گذری بر خان کتاب و کتاب‌خوانی

به مناسبت 24 آبان روز کتاب و کتاب‌خوانی و کتاب‌دار

تاریخ، نشان می‌دهد که ایرانیان از دیرباز به کتاب‌خانه‌ها اهمیت می‌داده‌اند. کتاب‌خانه‌ها به‌وجود آمدند تا در زمان‌های مختلف به نیازهای گوناگون بشر پاسخ‌گو باشند. هرگاه شرایط رشد کتاب‌خانه‌ها در جامعه‌ای فراهم آمده، آن جامعه مراتب ترقی را یکی پس از دیگری طی کرده و هر زمان که به هر دلیلی، کتاب‌خانه‌ها در کنج انزوا و بی‌مهری قرار گرفته‌اند، سیر قهقرایی جامعه هم آغاز گردیده است. کتاب و کتاب‌خوانی و میزان گرایش به مطالعه، امروزه یکی از شاخص‌های توسعه به‌شمار می‌رود.

کتاب‌خانه، در جامعه‌ای که دانش و وسایل ارتباطی آن در حال پیچیده‌شدن است، باید نقش وسیع‌تری ایفا کند. نقش دیگر کتاب‌خانه، ارائه‌ی خدمات اطلاع‌رسانی است. کتاب‌خانه‌های امروزی با به‌کارگیری تکنولوژی‌های پیش‌رفته قادر هستند وظیفه‌ی اطلاع‌رسانی و اشاعه‌ی اطلاعات را به بهترین و سریع‌ترین نحو انجام دهند.

کتاب و کتاب‌خوانی و میزان گرایش به مطالعه، امروزه یکی از شاخصه‌های توسعه به‌شمار می‌رود. دنیای بزرگ و شگفت‌انگیز کتاب و کتاب‌خوانی، به گروه خاص و ویژه‌ای تعلق نداشته و هر فرد باید با کتاب زندگی کند و مطالعه و کتاب‌خوانی باید به‌عنوان یک نیاز و احساس دائمی لازم و روزانه در میان عموم رایج و مطرح باشد، تا افراد جامعه به خواندن و مطالعه، ترغیب و فرهنگ کتاب و کتاب‌خوانی رواج یابد.

هرگاه ضرورت کتاب‌خوانی و اهمیت آن برای همگان تفسیر و تعبیر گردد، در آن‌صورت، در هیچ‌جا نباید فردی یافت شود که با مطالعه، بیگانه باشد. باید با برداشتن گام‌های مؤثر، مردم را به طرف کتاب و کتاب‌خوانی ترغیب نموده و آن‌ها را به‌سوی کتاب و کتاب‌خوانی سوق داد.

همواره گفته شده است، همان‌طور که جسم ما به غذا نیاز دارد، فکر ما هم باید تغذیه شود و غذای فکر همان کتاب و مطالعه است که از بین رفتنی و دور انداختنی نیست؛ در حالی که غذای جسم اگر از بهترین مواد غذایی هم تهیه شود، در نهایت از بین می‌رود. جای تأسف دارد که عادت به مطالعه، جایگاهی در رشد همه‌جانبه در همه‌ی سطوح اجتماع ما پیدا نکرده است. می‌توان مدعی شد امروزه، مردم صرفاً برحسب ضرورت، کتاب مطالعه می‌کنند و کم‌تر کسی هست که برای رشد و تعالی و گسترش بینش و تفکر کتاب بخرد. کتاب از موقعیتی که شایسته‌ی ارزش و تأثیرگزاری‌اش باشد در جامعه‌ی ما برخوردار نیست و هنوز مطالعه به‌عنوان یک نیاز دائمی برای همگان مطرح نیست و در خانه‌ها می‌بینیم که کتاب کم‌تر مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.

برای رفع موانع و ایجاد زمینه و بستر لازم جهت ترویج و توسعه‌ی فرهنگ مطالعه در جامعه، باید با رفع مشکلات موجود، هم‌سو و هم‌هدف، به‌سمت مشخصی حرکت کنند . اگر بتوان مردم را با هر ترتیبی، به کتاب و کتاب‌خوانی تشویق و ترغیب کرده و استعدادهای موجود در جامعه را شناسایی کرد، می‌توان به توسعه و پیش‌رفت کشور و جامعه امیدوار بود. و اینک نتیجه می‌گیریم اگر فرهنگ کتاب و مطالعه در جامعه‌ی ما رونق پیدا کند و علاقه‌مندان زیادی به آن رو آورند، باعث توسعه و گسترش کشور و سرفرازی ملت و جامعه خواهد شد.

بنابراین، در سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی ملی ارتباط، توسعه و عمران، کتاب‌خانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی را، چه در بخش عمومی و چه در بخش خصوصی باید مدنظر داشت. کتاب‌خانه‌ها از اندام‌های پیکر برنامه‌ریزی ملی هستند. رشد فردی اعضای جامعه در گرو آن است که به چه‌ روشی از دستاوردهای جامعه‌ی بشری آگاه شوند و به‌عنوان افرادی آگاه چگونه در کار جامعه شرکت جویند.

منبع: اهمیت کتاب و کتاب‌خوانی در دهکده‌ی جهانی و جنگ افکار و اندیشه‌ها، خبرگزاری مهر