى در انتظارم نیست.
3- هیچ روزنه امیدى در این زندگى نمى‏بینم.

بند سوم‏

من ناکام نیستم.
1- من از دیگران ناکام‏ترم.
2- وقتى به گذشته نگاه مى‏کنم، مى‏بینم زندگى‏ام سراسر شکست و ناکامى بوده است.
3- من یک شکست‏خورده تمام‏عیارم.

بند چهارم‏

مثل گذشته از زندگى‏ام رضایت دارم.
1- مثل گذشته از زندگى لذت نمى‏برم.
2- از زندگى‏ام رضایت واقعى ندارم.
3- از همه چیز و همه کس ناراضى‏ام.

بند پنجم‏

احساس گناه و تقصیر نمى‏کنم.
1- گاهى اوقات احساس مى‏کنم.
2- اغلب اوقات احساس گناه و تقصیر دارم.
3- همیشه احساس گناه و تقصیر در من هست.

بند ششم‏

انتظار مجازات ندارم.
1- احساس مى‏کنم ممکن است مجازات شوم.
2- انتظار مجازات دارم.
3- مطمئنم که مجازات مى‏گردم.

بند هفتم‏

من از خودم رضایت دارم.
1- من از خودم ناراضى‏ام.
2- از خودم بدم مى‏آید.
3- من از خودم متنفرم.

بند هشتم‏

من بدتر از دیگران نیستم.
1- گاهى از خودم به خاطر خطاهایم انتقاد مى‏کنم.
2- همیشه به خاطر خطاهایم، خودم را سرزنش مى‏کنم.
3- براى هر اتفاق و حادثه‏اى، خودم را سرزنش مى‏کنم.

بند نهم‏

هیچ وقت به خودکشى فکر نمى‏کنم.
1- فکر خودکشى به سرم زده، ولى هیچ وقت اقدام به خودکشى نکرده‏ام.
2- به فکر خودکشى هستم.
3- اگر بتوانم خودکشى مى‏کنم.

بند دهم‏

بیش از حد معمول گریه نمى‏کنم.
1- بیشتر از گذشته گریه مى‏کنم.
2- همیشه در حال گریه کردنم.
3- قبلاً زیاد گریه مى‏کردم، اما حالا با آنکه دلم مى‏خواهد، نمى‏توانم گریه کنم.

بند یازدهم‏

کم‏حوصله‏تر از گذشته نیستم.
1- از گذشته کم‏حوصله‏ترم.
2- اغلب اوقات کم‏حوصله‏ام.
3- همیشه کم‏حوصله‏ام.

بند دوازدهم‏

مثل همیشه مردم را دوست دارم.
1- کمتر از گذشته به مردم علاقه‏مندم.
2- تا حدود زیادى علاقه‏ام را به مردم از دست داده‏ام.
3- از همه مردم سیر شده‏ام و دیگر به هیچ کس علاقه‏اى ندارم.

بند سیزدهم‏

مثل گذشته تصمیم مى‏گیرم.
1- کمتر از گذشته تصمیم مى‏گیرم.
2- نسبت به گذشته، تصمیم‏گیرى برایم سخت‏تر شده.
3- قدرت تصمیم‏گیرى‏ام را کاملاً از دست داده‏ام.

بند چهاردهم‏

جذابیت گذشته را ندارم.
1- نگرانم که جذابیتم را از دست بدهم.
2- احساس مى‏کنم که جذابیتم را روز به روز بیشتر از دست مى‏دهم.
3- من زشت هستم.

بند پانزدهم‏

به خوبىِ گذشته کار مى‏کنم.
1- به خوبى گذشته کار نمى‏کنم.
2- براى هر کارى مجبورم به خودم فشار زیادى بیاورم.
3- دستم به هیچ کارى نمى‏رود.

بند شانزدهم‏

مثل همیشه خوب مى‏خوابم.
1- مثل گذشته خوابم نمى‏برد.
2- یکى دو ساعت زودتر از معمول از خواب مى‏پرم و دوباره خوابیدن برایم خیلى سخت‏تر است.
3- چند ساعت زودتر از معمول از خواب مى‏پرم و بعدش دیگر خوابم نمى‏برد.

بند هفدهم‏

بیشتر از گذشته خسته نمى‏شوم.
1- بیشتر از گذشته خسته مى‏شوم.
2- از انجام هر کارى خسته مى‏شوم.
3- از شدت خستگى هیچ کارى نمى‏توانم بکنم.

بند هجدهم‏

اشتهایم هیچ تغییرى نکرده است.
1- اشتهایم به خوبىِ گذشته نیست.
2- اشتهایم خیلى کم شده.
3- تازگى‏ها هیچ اشتهایى به غذا ندارم.

جدول دکتر «بک» براى تعیین سطح افسردگى‏

مجموع نمرات	تعیین سطح افسردگى و پیشنهاد راهبردى‏
10 - 1	شما افسرده نیستید.
16 - 11	افسردگى شما خفیف است.
30 - 17	بهتر است هر چه زودتر با روانپزشک رایزنى کنید.
40 - 31	افسردگى شما شدید است. مشورت با روانپزشک را از یاد نبرید.
بیشتر از 40	افسردگى شما بسیار خطرناک و شدید است. رایزنى با روان‏پزشک را فراموش نکنید.

یادآورى مهم: گذشته از مجموع نمرات‏تان، اگر در پاسخ به پرسش 9 به خودتان نمره 2 یا 3 داده‏اید، حتماً لازم است هر چه زودتر با روانپزشک رایزنى کنید.

بند نوزدهم‏

اخیراً وزن کم نکرده‏ام.
1- تازگى‏ها بیش از دو و نیم کیلو وزن کم کرده‏ام.
2- تازگى‏ها بیش از پنج کیلو وزن کم کرده‏ام.
3- تازگى‏ها بیش از هفت کیلو وزن کم کرده‏ام.

بند بیستم‏

بیش از گذشته بیمار نمى‏شوم.
1- سردرد، دل‏درد و یبوست دارد اذیتم مى‏کند.
2- به شدت نگران سلامتى خودم هستم.
3- آنقدر نگران سلامتى‏ام هستم که دست و دلم به هیچ کارى نمى‏رود.

بند بیست و یکم‏

میل جنسى‏ام هیچ تغییرى نکرده است.
1- میل جنسى‏ام تازگى‏ها کمتر شده است.
2- میل جنسى‏ام تازگى‏ها خیلى کم شده است.
3- اصلاً هیچ میل جنسى در من باقى نمانده است.