سرماخوردگى، آنفلوانزا
ترجمه: پرنده افشارى
منبع: Web MD msn Health
بخش اول:
روشهاى «طبیعى» براى جلوگیرى از ابتلا
از آنجا که درمان مشخصى براى سرماخوردگى و آنفلوانزا وجود ندارد، پیشگیرى باید هدف اصلى باشد. براى اینکه تمام عمر سالم بمانید، به جاست که از روشهاى پیشگیرانه براى جلوگیرى از سرماخوردگى و آنفلوانزا استفاده کنید. مؤثرترین روش براى جلوگیرى از آنفلوانزا، تزریق واکسن آن مىباشد. ممکن است این روش طبیعى نباشد ولى از هر شیوه دیگرى مؤثرتر مىباشد. راهکارهاى دیگرى نیز وجود دارند که مىتوان آنها را به کار برد.
1- دستهایتان را بشویید
بیشتر ویروسهاى سرماخوردگى و آنفلوانزا از طریق تماس مستقیم پخش مىشود. کسى که مبتلا به آنفلوانزا مىباشد در دستهاى خود عطسه مىکند و بعد به تلفن، صفحه کلید یا لیوانى در آشپزخانه دست مىزند. میکروبها مىتوانند ساعتها زنده بمانند - و در بعضى مواقع هفتهها - تا نفر بعدى همان شىء را لمس کند. بنابراین مرتب دستهایتان را بشویید. اگر به محلى براى شستشو دسترسى ندارید، دستهایتان را محکم به مدت یک دقیقه یا بیشتر به هم بمالید. این کار به از بین رفتن بیشتر میکروبهاى سرماخوردگى کمک مىکند.
2- جلو عطسه و سرفه خود را با دستهایتان نگیرید
چون میکروبها و ویروسها به دستها مىچسبند، بنابراین ممانعت کردن از عطسه و سرفه با دست باعث منتقل شدن این میکروبها و ویروسها به دیگران مىشود. وقتى احساس سرفه یا عطسه به شما دست مىدهد از دستمال کاغذى استفاده کنید و سپس فوراً آن را دور بیندازید. اگر دستمال کاغذى نداشتید سرتان را از افراد نزدیک به خود به طرف دیگر چرخانده و در هوا سرفه کنید.
3- به صورت خود دست نزنید
ویروس سرماخوردگى و آنفلوانزا از طریق چشمها، بینى و دهان وارد بدن مىشوند. لمس کردن صورت کودکان، اصلىترین راه منتقل کردن سرماخوردگى به آنها و از طریق آنها به پدر و مادرشان مىباشد.
4- مایعات فراوان بنوشید
آب، بدن را شستشو مىدهد و سموم آن را آبپوش مىکند. هر فرد سالم عادى نیاز به هشت لیوان مایعات در روز دارد. چطور مىتوانید تشخیص دهید که آیا مایعات کافى دریافت مىکنید یا نه؟ اگر رنگ ادرارتان نزدیک به شفاف باشد، نشانه آن است که آب کافى به بدنتان مىرسد ولى در صورتى که رنگ آن زرد تیره باشد نشانگر آن است که به مایعات بیشترى نیاز دارید.
5- از سونا استفاده کنید
تحقیقات به طور قطعى نقش سونا را در پیشگیرى از سرماخوردگى مشخص نمىکنند، اما تحقیقى که در سال 1989 در آلمان انجام شد، نشان مىدهد افرادى که در هفته دو بار از سونا استفاده مىکنند نصف آنهایى که بخار نمىگیرند دچار سرماخوردگى مىشوند. فرضیهاى وجود دارد با این مضمون: وقتى شخص از سونا استفاده مىکند هوایى گرمتر از 80 درجه استنشاق مىکند. ویروسهاى سرماخوردگى و آنفلوانزا در چنین دمایى نمىتوانند زنده بمانند.
6- هواى تازه استنشاق کنید
استنشاق مقدار ثابتى هواى تازه بسیار اهمیت دارد بخصوص در فصل زمستان که شوفاژها محیط را خشک کرده و بدن را بیشتر نسبت به ویروسهاى سرماخوردگى و آنفلوانزا آسیبپذیر مىکنند. در ضمن هنگام سرما مردم اغلب در داخل خانه مىمانند و بیشتر در معرض میکروبهاى موجود در هواى خشک اتاقهاى شلوغ قرار مىگیرند.
7- به طور مرتب ورزشهاى هوازى انجام دهید
ورزشهاى هوازى سرعت قلب را در پمپاژ کردن مقدار بیشترى خون بالا مىبرد و باعث تنفس سریعتر شده و به منتقل شدن اکسیژن از ششها به خون کمک مىکند و باعث مىشود که وقتى بدن شما گرم مىشود عرق کنید. این ورزشها کمک مىکنند تا سلولهاى ویروسکُش بدن زیاد شوند.
8- غذاهایى مصرف کنید که حاوى مواد گیاشیمیایى )phytochemicals( باشند.
«phyto» به معناى گیاه، و مواد شیمیایى که به طور طبیعى در گیاهان وجود دارند، ویتامینهاى موجود در غذا را تقویت مىکنند. بنابراین قرصهاى ویتامین را کنار بگذارید و سبزىها و میوههایى بخورید که سبزِ تیره، قرمزِ تیره و زردِ پررنگ باشند.
9- ماست بخورید
تحقیقات نشان دادهاند که خوردن یک فنجان ماست کمچرب در روز مىتواند 25 درصد حساسیت شخص را نسبت به سرماخوردگى کم کند. محققان تصور مىکنند باکترىهاى سودمند موجود در ماست، سیستم ایمنى بدن را براى مبارزه با بیمارى فعال مىنمایند.
10- سیگار نکشید
آمار نشان مىدهد که سیگارىهاى قهار،شدیدتر و به دفعات بیشتر دچار سرماخوردگى مىشوند. حتى قرار گرفتن در معرض دود سیگار باعث از کار افتادن سیستم ایمنى بدن مىگردد. دود سیگار مجراى بینى را خشک کرده و مژکها را از کار مىاندازد. مژکها موهاى ظریفى هستند که در غشاى مخاطى بینى و ششها قرار دارند و با حرکات موجى خود ویروسهاى سرماخوردگى و آنفلوانزا را از مجراى تنفسى بیرون مىرانند. متخصصان بر این باورند که یک عدد سیگار مىتواند مژکهاى مجراى تنفسى را به مدت 30 تا 40 دقیقه فلج کند.
11- استراحت کنید
اگر بتوانید به خود بقبولانید که استراحت کنید، مىتوانید سیستم ایمنى بدن خود را در مواقع ضرورى فعال نمایید. شواهدى وجود دارد که وقتى استراحت مىکنید «اینترلوکین» پیشتاز در سیستم ایمنى بدن در مقابل ویروسهاى سرماخوردگى و آنفلوانزا جواب مىدهد و در جریان خون زیاد مىشوند. تمرین کنید که تصویرى از آرامشى دلپذیر داشته باشید. این کار را چندین ماه هر روز 30 دقیقه انجام دهید. به یاد داشته باشید که استراحت مهارتى آموختنى است ولى عملى بیهوده نیست. آنهایى که سعى مىکنند استراحت کنند ولى کسل مىشوند، تغییرى در ترکیبات خونىشان مشاهده نمىشود.
چه کسانى باید واکسن تزریق کنند؟
افرادى که در اولویت قرار دارند:
1- تمام کودکان 6 تا 23 ماه؛
2- بزرگسالان بالاتر از 65 سال؛
3- افراد 2 تا 64 سالى که دچار بیمارىهاى مزمن نهفته هستند؛
4- تمام زنانى که در فصل آنفلوانزا حامله خواهند بود؛
5- پزشکان و افرادى که به مدت طولانى در سراى سالمندان اقامت دارند؛
6- کودکان 6 ماه تا 18 سال که آسپریندرمانى مزمن مىشوند؛
7- کارکنان مراکز بهداشتى که مستقیماً با بیماران در تماس هستند؛
پرستاران و خانمهاى خانهدارى که از کودکان زیر 6 ماه نگهدارى مىکنند.
چگونه واکسن آنفلوانزا تزریق کنید
افرادى که در اولویت قرار دارند و در بالا مشخص شدهاند، اگر مراقب بهداشت آنها دسترسى به واکسن ندارد باید در محل خود در جستجوى واکسن باشند.
واکسن آنفلوانزا از طریق بینى، فلومیت، اگر در دسترس باشد براى اشخاص سالم 5 تا 49 سال و خانمهایى که باردار نیستند توصیه شده است. این مورد شامل مراقبان بهداشت (به جز آنهایى که از بیمارانى پرستارى مىکنند که سیستم ایمنى بدن آنها به شدت ضعیف شده است و در مراکز خاص نگهدارى مىشوند) و اشخاصى که از کودکان زیر 6 ماه مراقبت مىکنند.
برخى از بچههاى زیر 9 سال اگر قبلاً واکسینه نشدهاند نیاز به دو بار تزریق واکسن دارند.
دیگران چه باید بکنند؟
به آنانى که در گروههاى پرخطر قرار ندارند توصیه مىشود یا از زدن واکسن صرف نظر کنند و یا واکسیناسیون را به بعد موکول کنند. با این امید که تمام کسانى که در گروههاى پرخطر قرار دارند تا آنجا که امکان دارد بتوانند واکسینه شوند.
بخش دوم:
روشهاى «طبیعى» براى درمان سرماخوردگى و آنفلوانزا
با توجه به اینکه درمان قطعى براى این دو بیمارى وجود ندارد، درمانهاى رایج در بهترین وضعیت مىتوانند نشانههاى بیمارى را کمى تسکین دهند و یا از طول دوره بیمارى بکاهند. مىتوانید یکى از این درمانها را انتخاب کنید و یا به معالجههاى طبیعى و خانگى روى آورید.
1- بدانید چه موقع نباید نشانهها را مداوا کرد
چه باور کنید، چه نکنید علایمى که شما از آنها رنج مىبرید قسمتى از فرآیند درمان هستند و نشان مىدهند که دستگاه ایمنى بدن علیه بیمارى مبارزه مىکند. مثلاً تب، تلاش بدن براى کشتن ویروسها در محیطى گرمتر از دماى طبیعى مىباشد. در ضمن محیط داغى که در اثر تب ایجاد مىگردد باعث مىشود که پروتئینهاى میکروبکُش سریعتر و مؤثرتر در خون حرکت کنند. بنابراین اگر شما تب ملایمى را براى یکى دو روز تحمل نمایید عملاً سریعتر بهبود پیدا مىکنید. سرفه علامت مفید دیگرى است که باعث تمیز کردن مجراى تنفسى از ماده غلیظ و لزجى مىگردد که میکروبها را به ششها و بقیه بدن منتقل مىکند. اگر چه بینى گرفته در بهترین حالت درمان کمى باز مىشود یا اصلاً نمىشود؛ یک ضد احتقان جریانهاى خونى را در بینى و گلو محدود مىنماید. اما اغلب ترجیح داده مىشود جریان خون زیاد شود چون محیط را گرم کرده و کمک مىنماید تا ترشحات میکروبها را از بدن خارج کند.
2- بینى خود را به طور مرتب تخلیه نمایید (به شکل صحیح)
وقتى دچار سرماخوردگى مىشوید بهتر است به طور مرتب بینى خود را به جاى بالا کشیدن تخلیه نمایید. اما توجه داشته باشید که اگر شدید فین کنید این فشار مىتواند خلطهاى حاوى میکروب را به داخل مجراى گوش برگرداند و باعث گوشدرد شود. بهترین روش براى تخلیه بینى آن است که: یک انگشت را روى یکى از سوراخهاى بینى قرار داده و به آرامى حفره دیگر بینى را فین کنید.
3- گرفتگى بینى را با آب نمک گرم درمان کنید
شستشو با آب نمک به رفع گرفتگى بینى کمک کرده و در ضمن ذرات ویروس و میکروب را از بینى خارج مىکند. در زیر دستور تهیه یک مایع شستشوى معمولى را ببینید.
14 قاشق چایخورى نمک و 14 قاشق چایخورى جوششیرین را در 2 لیتر آب گرم مخلوط کنید. از یک سرنگ بزرگ براى پاشیدن آب در بینى استفاده کنید. وقتى آب نمک را در یکى از سوراخهاى بینى مىپاشید، سوراخ دیگر را با انگشت فشار دهید. دو تا سه بار تکرار کنید و بعد به درمان سوراخ دیگر بینى بپردازید.
4- خود را گرم نگه دارید و استراحت کنید
وقتى اولین بار دچار سرماخوردگى یا آنفلوانزا مىشوید گرم نگه داشتن و استراحت، کمک مىکند تا بدن تمام توان خود را براى مبارزه جهت مصون ماندن به کار گیرد. این مبارزه، بدن را به ستوه مىآورد. بنابراین با خوابیدن در زیر پتو به بدن خود کمک کنید.
5- غرغره کنید
غرغره کردن باعث مرطوب شدن گلوى دردناک شده و آرامشى موقت به وجود مىآورد. چهار مرتبه در روز با کمى آب نمک گرم غرغره کنید. براى کم کردن خارش گلو از یک غرغره منقبضکننده - مانند چاى که حاوى تانین مىباشد - استفاده کنید تا غشاى گلو را قوى کند. و یا از یک غرغره غلیظ که با عسل درست شده باشد استفاده کنید. این ترکیب در طب مردم مورد توجه است. یک قاشق غذاخورى برگ تمشک جنگلى یا آب لیمو را در دو فنجان آب گرم بریزید بعد یک قاشق چایخورى عسل به آن اضافه کرده و بگذارید گرماى محلول به دماى اتاق برسد. سپس با آن غرغره کنید.
6- مایعات گرم بنوشید
مایعات گرم احتقان بینى را تسکین مىدهد، مانع خشک شدن بینى مىشود و غشاى ملتهب شده گلو و بینى را نرم مىکند. اگر بیش از حد دچار احتقان شده باشید، شب نمىتوانید بخوابید. از مایعات گرم استفاده کنید. یک فنجان چاى گیاهى بنوشید.
7- حمام بخار بگیرید
حمام بخار مجراى بینى را مرطوب مىکند و احساس راحتى خواهید کرد. اگر آنفلوانزا شما را منگ کرده است، دوش آب را باز کنید. روى یک صندلى بنشینید و با اسفنج خود را تمیز کنید.
8- زیر بینى خود پماد بمالید
استفاده از یک ذره مرهم نعنایى در زیر بینى مىتواند مجراى تنفسى را باز کرده و پوست تحریک شده بینى را هم بهبود بخشد. مِنتول، اوکالیپتوس و کامفر همه داراى مواد بىحسکننده ملایمى هستند که مىتواند درد بینى زخمشده را تسکین بخشند.
9- با کمپرس سرد یا گرم اطراف سینوسهاى گرفته خود را بپوشانید
سرد یا گرم فرقى نمىکند، هر دو به طور یکسان عمل مىکند. مىتوانید پارچه کمپرس سرد یا گرم قابل مصرف مجدد را از داروخانه تهیه کنید و یا خودتان آن را فراهم کنید. پارچه مرطوب قابل شستشو را به مدت 55 ثانیه در مایکروفر گرم کنید (ابتدا دماى آن را امتحان کنید) یا کیسه کوچکى از نخود یخزده را به عنوان کمپرس سرد به کار ببرید.
10- بالش اضافى زیر سر خود قرار دهید
این کار به مجراى گرفته شده بینى کمک مىکند که راحتتر باشد. در صورتى که شیب بالش زیاد مىباشد آن را زیر تشک قرار دهید تا شیب ملایمترى ایجاد کند.
11- در موارد غیر ضرورى سوار هواپیما نشوید
سعى کنید به قسمت بالاى دستگاه تنفسى خود استرس بیشترى وارد نکنید و این همان چیزى است که تغییر فشار هوا باعث آن مىشود. پرواز با احتقان ناشى از آنفلوانزا یا سرماخوردگى به خاطر تغییر فشار در هنگام بلند شدن یا نشستن هواپیما به طور موقت به پرده گوش صدمه مىزند. اگر مجبور به پرواز هستید از یک ضد احتقان استفاده کنید و اسپرى بینى همراه خود داشته باشید تا هنگام بلند شدن یا نشستن هواپیما از آن استفاده کنید. آدامس جویدن و گاهى قورت دادن چیزى مىتواند به از بین بردن تأثیر فشار هوا کمک کند.
12- غذاهایى بخورید که عفونت را از بین مىبرند
هنگام آنفلوانزا یا سرماخوردگى از غذاهاى زیر استفاده کنید:
موز: آشوب معده را آرام مىسازد.
فلفل سبز: سرشار از ویتامین C.
زغال اخته: اسهال را کنترل مىکند. داراى آسپرین طبیعى (ممکن است تب و درد را کم کند).
هویج: سرشار از بتاکاروتن.
فلفل قرمز: سینوسها را باز مىکند و خلط ششها را از بین مىبرد.
خردل و ترب کوهى: خلطهاى مجارى تنفسى را از بین مىبرد.
پیاز: ادعا مىشود داراى مواد گیاشیمى بوده، برنشها را تمیز و عفونتها را از بین مىبرد.
برنج: اسهال را مهار مىکند.
چاى: سبز یا سیاه (نه چاى گیاهى) داراى مواد آنتىبیوتیک طبیعى و اثرات ضد اسهال مىباشد.
توجه داشته باشید، بعضى بیمارىهاى سخت، تظاهراتى مانند سرماخوردگى دارند. اگر علایم بیمارىهایى نظیر عفونت سینوس، برنشیت، مننژیت و آسم یا گلوى چرکى داشتید و یا احساس کردید که روز به روز بدتر مىشوید فوراً به پزشک مراجعه نمایید.
