مصرف بیش از حد کودها و سموم شیمیایی باعث گردیده تا محصولات تولیدشده‌ی آب‌های زیرزمینی و خاک‌ها به‌شدت آلوده شوند، به‌گونه‌ای که امروزه نسل بشریت را بیماری‌های مختلفی تهدید می‌کند. لذا با توجه به افزایش این بیماری‌های خطرناک و بعضاً لاعلاج و کاهش سطح سلامت جمعیت رو به رشد، تفکر استفاده از مواد غذایی ارگانیک بر تفکر افزایش عمل‌کرد کمّی محصولات غلبه نمود.
غذاهای ارگانیک چیستند؟
به فراوردههای کشاورزی که در تولید و فرآوری آن-ها از کودهای شیمیایی سموم و هورمون‌ها و دگرگونی‌ها و دست‌کاری‌های ژنتیکی استفاده نشود و همه‌ی مراحل تقویت زمین، کاشت و برداشت با استفاده از نهاده‌های طبیعی، کود ارگانیک، کمپوست‌ها، حشرات سودمند و ... باشد خوراک ارگانیک گفته می‌شود.
از اهداف مهم در تولید غذای ارگانیک، آغشته نکردن مواد غذایی با مواد شیمیایی و تهیه‌ی غذای پاک است.
تاریخچه‌ی ارگانیک
نخستین بار «اشتاینر»، اقتصاددان آلمانی در سال 1924 تحت عنوان اقتصاد کشاورزی، غذاهای ارگانیک را مطرح کرد. در سال 1980 میلادی کشورهای اروپایی قوانین مربوط به غذا و کشاورزی ارگانیک را وضع کردند و در سال 1990 عنوان استانداردها برای محصولات پاک تدوین شد.
فرانسه اولین کشوری است که برای میوه‌ها و سبزی-جات و غلات، برچسب دولتی با عنوان کشاورزی ارگانیک ارائه داد.
اکنون استرالیا 84 درصد از اراضی کشاورزی ارگانیک دنیا را داراست.
***
در ابتدا غذاهای ارگانیک تنها شامل سبزی‌های تازه بود و اولین مصرف‌کنندگانی که از غذای ارگانیک استفاده می‌کردند، به‌دنبال غذایی بودند بدون مواد شیمیایی، تازه و در حد امکان دارای کمترین مراحل فرایند. در ضمن چون آن‌ها باید اقلام مورد نیاز خود را مستقیماً از یک کشاورز خریداری می‌کردند، بنابراین شعار «کشاورز خود را بشناس تا غذای خود را بشناسی» از اولین شعارهایی بود که به‌منظور ترویج مصرف غذاهای ارگانیک باب شد. اما امروزه در بسیاری از کشورهای دنیا، محصولات ارگانیک، دیگر لوکس و خاص به‌حساب نمی‌آیند و در فروشگاه‌ها انواع محصولات ارگانیک از میوه و سبزی گرفته تا مرغ، تخم‌مرغ و شیر را می‌توان با برچسب ارگانیک خریداری کرد.
غذاهای ارگانیک ارزش غذایی بالاتری از نظر کلسیم، آهن، فسفر، منیزیم و ویتامین c دارند.
***
*از مهم‌ترین شاخص‌های گیاهان ارگانیک این است که از سه سال قبل، خاک کشاورزی با فاضلاب آبیاری نشده باشد و فاقد فلزات سنگین مثل سرب و همچنین فاقد کلرور پتاسیم باشد.
*در چرخه‌ی تولید مواد گیاهی از ترکیبات علف-کش، حشره‌کش، قارچ‌کش، آفت‌کش، کود شیمیایی، جونده‌کش، و لارو و تخم‌کش استفاده نشده باشد.
*اصلاح ژنتیک، پرتودهی با اشعه‌ی گاما و مواد شیرین‌کننده و رنگ‌دهنده‌ی مصنوعی در آن به‌کار نرفته باشد.
*در تولید محصولات حیوانی (گوشت، شیر و تخم-مرغ) نباید در زمان رشد حیوان از هورمون و یا آنتی بیوتیک‌ها و ... استفاده شده باشد.
مصرف گوشت و مواد غذایی دارای آنتی بیوتیک و پس‌ماند دارویی، مقاومت بدن را در مقابل آنتی-بیوتیک‌ها و داروها افزایش داده، درمان عفونت-ها را دشوار می‌کند و حتی باعث بروز برخی بیماری‌ها به‌دلیل ایجاد اختلال در چرخه‌ی سوخت و ساز و تنظیم بدن خواهد شد.
مواد شیمیایی‌ای که در تولید فراوردههای گیاهی و حیوانی به‌کار می‌روند، مخاطراتی برای سلامتی انسان دارند. مثلاً:
نیترات و نیترات‌ها باعث اکسید کردن هموگلوبین و تولید مت‌هموگلوبین و عدم کارآیی کافی گلبول قرمز می‌شوند.
این مواد همچنین پس از خورده شدن، در معده‌ی انسان تولید نیتروزآمین می‌کنند که باعث ایجاد سرطان کبد و مثانه می‌شود.
آلودگی آب‌های زیرزمینی توسط نیترات‌های کودهای شیمیایی باعث افزایش آلودگی غذاها و در نتیجه افزایش بیماری‌های ناشی از نیترات‌ها می‌شوند.
کادمیوم فاضلاب جای‌گزین کلسیم شده، در نتیجه افزایش شکستگی استخوان و آسیب به سلول‌های مغزی را به‌دنبال دارد.
90 درصد قارچ‌کش‌ها، 60 درصد علف‌کش‌ها و 30 درصد آفت‌کش‌ها سرطان‌زا هستند.
***
تحقیقات اخیر در مورد میوه‌ها و سبزی‌جاتی که به روش ارگانیک تولید می‌شوند، نشان‌داده است که این محصولات همگی از نظر میزان مواد مغذی و همچنین کیفیت ریزمغذی‌ها در سطح بالاتری نسبت به انواع غیرارگانیک قرار دارند.
افراد و خانواده‌هایی که از محصولات غذایی ارگانیک استفاده می‌کنند در نهایت، هزینه‌ی کمتری را نسبت به افرادی می‌پردازند که از محصولات غذایی معمولی - که به روش‌های صنعتی و ماشینی تهیه شده - استفاده می‌کنند؛ چرا که محصولات غذایی که با روش طبیعی و ریتمی آرام به‌دست می‌آید، مانند همه‌ی پدیده‌های دیگر زندگی، استحکام و مقاومت و غنای بیشتری دارد. به‌عنوان مثال سیبی که دوبار سریع‌تر از یک سیب طبیعی رشد می‌کند، دو برابر کمتر از سیبی که در طبیعت رشد می‌کند، دارای مواد غذایی است. به عبارت دیگر برای تأمین مقدار کافی مواد مورد نیاز بدن، اگر حجم معینی از محصولات غذایی معمولی و ارزان‌تر مصرف شود با استفاده از محصولات ارگانیک، نیمی از همان حجم محصولات غذایی، مقدار بیشتری از مواد مورد نیاز بدن مانند ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان‌ها و ... را تأمین می‌کند.
اگر چه با رشد روزافزون جمعیت، نیاز به افزایش تولیدات کشاورزی وجود دارد اما باید به موازات تولید کمی محصولات، کیفیت آن‌ها مورد توجه قرار گیرد.
منابع:
1.www.tebyan.net
2. www.aftab.ir
3.www.myindustry.ir
4.hamshahrionlin
سوتیتر
- از اهداف مهم در تولید غذای ارگانیک، آغشته نکردن مواد غذایی با مواد شیمیایی و تهیه‌ی غذای پاک است.
- تحقیقات اخیر در مورد میوه‌ها و سبزی‌جاتی که به روش ارگانیک تولید می‌شوند، نشان‌داده است که این محصولات همگی از نظر میزان مواد مغذی و همچنین کیفیت ریزمغذی‌ها در سطح بالاتری نسبت به انواع غیرارگانیک قرار دارند.
