آن سلام شرم آگین

هر جا می­نشست، بدین کار مباهات می­کرد.

نعمت مجاورت چه نعمتی است! آن هم مجاورت چنین عزیز دل­ربایی!

می­گفت بهشت ما همین دنیاست. ما را با روضه­ی رضوان چه کار؟

حدیث روضه نگویم، گل بهشت نبویم

جمال حور نجویم، دوان به سوی تو باشم

صبح به صبح که از خانه بیرون می­آمد، چشمش به گنبد و گل­دسته­ی او می­افتاد. گوشه­ای می­ایستاد آهی می­کشید و یک سلام می­داد.

سلامی چو بوی خوش آشنایی ...

گاهی هم چند قطره اشک همسفر آن سلام گرم می­کرد. کربلایی بودن کم نعمتی نیست؛ سلام و نجوای همه روز هم!

تا روزی فرا رسید که پاک نبود؛ می­رفت برای غسل. رسید به جای همیشگی دستی بر سینه نهاد و آمد بگوید السلام ...، خجالت کشید، شرمش شد نهیبی به خود زد که حیا نمی­کنی؟ با مولایت در این حال حرف می­زنی؟

نمی­دانست چه کند. سری کج کرد و آهسته سلامی گفت بعد هم از ته دل زمزمه کرد: آقا ما رسم غلامی خویش به جا آوردیم خودت ببخش! پس از آن هم تند گذشت و رفت.

آن مرد سال­ها بعد از دنیا رفت و چیزی نگذشت که به خواب کسی آمد، پرسید: هان! از آن­چه کردی، چیزی هم به کار تو آمد؟ گفت : آری؛ آن سلام شرم­آگین ... که من به حسابش نیاوردم و او به حسابش آورد.

***

شب از نیمه گذشته بود نور کم رنگی از پنجره­ی اغلب اتاق­ها ساطع بود. آن روزها تهران شهر بزرگی نبود مردم آن نیز در آن چهار محله­ی قدیمی با هم صمیمی­تر و عیاق­تر بودند.

شب­های احیا که می­شد، بیش­تر مردم از شب تا اذان صبح بیدار بودند و به عبادت و راز و نیاز با خدا مشغول! خصوصاً آن شب که شب بیست و یکم رمضان بود و به قول مردم همان دوره، شب قتل! صدای مناجات از برخی خانه­ها به گوش می­رسید. ماه رمضان محله­های جنوب شهر حال و هوای دیگری داشت.

در آن ساعت شب، مراسم احیای مساجد هم تمام شده بود و هنوز تک و توکی از مردمی که تا ساعتی پیش قرآن بر سر گرفته بودند در تاریکی کوی و برزن به سمت خانه­های خود در حرکت بودند. سیاهی شب و زوزه­ی سگ­ها و سوز سرما درهم آمیخته بود. آن پیرمرد فرتوت که دست روزگار تنها پوست و استخوانی از او باقی گذارده بود نیز کوچه­های تاریک محله­ی چاله میدان را آهسته پشت سر می­گذارد؛ محله­ای که هنوز برخی مردان و زنان کهن­سال خاطرات دل­نشین آن را در ذهن دارند.

سید، روضه خوان و واعظ آن محله بود. عبا را بر سر کشیده بود و می­رفت به سوی خانه؛ احدی در آن کوچه­ای که او می­گذشت دیده نمی­شد. شاید اندکی ترس هم به دل پیرمرد افتاد.

سر که بلند کرد، شبحی را دید که در آن سیاهی شب به او نزدیک می­شد. عادی راه نمی­رفت. در عرض کوچه تلو تلو می­خورد. وقتی پیش­تر آمد، زیر نور ماه چهره­اش نیز مشخص­تر شد: مردی هیکل­دار، با کت و شلواری مشکی و سبیلی از بناگوش در رفته؛ مست و لایعقل!

آن پیرمرد روضه خوان خیلی تأسف خورد. آخر در چنین شب­های مقدسی لات و لوت­ها و داش مشتی­ها و عرق خورها نیز حرمت نگه می­داشتند و شراب نمی­خوردند؛ اما این مرد، بی اعتنا به شب قتل، مست کرده و در خیابان پرسه می­زند:

-            سید! یه ... یه روضه وا... واسه من می­خونی؟

پیرمرد سر تکان داد و گفت: لا اله الا الله، نصف شبی چه گرفتاری شدیم.

-            یه روضه بخون، سید!

ترس برش داشت. اگر چاقو می­کشید و توی شکم او فرو می­برد، این وقت شب چه کسی به دادش می­رسید؟

شروع کرد به بهانه تراشی؛

-            توی کوچه که جای روضه خوندن نیست. بیا بریم مسجد، روضه هم برات می­خونم، بابا!

-            نه سید، همین جا ... یه روضه حضرت عباس بخون.

نگاهی به اطراف انداخت ببیند کسی از دور می­آید یا نه! پرنده پر نمی­زد. کوچه و خیابان سوت وکور بود. انگار همه جا گرد مرگ پاشیده­اند.

-            آخه امشب، شب شهادت حضرت علی یه. تو، روضه­ی حضرت عباس از من می­خوای؟

مرد مست دور سید چرخید بوی الکل پیرمرد را آزار می­داد.

-            خدایا این دیگه چه بساطی یه؟

-            آره. فقط روضه حضرت عباس. می­خونی یا نه پیرمرد؟

دنبال بهانه­ای دیگر گشت.

-            آخه پدرجان، روضه­خون باید منبر داشته باشه روی منبر بنشینه و روضه بخونه. من این­جا منبر ندارم یه صندلی هم ندارم!

مرد مست نشست روی زمین، حالت سجده به خود گرفت و کمرش را منبر پیرمرد ساخت.

-            بیا این هم منبر، دیگه چی می­گی؟

سید دید چه کند، نشست پشت کمر مست و شروع کرد روضه خواندن. این روضه می­خواند و او اشک می­ریخت.

چنان اشک می­ریخت که گریه­ی او را هم در آورد. منبر پیرمرد می­لرزید!

در این گیر و دار، چند نفری هم از راه رسیده، دور سید را گرفتند.

این با صفا می­خواند و او با صفا می­گریست. همان روضه­ای را که او خواسته بود روضه حضرت عباس(ع).

روضه که تمام شد، مرد مست از جا برخاست، راه خود را گرفت و رفت.

پیرمرد نیز راهی خانه­ی خود شد، در حالی که لحظه­ای از فکر او و کار او فارغ نمی­شد.

چه روضه­ای شد! نیمه شب توی کوچه و خیابان، بر کمر یک مرد مست.