زنان ناشر فرهنگ کتاب‌خوانی را گسترش می‌دهند

گفت‌وگو با مریم جدلی، رئیس انجمن زنان ناشر و مدیر انتشارات نغمه‌ی نواندیش

خانم «مریم جدلی» رئیس هیأت مدیره‌ی انجمن زنان ناشر و کارشناس ارشد رشته‌ی ارتباطات است. وی فعالیت خود را در عرصه‌ی فرهنگی نشر از سال 80 با انتشار یک کتاب آغاز کرد و اکنون بالغ بر 180 عنوان کتاب از مؤسسه‌ی فرهنگی و انتشاراتی وی وارد بازار کتاب شده است.

*لطفاً درباره‌ی انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر و اهداف آن توضیح دهید؟

تشکلی از زنان ناشر در سال 84 شروع به فعالیت کرد و در سال 89 با دریافت مجوز از وزارت ارشاد اسلامی با نام انجمن زنان ناشر رسمیت یافت. اکنون این انجمن دارای 80 عضو رسمی از ناشران و هم‌چنین اعضای غیررسمی از نویسندگان، مترجمان، ویراستاران و ... است.

اولین نکته‌ای که در مورد تأسیس انجمن باید به آن اشاره کنم این است که تشکیل انجمن زنان ناشر به‌معنای وجود نوعی تفکیک جنسیتی در عرصه‌ی نشر نیست، بلکه در این عرصه هیچ تفاوتی بین فعالیت زنان ناشر و مردان ناشر وجود ندارد و حتی مشکل‌های آن‌ها نیز تا حدی یک‌سان است. علت تأسیس این انجمن این است که بانوان ناشر بتوانند راحت‌تر با یک‌دیگر ارتباط داشته باشند و در یک فضای صمیمی‌تر تجارب و اطلاعات صنفی خود را تبادل کنند و هم‌چنین بتوانند در این فضا با هم‌دلی بیش‌تر، در جهت رفع مشکل‌های نشر خود گام بردارند. از دیگر اهداف این انجمن می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

*ارتقای دانش حرفه‌ای و فنی در عرصه‌ی نشر.

*معرفی زمینه‌ی فعالیت‌های فرهنگی نشر و کمک به ایجاد اشتغال برای زنان در این حرفه.

*ترغیب زنان ناشر به ایجاد فعالیت در تشکل‌های صنفی مرتبط، در جهت کمک به رفع مشکل‌های اعضای انجمن در عرصه‌ی نشر کتاب.

*برگزاری نمایشگاه‌های جمعی یا اختصاصی در تهران، شهرستان‌ها یا خارج از کشور در راستای گسترش فرهنگ کتاب‌خوانی.

*برپایی جلسه‌های نقد کتاب، سخنرانی، گفت‌وگو، میزگرد، دعوت از نویسندگان سرشناس و سایر فعالیت‌های فرهنگی.

*فراهم آوردن امکانات عرضه‌ی کتاب و تلاش در جهت بازاریابی و راهنمایی برای رفع معضل توزیع کتاب اعضا.

*نشست و هم‌اندیشی انجمن زنان ناشر در هفته‌ی کتاب با چه محور و موضوعی برگزار می‌شود؟

آن‌چه که برای بانوان ناشر اهمیت به‌سزایی دارد، ایجاد رغبت در اقشار مختلف جامعه برای گسترش فرهنگ کتاب‌خوانی است. هفته‌ی کتاب فرصتی است تا همگام با فعالیت‌های تبلیغاتی خاص این زمان، مردم را با عناوین و موضوع‌های گوناگون کتاب آشنا کنند.

در هفته‌ی کتاب، زنان ناشر بسیار پرکار هستند. برپایی نمایشگاه‌های متعدد در اماکن و مراکز پرتردد، هم‌چنین شرکت در نمایشگاه یادیار مهربان که بلافاصله بعد از هفته‌ی کتاب برگزار می‌شود.

*به نظر شما حضور زن به‌عنوان یک ناشر در عرصه‌ی فرهنگی نشر چه مزایایی برای جامعه و برای حوزه‌ی نشر دارد؟

می‌توانم به‌صراحت عرض کنم که اکثر بانوانی که در این زمینه فعالیت می‌کنند بیش‌تر با دغدغه‌ی فرهنگی وارد این حوزه شده‌اند. البته این موضوع به این معنا نیست که اصلاً مسئله‌ی تجاری مطرح نباشد و هم‌چنین به این معنا نیست آقایانی که در این حوزه هستند، دغدغه‌ی فرهنگی ندارند. شاید در باره‌ی این توجه ویژه‌‌ی بانوان ناشر بتوان گفت که احتمالاً به‌دلیل رسالت مادر بودن و مربی بودن‌شان است که خداوند در وجود آن‌ها قرار داده. در نتیجه این مسئله را در حوزه‌ی کاری و اجتماعی خود نیز به‌طور ناخودآگاه یا آگاهانه تعمیم می‌دهند. برای مثال، بنده که در حوزه‌ی کودکان بیش‌تر فعالیت دارم سعی می‌کنم کتاب‌هایی را انتخاب کنم که به‌نوعی به ‌رشد خلاقیت کودک کمک کند و یا از انتشار کتب در زمینه‌ی کودکان که اصلاً هیچ تناسب فرهنگی با فرهنگ جامعه‌ی ما ندارد، اجتناب کنم و به‌نظر من نه‌تنها هیچ نیازی به ترجمه‌ی این‌گونه کتاب‌ها نیست؛ بلکه آثار فرهنگی سوئی را در جامعه‌ی آتی ما خواهد داشت. یا بانوانی که در حوزه‌ی روان‌شناسی فعالیت می‌کنند معمولاً کتبی را انتخاب می‌کنند که به‌نوعی با نیاز جامعه هم‌خوانی داشته باشد و این نیازسنجی آن‌ها حتی باعث فروش بیش‌تر و موفقیت آن‌ها در حوزه‌ی نشر شده است. هم‌چنین به‌جهت دقت زنانه‌ای که در بانوان وجود دارد، در کیفیت تولید تأثیر بیش‌تری دارد. بنابراین، می‌توان گفت حضور بانوان در زمینه‌ی نشر کتاب می‌تواند باعث تولید کتاب‌های بامحتوا و با کیفیت شود.

*مشکل‌های زنان ناشر چیست؟

مشکل‌هایی که در عرصه‌ی نشر وجود دارد بین زنان و مردان ناشر یک‌سان است و تفاوتی نیست. شاید تنها موردی که در آن زنان ناشر مشکل‌های بیش‌تری دارند در بخش توزیع باشد.

*گفتید کار نشر کار بسیار سنگینی است؛ با وجود این شما نه‌تنها به‌عنوان یک ناشر موفق در جامعه حضور دارید؛ بلکه به‌عنوان یک بانو و مادر نمونه نیز هستید، علت این موضوع را چه می‌دانید؟

یکی از دلایل اصلی آن همراهی و هم‌سویی خانواده‌ام در فعالیت فرهنگی اجتماعی‌ام بوده ‌است. خانواده‌ام یک خانواده‌ی فرهنگی است و کاملاً مشوق من در این زمینه هستند و از کتاب‌هایی که من در انتشارات چاپ می‌کردم بسیار استقبال می‌کنند. عامل دیگر این است که همیشه مراقب بوده‌ام که فعالیت اجتماعی‌ام  به نقشی که در خانواده به‌عنوان مادر و همسر دارم، لطمه‌ای وارد نکند. برای همین منظور، به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی و مدیریت کرده‌ام که همه‌ی کارها را خودم به دوش نکشم؛ بلکه به‌نوعی تقسیم کار وجود داشته باشد و حتی گاهی وقت‌ها از اعضای خانواده، به‌خصوص همسرم کمک ‌گرفته‌ام. معمولاً سعی می‌کنم زودتر از همسر و فرزندانم در خانه حضور داشته باشم تا نبودن مرا احساس نکنند. متأسفانه گاهی برخی از بانوان آن‌چنان خود را غرق در فعالیت اجتماعی و بیرون از منزل می‌کنند که از نقش اصلی خود که مادر بودن است، غافل می‌شوند و این موضوع گاهی لطمه‌های جبران‌ناپذیری برای خانواده دارد و حتی فرزندان را از آن شغلی که مادرشان به‌عهده دارد، بی‌زار می‌کند و اگر از آن‌ها پرسیده شود که آیا دوست دارید شغل مادرتان را در آینده داشته باشید، با پاسخ منفی آن‌ها مواجه خواهید شد.