خار پاشنه پا و علاج آن
ا.امیردیوانى
خَلَد گر به پا خارى، آسان برآید
چه سازم به خارى که بر دل نشیند
«طبیب اصفهانى»
به طور کلى خار پاشنه، زایدهاى استخوانى است که در استخوان پاشنه پدید مىآید. مچ پاى انسان مرکب از هفت استخوان مىباشد که بزرگترین آن استخوان پاشنه بوده و تا حدودى بیشترین وزن بدن را نیز تحمل مىکند و در بخش ابتداى کف پا، پیش از قوس آن قرار دارد. ساختارش نسبتاً به شکل مکعب مستطیل است و در اطراف آن بستها (رباطها) و عضلههاى زیادى واقع شدهاند. چنانچه در این استخوان، یک زایده خرد پدیدار گردد، دردناک شده و نهایتاً راه رفتن را مختل مىسازد. علل بروز این بیمارى، وارد آمدن فشار یا آسیب به بافت پاشنه پاست که به التهاب و استخوانى شدن بستهاى کف پا منجر مىگردد و عوامل تشدیدکننده آن عبارتند از:
الف) دویدن (راه رفتن زیاد از دویدن کمتر ضرر دارد).
ب) ایستادن به مدت طولانى.
ج) چاقى.
عموماً خار پاشنه، خود را با درد مىنمایاند. فرد ابراز مىدارد چیزى همچون سوزن درون پاشنه پاست که بر اثر فشار مثل راه رفتن، درد ایجاد مىکند.
خوب همان گونه که گفته شد، عضلههاى فراوانى پیرامون استخوانى است که بر اثر فشار به زایده تیز استخوانى برخورد مىکند و درد به وجود مىآید. گهگاه با وسیع شدن زایده، درد خود به خود نیز ایجاد مىگردد که در حال استراحت هم باقى هست. در برخى حالات که هنوز بیمارى پیشرفت چندانى ندارد هم مىتواند بدون علامت باشد.
در پى ایجاد خار پاشنه، بر اثر درد به هنگام راه رفتن، فرد سعى مىکند فشار زیادى به پاى مبتلا وارد نسازد، در نتیجه لنگان لنگان راه مىرود و این لنگش به مرور زمان، در صورت عدم درمان، موجب پیدایش ناراحتىهایى در قسمت تحتانى کمر و زانو مىشود. بنابراین خار پاشنه را باید حتماً مداوا کرد.
به منظور پیشگیرى از تشدید بیمارى یاد شده باید از پرداختن به فعالیتهایى که سبب وارد آمدن فشار پیاپى به پا مىگردد خوددارى کرده و از کفشهاى طبى با کفى مخصوص خار پاشنه پا استفاده کنید. باید در نظر داشت که چنانچه این عارضه، معالجه نشود، به خاطر لنگیدن مدام موجب مشکلاتى در بخش تحتانى کمر یا زانو مىگردد.
راهکارهاى درمانى
- یک کفى ویژه خار پاشنه پا در کفشتان بگذارید تا از فشار پا روى پاشنه کاسته شود.
- چنانچه کف پایتان صاف است و قوس طبیعى خودش را ندارد، از کفىهاى خاص به منظور حفظ قوس کف پا بهره برید.
- دستگاه الکتروترابى در فیزیوتراپى براى کاستن از درد و ورم بسى اثربخش است. اگر درمان با شیوههاى مزبور امکانپذیر نشود، باید از عمل جراحى براى خارج کردن خار پاشنه مدد گرفت.
داروها
1- براى رفع درد خفیف، مىشود از داروهایى چون استامینوفن یا آسپرین بهره جست.
2- تزریق استرویید به داخل ناحیه ملتهب به منظور تقلیل التهاب صورت مىگیرد.
گفتنى است در زمانى که دچار درد شدید تا سر حد امکان روى پاشنه پا فشار نیاورید و خصوصاً اگر در اوایل مداوا، اضافه وزن دارید سعى کنید از وزنتان بکاهید. بهترین اقدام، پیشگیرى است. از کارها و فعالیتهایى که موجب وارد آمدن فشار پى در پى به پا مىشود، بپرهیزید و سعى کنید استراحت کنید. سخن آخر این است که خار پاشنه با پوشیدن کفش راحت و با درمان حمایتى بهبود مىیابد و اگر خوب نشد، نهایتاً باید به جراحى روى آورد.
منابع: -
1- اینترنت.
2- احسان سیدان، سیدعلى، «بیمارى خار پاشنه»، روزنامه جام جم.
