آیا کودکان نیاز به اتاق اختصاصى دارند؟

نیره پارسا

اتاق کودک‏

در بیشتر منازل، همه چیز براى رفاه و آسایش بزرگسالان ساخته شده است و بچه‏ها با اشکال مى‏توانند جایى براى خود در آنجا پیدا کنند.
کودکان نیاز دارند مکانى داشته باشند که متعلق به خودشان باشد. داشتن یک محل کوچک اختصاصى به کودک کمک مى‏کند احساس مالکیت کند. احساس مالکیت براى رشد استقلال‏خواهى و شخصیت کودک مفید و سازنده است.
در سال‏هاى اولیه، کودکان نه تنها از لحاظ جسمى و ذهنى رشد مى‏کنند بلکه از لحاظ قواى درونى نیز رشد مى‏کنند. به همین دلیل لازم است محیط را طورى طرح‏ریزى کنیم که هر کودک، مکانى مختص خودش داشته باشد. داشتن محیط اختصاصى براى نگهدارى وسایل شخصى مثل اسباب‏بازى‏ها، لباس‏هاى اضافى، کتاب‏ها، مجلات تصویرى و ... به رشد شخصیت کودک کمک مى‏کند.
آنها دوست دارند کسى دست به اسباب‏بازى‏ها و لوازم شخصى‏شان نزند. مى‏خواهند اسباب‏بازى‏ها و وسایل‏شان مکان خاصى داشته باشد و بدون مزاحمت بازى کنند. در آنجا دوست دارند بریزند، بپاشند و هر طور که خواستند به آن نظم بدهند و کسى مزاحم کار آنها نشود و بازى‏شان را قطع نکند.

دل‏شان مى‏خواهد اسباب‏بازى‏هایشان در همان جایى باشد که مثلاً چند ساعت پیش بازى کرده‏اند. مى‏خواهند همه چیز در دسترس و سر جایش باقى بماند. باید به آنها اجازه داد ساخته‏هایشان باقى بماند تا مثلاً مسافرتى را که آغاز کرده بودند بعدازظهر ادامه دهند، یا اینکه اولین برجى که با لگوهایش ساخته به پدر نشان دهد.
آنها دوست دارند جایى مخصوص خود داشته باشند که بازى‏هاى نیمه‏تمام‏شان همان طور باقى بماند بدون اینکه مزاحم کسى باشد.
ضرورت دارد به هنگام ساخت منازل، اتاقى براى کودکان در نظر گرفته شود. اگر فضاى کافى و اتاق‏هاى جداگانه براى آنان نمى‏توانید داشته باشید، کمدهایى تهیه کنید که طبقات مختلف دارند تا کودک بتواند اسباب‏بازى‏ها و وسایلش را در آن جاى دهد، یا اینکه با تخته‏هاى نئوپان یا جعبه‏هاى پلاستیکى، کارتن و ... مکان جدایى را براى کودک در نظر بگیرید.
در نظر گرفتن جاى مشخص و جدا به کودک این پیام را مى‏دهد که تو شخص مهمى هستى. کودکان نیاز دارند به آنان احترام گذاشته و شخصیت بدهیم. اختصاص مکانى خاص به کودک موجب پرورش حس مالکیت، استقلال، رشد شخصیت و احساس خودارزشمندى در آنان مى‏شود.
یک اتاق 4*3 که فضاى مناسب براى قرار دادن وسایل بازى را داشته باشد براى کودک کافى است.
رنگ اتاق در پرورش ذوق هنرى، یادگیرى، آرامش روحى و روانى کودک مؤثر است. اتاق کودک را با رنگ‏هاى ملایم، روشن و خنثى نقاشى کنید. دیوارهاى اتاق بهتر است تا بلندى قد بچه‏ها قابل شستشو باشد.

رهنمودهایى براى والدین‏

* قفسه‏هاى اتاق کودک بهتر است درباز و کم‏ارتفاع باشد تا کودک بتواند اشیاى گوناگون را به آسانى روى آن قرار دهد و اسباب‏بازى‏هایش را خودش درون آن بچیند.
* قفسه‏ها و کمد کودک را با رنگ‏هاى طبیعى و خنثى رنگ‏آمیزى کنید.
* کمد کودک باید به گونه‏اى ساخته شود که به آسانى بتواند به همه نقاط آن دسترسى داشته باشد.
* میز و صندلى‏ها باید سبک‏وزن بوده و رنگ روشن داشته باشند تا کودک به آسانى و بدون سر و صدا بتواند آنها را جا به جا کند.
* به جاى اینکه اتاق و کمد کودک را مرتب و منظم کنید و همیشه از او عیب و ایراد بگیرید که اسباب‏بازى‏ها و وسایلش نظم و ترتیب ندارد، بهتر است به کودک اجازه دهید هر طورى که خودش مى‏خواهد اتاق و کمدش را مرتب کند.
* هنگام تزئین اتاقش اگر مایل بود و از شما تقاضا کرد، به درخواستش پاسخ مثبت بدهید. وقتى به خواست و نظر کودک اهمیت مى‏دهید و به آرا و عقایدش احترام مى‏گذارید موجب شادى، نشاط و اعتماد به نفس او را فراهم مى‏آورید.
* در اتاق کودک تابلوهاى جذاب، زیبا و طبیعى نصب کنید و از نصب تابلوهاى مختلف و گوناگون خوددارى نمایید زیرا تحریکات بیش از حد موجب عدم تمرکز و انحراف حواس کودک مى‏شود.
* اگر مى‏خواهید کودک دیوار اتاق خودش و یا اتاق‏هاى دیگر را خطخطى نکند، یک تخته سیاه در اندازه متوسط و یا وایت‏بُرد (تخته سیاه اولویت دارد) روى دیوار، در ارتفاع کم نصب کنید تا کودکان روى آن بنویسند و یا نقاشى کنند.
* کاغذهاى باطله و ارزان‏قیمت تهیه کرده و براى خطخطى و نقاشى در اختیار کودکان قرار دهید.
* درجه حرارت اتاق کودک باید 16 تا 18 درجه سانتى‏گراد باشد و از 22 درجه نباید بگذرد.

منبع: -

ترجمه و تألیف از منبع زیر:

1- Mayesky Mary, Crative Activities For Young Children, P.P52 - 62.