مشاوره

طلاق والدین

والدینم از هم جدا شده­اند و تحت سرپرستی مادربزرگ و پدربزرگم بوده­ام. آیا این مسئله می­تواند علت منصرف شدن خواستگاران باشد؟

خواستگارانی که با فهمیدن مسئله­ی جدایی پدر و مادر شما منصرف می­شوند، نگرانی­هایی دارند:

1.      نگران آسیب­های روحی شما به دلیل دعواها و درگیری­های پدر و مادرتان پیش از جدایی هستند؛ در حالی که شاید این دعواها (اگر بوده)، پنهانی بوده و والدین شما می­کوشیده­اند برای پیش­گیری از آسیب­های روحی در حضور شما درگیر نشوند.

2.      نگران خلأهای عاطفی شما به سبب فقدان پدر و مادر هستند؛ حال آن که ممکن است پدربزرگ و مادربزرگ شما با محبت کافی، مانع از این خلأها شده باشد.

3.      نگران آسیب­های اجتماعی شما به دلیل نبودن والدین و در نتیجه نبود کنترل هستند؛ در حالی که ممکن است پدربزرگ و مادربزرگ شما، همچون والدین، شما را کنترل کرده و مراقب­تان بوده­اند و مانع از آسیب­های اجتماعی شما شده­اند.

4.      نگران کم­بودهای اقتصادی شما و در نتیجه­ عقده­های ناشی از این کم­بودها هستند؛ حال آن که ممکن است پدربزرگ و مادربزرگ شما از جهت اقتصادی نیز در حد نیاز و متعارف به شما رسیدگی کرده باشند؛ بنابراین، صرف این که دختر یا پسری فرزند طلاق است نمی­تواند مانع ازدواج او باشد؛ چرا که نگرانی­های پیش­گفته، ممکن است در مورد فرزندانی که پدر و مادرشان از هم جدا نشده­اند نیز وجود داشته باشد.

چگونه صرف این که پدر و مادر دختر یا پسری از هم جدا نشده­اند، خانواده­ها او را نمی­پذیرند و حتما فرآیند خواستگاری را انجام می­دهند، همین مسئله درباره­ی فرزند طلاق نیز باید وجود داشته باشد و جدایی والدین او نباید عامل انصراف خانواده­ها و محرومیت او از ازدواج باشد.

تالاسمی مینور (خفیف)

پس از آزمایش متوجه شده­ایم که هر دو تالاسمی مینور داریم. آیا نمی­توانیم با هم ازدواج کنیم؟

یکی از آزمایش­های قبل از ازدواج، آزمایش تالاسمی (نوعی کم­خونی ارثی) است که با توجه به شیوع آن، بیشتر مورد توجه قرار می­گیرد.

اگر پس از آزمایش مشخص شود که یکی از دو نفر سالم و دیگری تالاسمی مینور (خفیف) دارد، احتمال دارد که نیمی از فرزندان آنان مینور، و نیمی دیگر سالم باشند.

کسانی که تالاسمی مینور دارند، زندگی عادی خواهند داشت و مانند افراد سالم به فعالیت­های معمول خود می­پردازند.

در صورتی که پس از آزمایش مشخص شود هر دو نفر تالاسمی مینور دارند، احتمال دارد که در هر بار حاملگی، 25 درصد از فرزندان دچار تالاسمی ماژور (شدید) شوند که خطرناک است و در معرض مرگ زودرس در سنین جوانی قرار می­گیرند؛ بنابراین به شما توصیه می­کنیم از ازدواج با هم منصرف شوید. هر یک از شما می­تواند با فردی سالم ازدواج کند و هیچ مشکلی برای فرزندان پیش نیاید. اگر به هر دلیلی اصرار به ازدواج داشته باشید، متخصصان شما را از ازدواج منع نمی­کنند بلکه توصیه خواهند کرد که با استفاده از راه­های پیش­گیری مطمئن، ­بچه­دار نشوید یا فرزندخوانده بگیرید و اگر مایل باشید بچه­دار شوید. باید مسیر بسیار دقیقی را آغاز کنید و تا بارداری خانم تحت نظر باشید.

این فرآیند با آزمایشDND  که هزینه­ی بالایی هم دارد، آغاز می­شود و تا زمانی ادامه می­یابد که­ مشخص شود جنین، تالاسمی مینور (خفیف) دارد که در این صورت بدون مشکل به دنیا خواهد آمد و زندگی عادی خواهد داشت؛ اما اگر مشخص شد که تالاسمی ماژور (شدید) دارد، با اخذ مجوز سقط از مراجع ذی­صلاح (پزشکی قانونی)، جنین سقط می­شود که البته اخذ مجوز حتما باید حداکثر هفته­ی شانزدهم بارداری (ابتدای ماه چهارم) باشد، وگرنه پزشکی قانونی مجوز نخواهد داد.

 

آزمایش ژنتیک

مشاوره و آزمایش ژنتیک تا چه اندازه در ازدواج فامیلی نقش دارد؟ اگر دو طرف شدیداً به هم علاقه داشته باشند، آیا می­تواند مانع ازدواج شود؟

با توجه به این که هزاران نوع بیماری ژنتیک وجود دارد، مشاوره و در صورت لزوم،       آزمایش ژنتیک نقش بسیار مهمی در ازدواج فامیلی خواهد داشت. البته احتمال بیماری ژنیتک، به ازدواج فامیلی اختصاص ندارد و ممکن است در غریبه­ها نیز رخ دهد که احتمال آن 2 درصد است.

در ازدواج فامیلی، پس از مشاوره­ی ژنتیک ممکن است احتمال ابتلا به بیماری، 5 یا 6 درصد برآورد شود که ریسک (خطرپذیری) متوسط است و مشاوران ژنتیک توصیه می­کنند خوبی­های ازدواج فامیلی و احتمال پیش آمدن مشکل را در نظر گرفته، خودتان تصمیم بگیرید.

در صورت بالا بودن ضریب هم­خونی - یعنی نسبت فامیلی از «یک» جهت بیشتر باشد، برای مثال، هم دختر خاله و هم دختر عمو باشد - احتمال خطر از 10 درصد بیشتر می­شود که ریسک بالا است و مشاوران افراد را از ازدواج منع می­کنند.

در صورتی که افزون بر ضریب بالای هم­خونی، یکی از افراد خانواده، بیماری نیز داشته باشد - برای مثال، برادر خانم یا آقا بیمار باشند - منع از ازدواج جدی­تر خواهد بود.

در صورت اصرار دختر و پسر بر ازدواج، مسئله یا قابل بررسی­های ژنتیکی از طریق آزمایش ژنتیک هست یا نیست در صورتی که امکان آزمایش نباشد، از ازدواج منع می­شوند و در صورتی که امکان آزمایش وجود داشته باشد، آزمایش­ها آغاز خواهد شد تا وضعیت آنان مشخص شود.

اگر پس از آزمایش روشن شود که دختر و پسر ناقل بیماری نیستند، منعی برای    فرزنددارشدن­شان نخواهد بود و اگر ناقل باشند، نوبت به آزمایش جنین می­رسد که اگر سالم باشد به دنیا می­آید و اگر سالم نباشد با اخذ مجوز سقط قبل از دمیده شدن روح (حداکثر هفته­ی شانزدهم بارداری، یعنی ابتدای ماه چهارم)، جنین سقط می­شود.

توجه داشته باشید که پزشکی قانونی در همه­ی بیماری­های ژنتیک، مجوز سقط     نمی­دهد.

ادامه­ی تحصیل

آیا ادامه­ی تحصیلات عالی می­تواند مانع جدی برای ازدواج باشد؟

اگر پسری تحصیلات عالی خود را آغاز کرده و در ترم­های ابتدایی تحصیل است و افزون بر ادامه­ی تحصیل، خدمت نظام وظیفه را هم پیش رو دارد، با فرض داشتن شرایط دیگر ازدواج چون تا سال­ها امکان اشتغال و کسب درآمد ندارد، توصیه به ازدواج نمی­شود، مگر این که شرایط ازدواج را داشته باشد و از طرف خانواده­ی خود از جهت مالی حمایت شود.

ادامه­ی تحصیل در ترم­های پایانی یا در مقاطع بالاتر نمی­تواند مانع ازدواج باشد؛ زیرا مدت باقی­مانده­ی تحصیل با دوران عقدبستگی همراه می­شود که مسئولیتی بر دوش مرد از جهت نفقه­ی همسر و تعهدات دیگر نمی­آورد.

ادامه­ی تحصیل برای خانم­ها اصلاً نمی­تواند مانع ازدواج شود چون نفقه­ی زن به عهده­ی مرد است. بنابراین، اگر خواستگار، اجازه می­دهد دختر ادامه­ی تحصیل دهد و با آن مخالفت نمی­کند، بهتر است پس از گذراندن یکی دو ترم، ازدواج کند تا پایه­های تحصیلی­اش محکم شود و در معرض ترک تحصیل قرار نگیرد.

 

فوت نزدیکان

مدت دو سال است می­خواهم با خانمی ازدواج کنم، اما هر بار با فوت یکی از نزدیکان وی، ازدواج­مان به تأخیر می­افتد. این مسئله چه قدر می­تواند مانع ازدواج شود؟

از نظر شرعی، تأخیر در ازدواج به علت فوت یکی از نزیکان، واجب یا مستحب نیست؛ همان گونه که انجام آن، حرام یا مکروه نیست اما خوب است به آداب و رسوم عرفی احترام گذاشته شود.

احترام عزیز از دست رفته به­ویژه اگر مؤمن باشد، ایجاب می­کند که هم­زمان با رحلت او ازدواج صورت نگیرد اما در این که ازدواج چه قدر به تأخیر بیفتد، عرف­ها، خانواده­ها و شرایط فرق می­کند.

این که شخص از دست رفته، از نزدیکان درجه­ی یک باشد یا درجه­ی دو و سه و این که خواستگاری در مرحله­ی ابتدایی باشد یا انتهایی، و این که روحیات بازماندگان چگونه باشد، همه در میزان به تأخیر انداختن ازدواج مؤثر است.

در مواردی که ازدواج به اندازه­ی متعارف به تأخیر می­افتد و دوباره فوت دیگری رخ می­دهد می­توان عقد بست و مراسم جشن را در موقعیت مناسب برگزار کرد.

توجه داشته باشیم که ازدواج از امور ضرور است و تا جایی که امکان داشته باشد، باید موانع را از سر راه آن برداشت.

در کتاب­های معتبر شیعی نقل شده است که عروسی حضرت زهرا(س)  (رفتن به خانه­ی امام علی(ع)) هفده روز پس از فوت خواهر بزرگ­ترش و حدود بیست و پنج روز پس از غزوه­ی بدر اتفاق افتاد که در آن، چند شهید هم تقدیم اسلام شده بود.1

خواهر بزرگ­تر

آیا درست است که والدین به علت مجرد بودن خواهر بزرگ­تر، مانع ازدواج خواهر کوچک­تر شوند؟

خیر، درست نیست و این رفتار والدین، مستند شرعی و عقلی ندارد زیرا آدم­ها با هم تفاوت دارند نیازهای­شان با هم فرق می­کند و شرایط و موانع ازدواج برای آن­ها متفاوت است؛ اما متأسفانه این فکر هنوز هم بین برخی از مردم وجود دارد که اگر با وجود دختر بزرگ­تر، به خواستگار دختر کوچک­تر پاسخ مثبت دهند، به دختر بزرگ­تر مجرد لطمه خواهد خورد و شاید دیگران چنین برداشت کنند که حتما عیب و نقصی داشته که ازدواج نکرده است! بنابراین به والدین و خواهران کوچک­تر توصیه می­شود که تا حد امکان برای ازدواج خواهر بزرگ­تر صبر کنند اما اگر زمینه­ی ازدواج او فراهم نشد و سن خواهر کوچک­تر هم رو به فزونی گذاشت، صبر دیگر جایز نیست؛ زیرا ممکن است همان مشکل برای خواهر کوچک­تر هم ایجاد شود که متأسفانه در مواردی به همین دلیل و در پی پای­بندی به همین اندیشه­ی نادرست، چنین شده است.

 

 

1.      حر عاملی، وسائل الشیعه، ج14، ص174.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                     

تعداد مشاهده مقاله: 142